Ελληνική Κοινωνική Έρευνα -Greek Social Research

Παπάνης Ευστράτιος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήματος Κοινωνιολογίας, Πανεπιστημίου Αιγαίου Γιαβρίμης Παναγιώτης, Σχολικός Σύμβουλος Δ.Ε. Κατά τον 20ο αιώνα το βιομηχανικό μοντέλο παραγωγής επηρέασε καθοριστικά την εκπαίδευση, τόσο σε επίπεδο πολιτικών, όσο και στις μεθόδους διδασκαλίας. Ήδη από το 1959 οι James και Wedemeyer άσκησαν δριμεία κριτική στην παραδοσιακή διάρθρωση της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και πρότειναν την ίδρυση Συμβουλευτικών κέντρων που λαμβάνοντας υπόψη τις κλίσεις και την προσωπικότητα του φοιτητή, θα σχεδίαζαν εξατομικευμένα προγράμματα σπουδών, μεγάλο μέρος των οποίων θα υλοποιούνταν από απόσταση. Υποστήριξε ότι αυτή η διάσταση της παιδείας εμπεδώνει κοινωνικά τις δημοκρατικές αξίες και καθιστά τους πολίτες μετόχους και κοινωνούς της γνώσης. Οι απόψεις επηρέασαν τη δημιουργία του Βρετανικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Οι βιομηχανικές αξίες για την ανάπτυξη (οικονομία κλίμακος, μαζική παραγωγή, έρευνα, μείωση κόστους, διάδοση προϊόντων και υπηρεσιών) θα διαμόρφωναν την εκ...

Βίκυ Σίμου και Ευστράτιος Παπάνης Φωνές διαμαρτυρίας ακούγονται σε όλη τη χώρα σχετικά με την ανάγκη αλλαγών στην εκπαίδευση. Τονίζεται ότι οι προσπάθειες για ανασχηματισμό, ανασυγκρότηση και για καινοτομίες, πρέπει να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις για την προαγωγή καλύτερα εκπαιδευμένων μαθητών. Από πολλές απόψεις, τα σχολεία κάνουν καλύτερη δουλειά συγκριτικά με το παρελθόν, ιδίως σ’ ότι αφορά την αναγνώριση των ατομικών διαφορών, αλλά και την αποφοίτηση ενός μεγαλύτερου ποσοστού μαθητών από το Γυμνάσιο. Αλλά οι απαιτήσεις για ένα εργατικό δυναμικό πολύ υψηλότερα εκπαιδευμένο, προβάλλουν την ανάγκη για ακόμα ψηλότερα εκπαιδευτικά επίπεδα και προγράμματα σπουδών, που να σχετίζονται περισσότερο με το σημερινό κόσμο. Ο κόσμος αλλά και οι μαθητές του έχουν αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Οι περισσότεροι δάσκαλοι σήμερα έρχονται αντιμέτωποι με μαθητές, οι οποίοι δείχνουν ελάχιστα ενδιαφέρον για τη μόρφωση, που αισθάνονται ότι οι ενήλικες δεν τους καταλαβαίνουν, αλλά δεν κάνουν καμ...

Μυρσίνη Ρουμελιώτου και Ευστράτιος Παπάνης Οι κοινωνικές αξίες αποτελούσαν πάντοτε τις «κατευθυντήριες γραμμές» για την πορεία τόσο των ατόμων όσο και ολόκληρων κοινωνιών. Ακόμη και στις πιο πρωτόγονες κοινωνίες και πολιτισμούς ο άνθρωπος ήταν ψυχικά δεμένος με τη γη στην οποία ζούσε και αναζητούσε συνεχώς τρόπους για να διαμορφώσει τις συνθήκες εκείνες διαβίωσης που θα του εξασφάλιζαν αρμονική σχέση με τις δυνάμεις της φύσης. Κατ’ αυτό τον τρόπο, η ανάπτυξη μιας περιοχής – και ακόμη περισσότερο η αγροτική ανάπτυξη – είναι στενά συνδεδεμένη με τις θεμελιώδεις αξίες των κατοίκων της, καθώς και τις στάσεις που κρατούν απέναντι στους θεσμούς. Στη Συνάντηση της Παγκόσμιας Ακαδημίας Τεχνών και Επιστήμης το Μάιο του 1999 στην Ουάσιγκτον αναγνωρίστηκε ότι η διαμόρφωση αξιών αποτελεί σημαντική διάσταση της διαδικασίας ανάπτυξης. Η ανθρώπινη ύπαρξη καθορίζεται από τη φύση των αξιών που την διέπουν. Μαζί με τις σωματικές δεξιότητες, τις ζωτικές λειτουργίες και τις πνευματικές στάσε...

Ευστράτιος Παπάνης, Μυρσίνη Ρουμελιώτου και Παναγιώτης Γιαβρίμης (Θέματα Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης, Μυτιλήνη 2007) Τα τελευταία είκοσι χρόνια το κοινωνικό κεφάλαιο συνδέθηκε με την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, ξεπερνώντας τις αγκυλώσεις του Φορντισμού, του Τεϋλορισμού και του Κεϋνσιανισμού, που επί δεκαετίες επηρέασαν την κοινωνιολογική και οικονομική θεώρηση και αποσυνέδεσαν την οικονομική πρόοδο από την κοινωνία. Η έννοια της τοπικής ανάπτυξης και της επιχειρηματικότητας, όπως ορίστηκε από τα ρεύματα αυτά, δεν είχε καμιά σχέση με τα κοινωνικά δίκτυα και με παράγοντες που δεν καθορίζονταν ασφυκτικά από την καθετοποίηση της παραγωγής μεγάλης κλίμακας, από την ιεραρχική οργάνωση της αγοράς και των εταιριών, από τον ασφυκτικό έλεγχο των μέσων παραγωγής και τελικά από την ανισοκατανομή του πλούτου. Η επιχείρηση για να αναπτυχθεί έπρεπε να αυτονομηθεί από το περιβάλλον μέσα στο οποίο δρούσε, και τελικά να το διαμορφώσει. Οι κρατικές πολιτικές αποσκοπούσαν στην εξασφάλιση ...