Ενοχή
Ενοχή Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου Η ελληνική κοινωνία ήταν πάντα ενοχική. Ενοχές για το μεγαλείο των προγόνων, που οι νεοέλληνες απώλεσαν, τύψεις ολόκληρων γενεών για τα έπη και τα επιτεύγματα των προηγουμένων, που πλέον δεν επαναλαμβάνονται, ενοχές προς τη μητέρα, τους συγγενείς, προς τον έρωτα. Και ως τέτοια, η κοινωνία στην οποία μετέχουμε, έχει αναπτύξει μηχανισμούς άμυνας, που μετατρέπουν αποτελεσματικά τις ερινύες σε ιδεολογία, σε μηχανισμούς άμυνας τις παρεκκλίσεις της και σε εκλογικεύσεις τις αντινομίες της. Τώρα όμως το κράτος κατάφερε, με την εμπνευσμένη συνενοχή των ΜΜΕ, να ενσπείρει ένα νέο είδος ενοχής: τη συλλογική. Εμείς φταίμε που φοροδιαφεύγαμε, που στην κουλτούρα μας το ατομικό είναι σημαντικότερο του ομαδικού, εμείς που δεν εργαζόμαστε, όπως όλοι οι προηγμένοι λαοί, εμείς που ζήσαμε ευδαιμονιστικά λιπαίνοντας την παραοικονομία κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, εμείς που επιλέξαμε ηγετίσκους ανάλογους του ήθους μας,