Αξίες Νεολαίας
Η Απογευματινή και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου ξεκίνησε μία μελέτη καταγραφής των στάσεων και αντιλήψεων των Ελλήνων, και ειδικά των νέων, σε διάφορα κοινωνικά ζητήματα. Οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν μια μεταβολή στον τρόπο σκέψης και απομάκρυνση από τα παραδοσιακά στερεότυπα. Επιστημονικά υπεύθυνος της έρευνας ήταν ο Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου Ευστράτιος Παπάνης, ο Επίκουρος Καθηγητής Κώστας Ρόντος, η διδάκτωρ Ψυχολογίας Αγνή Βίκη και ο Αλέξανδρος Παπάνης (ΕΕΔΙΠ Πολυτεχνείου Θράκης). Συμμετείχαν οι φοιτητές του τμήματος Κοινωνιολογίας: Αγγελική Λουίζου, Αντώνης Λόης, Δήμητρα Θηβαίου και Ρενέ Πεφάνη
Η έρευνα διήρκεσε από το Σεπτέμβριο του 2004 έως τον Οκτώβριο του 2006, είχε πανελλήνιο δείγμα νέων από 18-28 ετών και οι συμμετέχοντες ανήλθαν στα 1250 άτομα. Χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο, που βασίστηκε στο Διεθνές Ερωτηματολόγιο Αξιών, αλλά προσαρμόστηκε στα ελληνικά δεδομένα.
ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ
Όπως επισημάναμε, παρατηρείται μια στροφή των νέων προς περισσότερο σύγχρονες αντιλήψεις για το κράτος, τους θεσμούς και εν γένει το κοινωνικό γίγνεσθαι. Η σημερινή νεολαία είναι ένα κράμα φαινομενικά αντικρουόμενων αντιλήψεων και φαίνεται να αμφιταλαντεύονται ανάμεσα στο παραδοσιακό και το καινοτόμο. Η μεταστροφή αυτή γίνεται σταδιακά, αλλά αφορά σε ολοένα και αυξανόμενο δείγμα της νεολαίας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν έγκειται τόσο στην απαξίωση των παραδοσιακών αξιών, αλλά στην εσωστρέφεια και την έλλειψη αλληλεγγύης, καταστάσεις που προοιωνίζουν την άνοδο του ατομισμού και διακυβεύουν την κοινωνική συνοχή. Μπορεί το 76.1% των νέων να μην ενστερνίζεται απόλυτα τη φράση «ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος» αλλά το 23.8%, το οποίο συμφωνεί με αυτή είναι ένα ανησυχητικό σημείο ειδικά αν ληφθούν υπόψη τα χαμηλά ποσοστά κοινωνικής εμπιστοσύνης, που αναφέραμε σε προηγούμενο άρθρο. Δεν γνωρίζουμε εάν αυτή η αντίληψη μεταδίδεται από τους γονείς ή βασίζεται σε προσωπικές τραυματικές εμπειρίες, αλλά το σίγουρο είναι ότι συνδέεται με στροφή προς τον εαυτό και απεμπόληση της κοινωνικής συνείδησης.
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ
Το 45.2% των νέων πιστεύει ότι αποκλειστικό κριτήριο για την πρόσληψη πρέπει να είναι η ατομική αξία και να μη λαμβάνονται υπόψη άλλες παράμετροι, όπως πολύτεκνες οικογένειες, ευάλωτες ομάδες πληθυσμού κ.λπ. Η τάση αυτή συνοδεύεται από ένα ικανό ποσοστό της τάξης του 36.5% που θεωρεί ότι ο αγώνας για την επιτυχία δικαιολογεί κάθε χρησιμοποιούμενο μέσο και από ένα 50% που πιστεύει ότι η λύση στο πρόβλημα της ανεργίας είναι η ανάπτυξη των ιδιωτικών επιχειρήσεων χωρίς την ανάμειξη του κράτους και από ένα 58.7% που εμφατικά πιστεύει ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν πρέπει να είναι μόνιμοι.
Παράλληλα το 52.7% των νέων δείχνει να εμπιστεύεται το ιδιωτικό σύστημα υγείας σε αντιπαραβολή με το 6.9% που θεωρεί ότι το κρατικό σύστημα υγείας είναι καλό. Ανησυχητικό θα μπορούσε να θεωρηθεί και το γεγονός ότι το 51.8% των νέων θεωρεί ότι η φοροδιαφυγή είναι δικαιολογημένη επειδή το ίδιο το κράτος αδικεί τους πολίτες. Τα παραπάνω στοιχεία αναδεικνύουν έναν κυνικό ρεαλισμό των σημερινών νέων οι οποίοι σε ποσοστό 36.8% δέχονται ότι η ισονομία που διασφαλίζει το σύνταγμα ακυρώνεται αν κάποιος έχει υψηλές οικονομικές απολαβές.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ- ΕΡΓΑΣΙΑ
Το 33.8% των νέων εμπιστεύεται τις σύγχρονες μορφές εκπαίδευσης και ειδικά την εξ αποστάσεως μάθηση η οποία θεωρείται εξίσου αποτελεσματική με την κλασσική διδασκαλία. Ταυτόχρονα σε ποσοστό 91.2% θεωρούν ότι η πανεπιστημιακή εκπαίδευση πρέπει να συνδεθεί με την πρακτική άσκηση και την αγορά εργασίας και το ποσοστό62.1% διατείνονται ότι πρέπει να αναγνωριστούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Σε ποσοστό 53% οι νέοι σκέφτονται να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο εξωτερικό και ένα συντριπτικό ποσοστό της τάξης του 92% θεωρούν απαραίτητη τη δια βίου εκπαίδευση σε νέες μεθόδους και δεξιότητες. Παρόλα αυτά το 84.8% δεν έχει συμμετάσχει ποτέ σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μπει για τα καλά στη συνείδηση της νεολαίας και ένα 48% διάκειται θετικά προς την ιδέα να εργαστεί σε κάποια φάση της ζωής του σε άλλη χώρα – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 59.3% αποδέχεται τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης (τηλεργασία, γεωγραφική και επαγγελματική κινητικότητα, ελαστικό ωράριο) και ένα 68.9% δεν θα είχε πρόβλημα να εργαστεί σε τομέα διαφορετικό από αυτόν που έχει σπουδάσει. Οι Έλληνες νέοι αποδεδειγμένα είναι γνώστες ξένων γλωσσών, αφού το 93% δηλώνει ότι χειρίζεται καλά την αγγλική γλώσσα, το 10% μπορεί να μιλά ιταλικά, το 7.4% ισπανικά, το 25.5% γαλλικά, το 11.1% γερμανικά, ενώ μόνο το 4.4% δηλώνει ότι δε μιλά καμία ξένη γλώσσα.
Η πλειοψηφία του δείγματος (47,9%) έχει εισοδήματα κάτω από 600 ευρώ το μήνα (όρια φτώχιας) και είναι εξαρτημένο άμεσα ή έμμεσα από την οικονομική στήριξη της οικογένειας. Το 27% κερδίζει από 601-1100 ευρώ μηνιαίως, το 15% έως 1600 ευρώ και ένα μικρό ποσοστό (9,4%) δηλώνει εισοδήματα μεγαλύτερα από 1601 ευρώ.
Το 3% των γυναικών του δείγματος πιστεύει ότι αντιμετώπισε προβλήματα στην εύρεση εργασίας λόγω φύλου, ενώ το 82,2% των ανδρών και το 62,9% των γυναικών (στατιστικώς σημαντική διαφοροποίηση) θεωρεί ότι υπάρχουν προοπτικές εξέλιξης στην εργασία που απασχολούνται.. Το 47,8% των ανδρών έχει σκεφτεί να δημιουργήσει δική του επιχείρηση σε αντιπαραβολή με το 26,2% των γυναικών, παρά τα προγράμματα ενίσχυσης της γυναικείας επιχειρηματικότητας.
ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ- ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΚΟΟΛ
Το 85.3% των νέων υπολογίζουν ότι σε κάθε φάση της ζωής τους θα δημιουργήσουν δική τους οικογένεια την οποία θεωρούν απαραίτητη για αξιοπρεπή και άνετη ζωή. Ενώ μόλις το 83% πιστεύει ότι το διαζύγιο αποτελεί την καλύτερη λύση αν δύο άνθρωποι δεν μπορούν να συμβιώσουν. Και ένα 21.2% στηρίζει την ελεύθερη συμβίωση χωρίς προοπτική γάμου.
Παρά την εξάλειψη του φαινομένου της αστυφιλίας το 59% των νέων θα προτιμούσε να ζει σε μια μεγάλη πόλη παρά στην επαρχία αλλά ένα 55.4% δηλώνει ότι πολύ λίγα πράγματα γνωρίζει για τις υπόλοιπες συνοικίες της πόλης όπου κατοικεί και προτιμά να δραστηριοποιείται και να διασκευάζει στα πλαίσια της δικής του γειτονιάς – συνοικίας.
Το 55,7% διασκεδάζει σε μπαρ, το 60,8% προτιμά τις καφετέριες ενώ το 66% επισκέπτεται τακτικά ταβέρνες και νυχτερινά μαγαζιά με ζωντανή ελληνική μουσική. Το 58,8% πηγαίνει σε κινηματογράφους και το 19%, κυρίως άντρες, σε γήπεδα.
Πάνω από το 70% των νέων δήλωσε ότι έχει άριστη υγεία και δεν αντιμετώπισε ποτέ κανένα σοβαρό ιατρικό πρόβλημα. Το 25,8% του δείγματος δεν γυμνάζεται καθόλου, το 39,2% περιστασιακά και το 35% συστηματικά είτε σε ομάδα είτε μόνο του. Αν και το 58,8% δεν μέθυσε καμιά φορά κατά τον τελευταίο μήνα, πριν τη διεξαγωγή της έρευνας, το 30,9% ένιωσε συμπτώματα μέθης σε 1-2 περιστάσεις, το 7,2% σε 3-5 και το 3,1% σε 6-9. Παράλληλα, παρατηρείται μια τάση για κατανάλωση σκληρών αλκοολούχων ποτών εις βάρος του παραδοσιακού κρασιού, της μπύρας και του ούζου. Η πλειοψηφία (63,8%) πίνει, γιατί αντλεί ευχαρίστηση από αυτό και μόνο το 9,4%, επειδή επηρεάζεται από τους φίλους και την παρέα. Το 13% δεν καταναλώνει αλκοόλ σε διάφορες κοινωνικές περιστάσεις, αλλά επιλέγει να πίνει μόνο του.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Οι αιτιακές αποδόσεις των κοινωνικών συγκρούσεων, στα πλαίσια του χωριού ή της πόλης που κατοικούν, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Συγκεκριμένα, το 11,8% αποδίδει τις όποιες αντιθέσεις σε κομματικές διαφορές, το 8,6% σε διαφορές στο μορφωτικό επίπεδο, το 8,9% σε διαφορές ιδιοκτησίας, το 19% σε ασυμβατότητα μεταξύ των διαφορετικών εθνικοτήτων, το 3,5% στο χάσμα των γενεών, το 5,1% σε ταξικές αντιθέσεις, το 4,1% σε οικονομικές ανισότητες, το 0,6% σε διαφυλικές συγκρούσεις, το 0,8% σε θρησκευτικούς λόγους και το 2,6% σε διαφορές παλαιών και νέων κατοίκων μιας περιοχής. Το 21,5% πιστεύει ότι εξακολουθεί να υφίσταται στις μέρες μας εκπαιδευτικός αποκλεισμός, το 19% θεωρεί ότι η Δικαιοσύνη εξοβελίζει συστηματικά πολίτες χαμηλού κοινωνικού ή οικονομικού επιπέδου, το 22% νιώθει ότι αρκετοί Έλληνες αποκλείονται από τα αγαθά της Υγείας και της Πρόνοιας και το 16,1 δήλωσε ότι έχει εργαστεί έστω και μία φορά σε επαγγέλματα, χωρίς να έχει κανενός είδους ασφάλιση.
ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ
Η αυτοεκτίμηση, δηλαδή το πώς αισθανόμαστε για τον εαυτό μας, εξαρτάται από την αξία που αποδίδουμε σε αυτόν και είναι επίσης συνάρτηση των ικανοτήτων μας. Οι Έλληνες σε γενικές γραμμές είναι ένας αισιόδοξος λαός με υψηλή αυτοεκτίμηση. Άνδρες και γυναίκες πλέον δεν διαφέρουν μεταξύ τους, ως προς αυτήν, αλλά στην έρευνα παρατηρήθηκαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές, ανάλογα με το μορφωτικό επίπεδο: Οι κάτοχοι μεταπτυχιακού και πανεπιστημιακού τίτλου νιώθουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση σε σύγκριση με τους απόφοιτους Λυκείου. Ταυτόχρονα, όσοι από τους νέους έχουν ήδη παντρευτεί παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά αυτοεκτίμησης από τους ελεύθερους, ενώ όσον αφορά το διαζύγιο επιδρά με διαφορετικό τρόπο σε άνδρες και γυναίκες: Στους μεν πρώτους συντελεί στην καταβαράθρωση της αυτοεκτίμησης, ενώ στις δεύτερες φαίνεται να την αυξάνει.
Η έρευνα διήρκεσε από το Σεπτέμβριο του 2004 έως τον Οκτώβριο του 2006, είχε πανελλήνιο δείγμα νέων από 18-28 ετών και οι συμμετέχοντες ανήλθαν στα 1250 άτομα. Χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο, που βασίστηκε στο Διεθνές Ερωτηματολόγιο Αξιών, αλλά προσαρμόστηκε στα ελληνικά δεδομένα.
ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ
Όπως επισημάναμε, παρατηρείται μια στροφή των νέων προς περισσότερο σύγχρονες αντιλήψεις για το κράτος, τους θεσμούς και εν γένει το κοινωνικό γίγνεσθαι. Η σημερινή νεολαία είναι ένα κράμα φαινομενικά αντικρουόμενων αντιλήψεων και φαίνεται να αμφιταλαντεύονται ανάμεσα στο παραδοσιακό και το καινοτόμο. Η μεταστροφή αυτή γίνεται σταδιακά, αλλά αφορά σε ολοένα και αυξανόμενο δείγμα της νεολαίας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν έγκειται τόσο στην απαξίωση των παραδοσιακών αξιών, αλλά στην εσωστρέφεια και την έλλειψη αλληλεγγύης, καταστάσεις που προοιωνίζουν την άνοδο του ατομισμού και διακυβεύουν την κοινωνική συνοχή. Μπορεί το 76.1% των νέων να μην ενστερνίζεται απόλυτα τη φράση «ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος» αλλά το 23.8%, το οποίο συμφωνεί με αυτή είναι ένα ανησυχητικό σημείο ειδικά αν ληφθούν υπόψη τα χαμηλά ποσοστά κοινωνικής εμπιστοσύνης, που αναφέραμε σε προηγούμενο άρθρο. Δεν γνωρίζουμε εάν αυτή η αντίληψη μεταδίδεται από τους γονείς ή βασίζεται σε προσωπικές τραυματικές εμπειρίες, αλλά το σίγουρο είναι ότι συνδέεται με στροφή προς τον εαυτό και απεμπόληση της κοινωνικής συνείδησης.
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ
Το 45.2% των νέων πιστεύει ότι αποκλειστικό κριτήριο για την πρόσληψη πρέπει να είναι η ατομική αξία και να μη λαμβάνονται υπόψη άλλες παράμετροι, όπως πολύτεκνες οικογένειες, ευάλωτες ομάδες πληθυσμού κ.λπ. Η τάση αυτή συνοδεύεται από ένα ικανό ποσοστό της τάξης του 36.5% που θεωρεί ότι ο αγώνας για την επιτυχία δικαιολογεί κάθε χρησιμοποιούμενο μέσο και από ένα 50% που πιστεύει ότι η λύση στο πρόβλημα της ανεργίας είναι η ανάπτυξη των ιδιωτικών επιχειρήσεων χωρίς την ανάμειξη του κράτους και από ένα 58.7% που εμφατικά πιστεύει ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν πρέπει να είναι μόνιμοι.
Παράλληλα το 52.7% των νέων δείχνει να εμπιστεύεται το ιδιωτικό σύστημα υγείας σε αντιπαραβολή με το 6.9% που θεωρεί ότι το κρατικό σύστημα υγείας είναι καλό. Ανησυχητικό θα μπορούσε να θεωρηθεί και το γεγονός ότι το 51.8% των νέων θεωρεί ότι η φοροδιαφυγή είναι δικαιολογημένη επειδή το ίδιο το κράτος αδικεί τους πολίτες. Τα παραπάνω στοιχεία αναδεικνύουν έναν κυνικό ρεαλισμό των σημερινών νέων οι οποίοι σε ποσοστό 36.8% δέχονται ότι η ισονομία που διασφαλίζει το σύνταγμα ακυρώνεται αν κάποιος έχει υψηλές οικονομικές απολαβές.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ- ΕΡΓΑΣΙΑ
Το 33.8% των νέων εμπιστεύεται τις σύγχρονες μορφές εκπαίδευσης και ειδικά την εξ αποστάσεως μάθηση η οποία θεωρείται εξίσου αποτελεσματική με την κλασσική διδασκαλία. Ταυτόχρονα σε ποσοστό 91.2% θεωρούν ότι η πανεπιστημιακή εκπαίδευση πρέπει να συνδεθεί με την πρακτική άσκηση και την αγορά εργασίας και το ποσοστό62.1% διατείνονται ότι πρέπει να αναγνωριστούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Σε ποσοστό 53% οι νέοι σκέφτονται να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο εξωτερικό και ένα συντριπτικό ποσοστό της τάξης του 92% θεωρούν απαραίτητη τη δια βίου εκπαίδευση σε νέες μεθόδους και δεξιότητες. Παρόλα αυτά το 84.8% δεν έχει συμμετάσχει ποτέ σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μπει για τα καλά στη συνείδηση της νεολαίας και ένα 48% διάκειται θετικά προς την ιδέα να εργαστεί σε κάποια φάση της ζωής του σε άλλη χώρα – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 59.3% αποδέχεται τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης (τηλεργασία, γεωγραφική και επαγγελματική κινητικότητα, ελαστικό ωράριο) και ένα 68.9% δεν θα είχε πρόβλημα να εργαστεί σε τομέα διαφορετικό από αυτόν που έχει σπουδάσει. Οι Έλληνες νέοι αποδεδειγμένα είναι γνώστες ξένων γλωσσών, αφού το 93% δηλώνει ότι χειρίζεται καλά την αγγλική γλώσσα, το 10% μπορεί να μιλά ιταλικά, το 7.4% ισπανικά, το 25.5% γαλλικά, το 11.1% γερμανικά, ενώ μόνο το 4.4% δηλώνει ότι δε μιλά καμία ξένη γλώσσα.
Η πλειοψηφία του δείγματος (47,9%) έχει εισοδήματα κάτω από 600 ευρώ το μήνα (όρια φτώχιας) και είναι εξαρτημένο άμεσα ή έμμεσα από την οικονομική στήριξη της οικογένειας. Το 27% κερδίζει από 601-1100 ευρώ μηνιαίως, το 15% έως 1600 ευρώ και ένα μικρό ποσοστό (9,4%) δηλώνει εισοδήματα μεγαλύτερα από 1601 ευρώ.
Το 3% των γυναικών του δείγματος πιστεύει ότι αντιμετώπισε προβλήματα στην εύρεση εργασίας λόγω φύλου, ενώ το 82,2% των ανδρών και το 62,9% των γυναικών (στατιστικώς σημαντική διαφοροποίηση) θεωρεί ότι υπάρχουν προοπτικές εξέλιξης στην εργασία που απασχολούνται.. Το 47,8% των ανδρών έχει σκεφτεί να δημιουργήσει δική του επιχείρηση σε αντιπαραβολή με το 26,2% των γυναικών, παρά τα προγράμματα ενίσχυσης της γυναικείας επιχειρηματικότητας.
ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ- ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΚΟΟΛ
Το 85.3% των νέων υπολογίζουν ότι σε κάθε φάση της ζωής τους θα δημιουργήσουν δική τους οικογένεια την οποία θεωρούν απαραίτητη για αξιοπρεπή και άνετη ζωή. Ενώ μόλις το 83% πιστεύει ότι το διαζύγιο αποτελεί την καλύτερη λύση αν δύο άνθρωποι δεν μπορούν να συμβιώσουν. Και ένα 21.2% στηρίζει την ελεύθερη συμβίωση χωρίς προοπτική γάμου.
Παρά την εξάλειψη του φαινομένου της αστυφιλίας το 59% των νέων θα προτιμούσε να ζει σε μια μεγάλη πόλη παρά στην επαρχία αλλά ένα 55.4% δηλώνει ότι πολύ λίγα πράγματα γνωρίζει για τις υπόλοιπες συνοικίες της πόλης όπου κατοικεί και προτιμά να δραστηριοποιείται και να διασκευάζει στα πλαίσια της δικής του γειτονιάς – συνοικίας.
Το 55,7% διασκεδάζει σε μπαρ, το 60,8% προτιμά τις καφετέριες ενώ το 66% επισκέπτεται τακτικά ταβέρνες και νυχτερινά μαγαζιά με ζωντανή ελληνική μουσική. Το 58,8% πηγαίνει σε κινηματογράφους και το 19%, κυρίως άντρες, σε γήπεδα.
Πάνω από το 70% των νέων δήλωσε ότι έχει άριστη υγεία και δεν αντιμετώπισε ποτέ κανένα σοβαρό ιατρικό πρόβλημα. Το 25,8% του δείγματος δεν γυμνάζεται καθόλου, το 39,2% περιστασιακά και το 35% συστηματικά είτε σε ομάδα είτε μόνο του. Αν και το 58,8% δεν μέθυσε καμιά φορά κατά τον τελευταίο μήνα, πριν τη διεξαγωγή της έρευνας, το 30,9% ένιωσε συμπτώματα μέθης σε 1-2 περιστάσεις, το 7,2% σε 3-5 και το 3,1% σε 6-9. Παράλληλα, παρατηρείται μια τάση για κατανάλωση σκληρών αλκοολούχων ποτών εις βάρος του παραδοσιακού κρασιού, της μπύρας και του ούζου. Η πλειοψηφία (63,8%) πίνει, γιατί αντλεί ευχαρίστηση από αυτό και μόνο το 9,4%, επειδή επηρεάζεται από τους φίλους και την παρέα. Το 13% δεν καταναλώνει αλκοόλ σε διάφορες κοινωνικές περιστάσεις, αλλά επιλέγει να πίνει μόνο του.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Οι αιτιακές αποδόσεις των κοινωνικών συγκρούσεων, στα πλαίσια του χωριού ή της πόλης που κατοικούν, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Συγκεκριμένα, το 11,8% αποδίδει τις όποιες αντιθέσεις σε κομματικές διαφορές, το 8,6% σε διαφορές στο μορφωτικό επίπεδο, το 8,9% σε διαφορές ιδιοκτησίας, το 19% σε ασυμβατότητα μεταξύ των διαφορετικών εθνικοτήτων, το 3,5% στο χάσμα των γενεών, το 5,1% σε ταξικές αντιθέσεις, το 4,1% σε οικονομικές ανισότητες, το 0,6% σε διαφυλικές συγκρούσεις, το 0,8% σε θρησκευτικούς λόγους και το 2,6% σε διαφορές παλαιών και νέων κατοίκων μιας περιοχής. Το 21,5% πιστεύει ότι εξακολουθεί να υφίσταται στις μέρες μας εκπαιδευτικός αποκλεισμός, το 19% θεωρεί ότι η Δικαιοσύνη εξοβελίζει συστηματικά πολίτες χαμηλού κοινωνικού ή οικονομικού επιπέδου, το 22% νιώθει ότι αρκετοί Έλληνες αποκλείονται από τα αγαθά της Υγείας και της Πρόνοιας και το 16,1 δήλωσε ότι έχει εργαστεί έστω και μία φορά σε επαγγέλματα, χωρίς να έχει κανενός είδους ασφάλιση.
ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ
Η αυτοεκτίμηση, δηλαδή το πώς αισθανόμαστε για τον εαυτό μας, εξαρτάται από την αξία που αποδίδουμε σε αυτόν και είναι επίσης συνάρτηση των ικανοτήτων μας. Οι Έλληνες σε γενικές γραμμές είναι ένας αισιόδοξος λαός με υψηλή αυτοεκτίμηση. Άνδρες και γυναίκες πλέον δεν διαφέρουν μεταξύ τους, ως προς αυτήν, αλλά στην έρευνα παρατηρήθηκαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές, ανάλογα με το μορφωτικό επίπεδο: Οι κάτοχοι μεταπτυχιακού και πανεπιστημιακού τίτλου νιώθουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση σε σύγκριση με τους απόφοιτους Λυκείου. Ταυτόχρονα, όσοι από τους νέους έχουν ήδη παντρευτεί παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά αυτοεκτίμησης από τους ελεύθερους, ενώ όσον αφορά το διαζύγιο επιδρά με διαφορετικό τρόπο σε άνδρες και γυναίκες: Στους μεν πρώτους συντελεί στην καταβαράθρωση της αυτοεκτίμησης, ενώ στις δεύτερες φαίνεται να την αυξάνει.
Σχόλια