Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ «ΕΦΕΥΡΕΣΗ» ΕΝΟΣ ΨΕΥΤΗ: ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ ΜΙΑΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΕ ΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΦΗΒΟ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΠΑΣΧΕΙ

…η σχάση Ψυχιατρικής και Παιδοψυχιατρικής Μεταρρύθμισης εις βάρος της δεύτερης, αποτελεί ολέθριο στρατηγικό πολιτικό λάθος . Πρόκειται για μια σύγχρονη «εκσυγχρονισμένη τραγωδία». Τα αποτελέσματα θα τα δούμε τα επόμενα χρόνια, όταν θα χρειαστούμε μια νέα Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση για να υποδεχτούμε μια νέα γενιά ενηλίκων ψυχικά ασθενών, αυτούς που η τωρινή μεταρρύθμιση αγνόησε: τα παιδιά και τους εφήβους.



Φρέρης Γ.*

Είναι γνωστό, ότι η «Ψυχιατρική» δεν είναι απλώς επιστήμη/ες, έρευνα, βιβλιογραφία. Είναι βίωμα και δράσεις, κατάθεση ψυχής, όραμα, αλλά και αλληλεπίδραση, αλληλοδιαπλοκή, αλληλεξάρτηση σημειολογίας, γεγονότων και προσώπων, θεσμών. Συχνά με έντονες συγκρούσεις και «θύματα», μέσα από παράπλευρες απώλειες , στις οποίες ενίοτε ή μάλλον συχνά, μπαίνει λάθος στίξη και χάνεται ο στόχος : η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αυτό ακριβώς προσπαθεί να διαπραγματευτεί το κείμενο που ακολουθεί.

Πιθανώς, όταν θα γραφτεί η ιστορία του Παιδοψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής (Π.Ν.Α.) θα αποτελεί το πιο «όμορφο» παράδειγμα, μεταρρύθμισης – αντιμεταρρύθμισης και απορρύθμισης, δηλ. επεισοδίων απώλειας του ελέγχου με αύξηση της πιθανότητας του αναπάντεχου, δηλ. αύξησης του «χάους» (εντροπίας) στο εσωτερικό του συστήματος11. Φαίνεται να αποτελεί το ασυνείδητο «πείραμα», του οποίου το αναμενόμενο αποτέλεσμα, δε «βγαίνει» στο εργαστήριο της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, με συνέπεια τα «αντιδραστήρια» (ασθενείς και εργαζόμενοι) να είναι πλέον σε ταχεία «ανάλωση», ενώ η κλεψύδρα του χρόνου έχει πλέον αδειάσει.

Εάν δεν υπήρχαν τα ψέματα, ό,τι λέγεται θα ήταν αλήθεια, όμως βάση της κοφτερής αρχής (επονομαζόμενης του «Ξυραφιού») του Οckham,26 ό,τι ισχύει για όλους, δεν έχει ανάγκη επαλήθευσης. Δηλαδή η αλήθεια παίρνει μορφή, «υλοποιείται», μόνο μέσα από το ψέμα: η αλήθεια είναι «εφεύρεση» ενός ψεύτη.40
Στη περίπτωση του Π.Ν.Α. ίσως δε θα μάθουμε ποτέ, ποιος ήταν ο ψεύτης που εφηύρε την αλήθεια, αλλά θα ξέρουμε ποιο ήταν το θύμα του: ο ανθρώπινος πόνος.




_____________________________________________________________________
*Φρέρης Γ.:Μ.D, M.Sc., υπ.D.E.S.S. Παιδοψυχίατρος
-1-

• ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΕ ΜΙΑ «ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ» ΙΣΤΟΡΙΑ.

Μην κάνεις ποτέ κάτι αντίθετο με τη συνείδησή σου.
Ακόμη κι αν σου το απαιτήσει το κράτος.
Αλβέρτος Αϊνστάιν

Πρόκειται για μια ιστορία, που διαδραματίζεται εν μέσω Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στην οποία εμπλέκονται πρόσωπα, ονόματα, θεσμοί και που κάποιοι προσπάθησαν κατ’ επανάληψη να τη χαρακτηρίσουν προσωπική.
Αφορά ένα καθαρά επιστημονικό , κοινωνικό, διοικητικό αλλά κυρίως πολιτικό θέμα, που ξεκίνησε επί υπουργίας κυρίου Κακλαμάνη, με άλλη διοίκηση και άλλους επιστημονικά υπεύθυνους τότε στο Π.Ν.Α, με το εξασέλιδο κείμενο – υπόμνημα50 , που στην εισαγωγή του έγραφε: «….τους τελευταίους μήνες στο ευαίσθητο χώρο της Μ.Ε.Π. καταπατούνται συνεχώς και συστηματικά στοιχειώδη δικαιώματα των ασθενών και των εργαζομένων, με άμεσο κίνδυνο ακόμα και για την ίδια τη ζωή τους. Αυτό συμβαίνει λόγω κακών πρακτικών, τόσο σε επίπεδο οργάνωσης – διοίκησης της Μονάδας, όσο και σε επίπεδο διαχείρισης των περιστατικών, με αποτέλεσμα η Μ.Ε.Π. να έχει ανάγκη εντατικής θεραπείας! Παράλληλα, εάν ήδη δεν έχει γίνει, υπάρχει κίνδυνος δυσφήμησης του ΠΝΑ σε αυτήν την ευαίσθητη περίοδο της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης…».

Ο κύκλος αυτός φαίνεται να ολοκληρώνεται το 2006, με άλλον Υπουργό Υγείας, άλλη διοίκηση και άλλους επιστημονικά υπεύθυνους, μετά από: α) δύο νέες έγγραφες καταγγελίες,49,46 (Έγγραφο 1), β) μια άκαιρη και ατυχή έγγραφη διοικητική απάντηση7 (Έγγραφο 2), όπου μεταξύ άλλων σημειώνεται επιτακτικά ότι: «…σχετικά με τις «καταγγελίες» … το Δ.Σ. τις θεωρεί εντελώς απαράδεκτες, αβάσιμες, …ανυπόστατες… εντελώς αναληθείς και συκοφαντικές…», «…οι αναληθείς «καταγγελίες»…με ύφος εισαγγελικό είναι ενδεικτικές της όλης συμπεριφοράς του…», γ) μια εν περιλήψει τεκμηριωμένη σημειολογικά απάντηση,41 για αλήθειες, ψέματα και αναζήτηση των συκοφαντών (Έγγραφο 3) και τέλος δ) μια μήνυση για συκοφαντική δυσφήμηση κατά της διοίκησης του Π.Ν.Α. Θεωρείται αναφαίρετο δικαίωμα καθενός μας να υπερασπίζεται επιχειρηματολογώντας ό,τι θεωρεί σωστό, αρκεί να μην υπονομεύεται με δολιότητα, ο αντίλογος και η προβολή του.2
Δεν είναι απλώς μια μήνυση, ούτε η καταγραφή μιας ακόμη κακοποίησης ενός πολίτη, που κυνηγούσε το αυτονόητο: ποιότητα , δικαιώματα , αξιοπρέπεια, σε ένα κλίμα που κυριαρχεί μια «συμμετοχική σιωπή».

Πρόκειται για μια σύγκρουση στα πλαίσια μιας χωλαίνουσας Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, γεμάτη αντιφάσεις και παράδοξα47 όπως έχει αναπτυχθεί σε πλήθος εργασιών και όπως πρόσφατα επικαιροποιήθηκε και στον τύπο με τίτλο: «Η σιωπή της Πολιτείας στη σιωπή της τρέλας».35
Έχει, λοιπόν, κλείσει ο κύκλος, όταν εξαντλήθηκε :
1) κάθε στάδιο ιεραρχίας, (ενημερώθηκαν δύο Υπουργοί Υγείας42,49,50,52, δύο διοικήσεις του Π.Ν.Α.49,50 η Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας, η Ε.Ι.Ν.Α.Π., η Ανεξάρτητη αρχή Δικαιωμάτων των ασθενών, που τοποθετήθηκε με δύο πορίσματα9,10, ο Συνήγορος του Πολίτη με δύο πορίσματα32,33 , το Επιστημονικό Συμβούλιο του

-2-
Π.Ν.Α., τρεις Διευθύντριες Ιατρικής Υπηρεσίας του Π.Ν.Α. - οι οποίες για διαφορετικούς γνωστούς ή/και άγνωστους λόγους, σε ένα περίπου χρόνο, παραιτήθηκαν και οι τρεις, ο Σύλλογος Εργαζομένων του Π.Ν.Α. κ.ά.),
2) κάθε ίχνος υπομονής (η ιστορία εξελίσσεται εδώ και 2-3 έτη).
3) κάθε μορφή αξιοπρέπειας ( συνειδητή αποφυγή δημοσιοποίησης σε Μ.Μ.Ε., διακριτικότητα, ατομική φθορά που εμπεριέχει συγκρούσεις, σωματικό και ψυχικό κόστος, θυμό, απόγνωση, αλήθειες και …ψέματα).
4) η «μονόδρομη αλληλογραφία» ( σιγά-σιγά φαίνεται να εξανεμίζεται και η επί μια διετία σχεδόν, συγγραφική υπομονή του πρωταγωνιστή), φτάνοντας η ιστορία στο αποκορύφωμα με το γνωστό τουλάχιστον απρεπές, έγγραφο της διοίκησης του Π.Ν.Α.7

• ΕΙΝΑΙ Η ΣΙΩΠΗ ΜΙΑ ΠΕΤΥΧΗΜΕΝΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΚΟΝΩΝΙΑΣ;

… δεν υπάρχει τρόπος μη επικοινωνίας,
ακόμη και η σιωπή είναι επικοινωνία…
Paul Watzlawick

Ας πάρουμε όμως με τη σειρά συνοπτικά τα πράγματα:

1. Τον Ιούλιο του 2003 υποβάλλεται ένα υπόμνημα – καταγγελία στον τότε Υπουργό Υγείας50 σχετικά με την κακοποιητική και άθλια σε λειτουργία και υποδομή Μονάδα Επειγόντων Περιστατικών. Η τότε διοίκηση μετά από έγγραφες τοποθετήσεις των εμπλεκομένων κοινοποιεί στον Υπουργό τις θέσεις της και τις απόψεις της8 μέσα από ένα ομόφωνο πόρισμα, που ουσιαστικά δικαιώνει το υπόμνημα - καταγγελία και τις διαβιβάζει στον Υπουργό και στο αρμόδιο τότε Β΄ Π.Ε.Σ.Υ.Π. για τα περαιτέρω. Κανείς δεν έμαθε ποτέ γιατί «θάφτηκε» μια σοβαρότατη υπόθεση.

2. Επί ένα χρόνο το Υπουργείο και η νέα διοίκηση (2004/2005) όχι μόνο δεν προβαίνουν σε καμία διορθωτική ενέργεια, όχι μόνο το πόρισμα τίθεται προφανώς στο συρτάρι κάποιου γραφείου υπουργικού, αλλά η κατάσταση της Μ.Ε.Π. λαμβάνει ανεξέλεγκτες δυσμενείς διαστάσεις και επιδεινώνεται, με σωρεία κωμικοτραγικών περιστατικών (αν μπορούμε να μιλάμε με συμβατικές λέξεις ), όπως φαίνεται μέσα από γεγονότα και πλήθος εγγράφων των εργαζομένων, της ίδιας της διοίκησης του Π.Ν.Α. και άλλων φορέων (Επιστημονική Επιτροπή, Ε.Ι.Ν.Α.Π., Διευθυντών Κλινικών κ.ά.).

3. Σε συνέχεια των ανωτέρω, στις 31-8-2005, (Έγγραφο 1), μετά από ένα περίπου χρόνο αδράνειας και επιδείνωσης της κατάστασης στη Μ.Ε.Π. γίνεται νέα καταγγελία49, με ένα πράγματι εντονότατο, απεγνωσμένο, ύφος που ίσως κινείται στα όρια της … «απρέπειας», μήπως και ευαισθητοποιηθεί κανείς. Δυστυχώς το σύστημα φαίνεται ότι δεν αποκωδικοποιεί, ούτε το ευγενικό ούτε το έντονο ύφος αλλά μόνο τη σταθερότητα, την επιμονή και την συνέχεια των ενεργειών. Αλλά επειδή εμπεριέχει συνήθως άκαμπτο και ξεπερασμένο λογισμικό, φαίνεται να έχει χάσει την όποια προσαρμοστική του ικανότητα (πράγμα για το οποίο έτσι και αλλιώς δε φημίζεται το «Δημόσιο»), με αποτέλεσμα συχνά να «βραχυκυκλώνει» να πέφτει σε «σύγχυση» και να κατρακυλά σε θεσμικά λάθη, όπως δυστυχώς έγινε και στο περιγραφόμενο «case report» που αφορά το Π.Ν.Α.

-3-
4. Η τακτική είναι πάντα εκείνη της σιωπής, έως τον Νοέμβρη 2005, πέντε μήνες περίπου αργότερα, όπου, εγγράφως51, υπενθυμίζεται στη διοίκηση του Π.Ν.Α., η «Υπέρβαση του χρόνου προθεσμίας διεκπεραίωσης διοικητικής υπόθεσης πολίτη και οι προβλεπόμενες από το νόμο συνέπειες…»

5. Συμπτωματικά, μια νέα καταγγελία46 σε ένα άλλο τμήμα του Π.Ν.Α. φέρνει στο φως ένα νέο άθλιο περιβάλλον διαβίωσης ασθενών και εργαζομένων και γίνεται συνειδητό, ότι το πρόβλημα πλέον δεν ήταν 2-3 τμήματα και η κακή τους λειτουργία – παραμέληση, αλλά μια συνολικότερη πολιτική, πιθανώς, λανθασμένων επιλογών
και προτεραιοτήτων. Αυτό επισημαίνεται εκ νέου πια με μια γενικότερη καταγγελία σχετικά με το Π2 και το Π.Ν.Α., σε κάθε υπάρχον θεσμικό όργανο και εκτός του Νοσοκομείου, κλιμακώνοντας μια προσπάθεια προσέγγισης του αυτονόητου (Συνήγορο του Πολίτη, Υπουργό, Ανεξάρτητη Αρχή Δικαιωμάτων Ασθενών κ.ά). Το τελευταίο πόρισμα10 της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, φαίνεται να δικαιώνει και αυτές τις σοβαρές υποψίες – αλήθειες.

6. Η διοίκηση πιθανώς στα πλαίσια πανικού και εκφοβισμού κάνοντας κατάχρηση του Nόμου της Οικονομίας του Ockham ότι: non sunt multiplicanta entia praetor necessitatem (=το πλήθος των πραγμάτων δεν πρέπει να επεκτείνεται πέρα από το αναγκαίο), υιοθετεί για όλα όσα συμβαίνουν το: « δεν είδα, δεν άκουσα, δε συμβαίνει τίποτα στο Π.Ν.Α.» και χωρίς να παίρνει θέση επί της ουσίας για τα καταγγελλόμενα τοποθετείται , με καθυστέρηση πέντε μηνών, με το γνωστό υβριστικό έγγραφο – απάντηση.7 (Έγγραφο 2).

7. Ακολουθεί μια άμεση, έγγραφη, κριτική «για το επίπεδο ενός θεσμικού οργάνου, που έχει φτάσει στο σημείο να βρίζει αλλά κυρίως να μην έχει διαβάσει , να μην έχει ακούσει να μην έχει αντιληφθεί τι συμβαίνει στο Νοσοκομείο, το οποίο διοικεί τους τελευταίους μήνες!». Στη συνέχεια μια ανάλυση απαριθμεί, μια μικρή μόνο σειρά χαρακτηριστικών και «παθογνωμικών» στοιχείων41 , για το τι πράγματι συμβαίνει στο Π.Ν.Α. εν μέσω μεταρρύθμισης. (Έγγραφο 3).

8. Μεσολαβούν άλλοι τρεις μήνες με την πάγια τακτική της διοίκησης του Π.Ν.Α.: απόλυτη σιωπή, ένα είδος «λογισμικού της σιωπής», που φαίνεται να είναι «εγκατεστημένο» σε πολλά κέντρα εξουσίας, αν και συνεχίζονται μέχρι την τελευταία στιγμή οι προσπάθειες και ενέργειες για την απόσυρση του «λάθους» εγγράφου της διοίκησης και να προστατευτεί ο θεσμός.

9. Ο κύκλος κλείνει με προσφυγή στη Δικαιοσύνη (31-3-2006) για το επίπεδο, το ύφος και τον τρόπο συμπεριφοράς ενός κρατικού θεσμικού οργάνου, όχι απλώς εναντίον ενός «θιγμένου» πολίτη, αλλά «εναντίον του εαυτού του»…

10. Το ενδιαφέρον πλέον, δυστυχώς για αυτούς και ίσως για όλους τους εμπλεκομένους, δεν είναι πλέον η Μ.Ε.Π. και το Π2. Είναι η συνολική πορεία που διαγράφει το Π.Ν.Α μέσα από μια ξεψυχισμένη Παιδοψυχιατρική Μεταρρύθμιση και οι συνέπειες της. Είναι εντυπωσιακή η έλλειψη της αίσθησης της πραγματικότητας. Προσπαθούν να πείσουν ότι το Π.Ν.Α. είναι η ΤAVISTOCK CLINIC OF LONDON σε αποασυλοποίηση!

-4-
• ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΛΑΙΣΙΑ

Το τραύμα των Θεσμών . Όταν οι υπηρεσίες ψυχικής
υγείας υποφέρουν από ανία και πάσχουν από διαστροφή…
Δ. Αμπατζόγλου

«Το πρόβλημα είναι ότι όταν κάποιος υποφέρει, αρχίζει να σκέφτεται και για τον λόγο αυτό θα υποφέρει περισσότερο (επειδή μάλιστα, προσπαθεί να καταλάβει και όχι να εκτονωθεί –υποφέρει ακόμη περισσότερο. ). Αυτός ο κάποιος μπορεί να είναι ο καθένας από εμάς ή ο καθένας από τους ασθενείς μας ή τους συναδέλφους μας.
Άρα μπορεί να είμαι και εγώ. Σε αυτήν την ιστορία η σκέψη και η οδύνη βαδίζουν πιασμένες χέρι - χέρι. Μόνο έτσι όμως μπορούν να είναι γόνιμες, γιατί προκαλούν μια κριτική εργασία, που ξεκινά σαν κάτι ατομικό , προσωπικό, για να μετατραπεί σε κάτι συλλογικό, αν όλα πάνε καλά»1. Αν δεν πάνε καλά αυτός θα είναι ο περίεργος, ο προβληματικός, ο περιθωριακός, ο «προδότης», ο γραφικός του συστήματος.
Ένα αρχικό, βασικό ερώτημα που τίθεται είναι εάν τα θεσμικά όργανα στο Π.Ν.Α. ενδιαφέρθηκαν για όλα αυτά. Πρόκειται για μια ειδική πτυχή της περιπέτειας που θέλει ανάπτυξη και χώρο. Όλα τα όργανα, ενδονοσοκομειακά και εξωνοσοκομειακά, φαίνεται κατά καιρούς να παίρνουν θέσεις (η Ε.Ι.Ν.Α.Π.: Κεντρικό και του Π.Ν.Α., η Επιστημονική Επιτροπή του Π.Ν.Α, η Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδας κ.ά), αλλά όπως φαίνεται και αυτά δεν μπορούν να ξεφύγουν από το «λογισμικό της σιωπής» που επιβάλει η εξουσία: κανείς δεν τους απαντά! Αγνοούνται! Μόνο οι Ανεξάρτητες αρχές (Ειδική Επιτροπή των Δικαιωμάτων των Ψυχικά ασθενών και εκείνη του Συνηγόρου του Πολίτη) «αναγκάζουν» το Π.Ν.Α. σε κάποιες διορθωτικές κινήσεις. Είναι ανατριχιαστικό, πόσο χρονοβόρα κινούνται προς τα …πίσω τα πράγματα, πώς αγνοούνται επιδεικτικά και προκλητικά τα εμπλεκόμενα θεσμικά όργανα και φορείς, πώς οι θέσεις, οι τοποθετήσεις, οι επιστημονικές απόψεις τους και τα έγγραφά τους μένουν στα συρτάρια…
Ο κίνδυνος στην ιστορία του Π.Ν.Α., ο «κατ’ εξακολούθηση» καταγγέλλων να έχει υποκαταστήσει τα θεσμικά όργανα και να έχει αναλάβει μια συλλογική ευθύνη, ήταν μεγάλος και πράγματι αυτό το «πέρασμα» δεν μπόρεσε να το αποφύγει και αποτέλεσε το τίμημα που έπρεπε να πληρώσει και πληρώνει.
«Η διαστροφή, σαν διάσταση μιας ψυχικής λεηλασίας και όχι με την συνήθη νοούμενη έννοια της σεξουαλικής διαστροφής, εκκρίνεται μέσα από τις αποτυχίες της ψυχικής οργάνωσης. Όπως άλλωστε μπορεί να εκλύεται και από την αποτυχία των θεσμών να εμπεριέχουν τις αντιφάσεις τους, τις συγκρούσεις τους, τις διεγέρσεις τους ή να αντιμετωπίσουν δημιουργικά τον μαρασμό και την πλήξη τους. Ένα μεγάλο ζήτημα είναι αν μπορούν να γίνουν «κλινικές» προσεγγίσεις της λειτουργίας των θεσμών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια αποτελεσματική κατανόηση τους και σε «διορθωτικές» παρεμβάσεις χωρίς να μετατρέψουμε αυτή τη διαδικασία σε εμφύλιο σπαραγμό με ηττημένους και νικητές, διότι οι παθήσεις των θεσμών (και οι παθήσεις εντός τους) μπορούν να γίνουν μεταδοτικές. Αυτός που θα θελήσει να τις εξυγιάνει ως «σωτήρας» μπορεί να εγκαινιάσει ένα νέο κύκλο βίας ή μαρασμού. Και οι θεσμοί , με όλη τη νοσηρότητά τους να συνεχίσουν να υπάρχουν επ’ άπειρο (πραγματοποιώντας έτσι το ανομολόγητο όραμα κάθε θεσμού να είναι αιώνιος)»1.
Μέσα λοιπόν από αυτές τις λεπτές «ισορροπίες» και τις «ανισορροπίες» διαγράφεται και δημιουργείται το πλαίσιο αλλά και το περιεχόμενο της εξελικτικής πορείας που ακολούθησε έως το 2006 το Π.Ν.Α. -5-

• ΨΑΧΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΨΕΥΤΗ, «ΕΦΕΥΡΕΤΗ» ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ.

…Η Αλήθεια είναι «εφεύρεση» ενός Ψεύτη.
Heinz von Foerster

Ας δούμε μερικά ενδεικτικά γεγονότα ενός «ελαστικού» και διευρυμένου πλέον φάσματος αλήθειας – ψέματος μέσα από το οποίο αναδείχθηκε « το εισαγγελικό ύφος, που χαρακτηρίζει το ήθος του συγγραφέα»7, όπως κάποια στιγμή διατείνεται η διοίκηση του Π.Ν.Α. , σχετικά με :

α) την Παιδοψυχιατρική Μεταρρύθμιση του Π.Ν.Α.

• είναι αλήθεια ότι την τελευταία τετραετία, μεσούσης της Β΄ Φάσης του προγράμματος «Ψυχαργώς» 2001-2010 και ενώ προβλέπεται, μέσα από δημοσιεύματα, εξαγγελίες , δεσμεύσεις, ημερίδες, Υπουργικές αποφάσεις, να κλείσει το Π.Ν.Α. έως το τέλος του 2006 και ενώ δύουν οι καταληκτικές ημερομηνίες, η μόνη ενέργεια που φαίνεται να προσπαθεί να υλοποιηθεί άρον-άρον, είναι αυτή μιας ελλειμματικής, απελπισμένης, απονοσοκομειοποίησης(α), με ό,τι αυτό συνεπάγεται μέσο-μακροπρόθεσμα.

• είναι αλήθεια, ότι τα τελευταία περίπου δύο χρόνια οι μόνες υλοποιηθείσες δράσεις «αποασυλοποίησης» στο Π.Ν.Α είναι; α) δύο
συμφωνητικά για ενοικίαση των 2 ξενώνων προς υλοποίηση β) ένα
τεχνικό δελτίο για μια καλύτερη υποδομή, μιας ήδη προϋπάρχουσας δομής
(Κέντρο Ημέρας που μεταφέρθηκε στα πλαίσια της αποκέντρωσης και
της τομεοποίησης από το Δήμο Ν. Σμύρνης στο Δήμο Παπάγου) γ) ένα
τεχνικό δελτίο για αναβάθμιση του Κέντρου Ημέρας Αυτιστικών στο Ν.
Ψυχικό, που ήδη λειτουργεί προ πολλών χρόνων δ) ίσως ακόμα κάποιο
τεχνικό δελτίο, που διαφεύγει και που βεβαίως δεν έχει υλοποιηθεί ποτέ
και τέλος ε) η « ηρωική έξοδος» των πρώτων 40-50 ασθενών του Π.Ν.Α,
σε ξενώνες - οικοτροφεία, θεσμοί που ήδη δέχονται σφοδρή κριτική3,12,
εν μέσω σωρείας προβλημάτων(β).


_______________________________________________________________
(α) Αυτή την περίοδο ( Ιουλίος 2006) μετακινήθηκαν οι πρώτοι ασθενείς από το
Π.Ν.Α. Ήταν τόση μεγάλη η χαρά όλων, μετά από 7-8 χρόνια αναμονής (Α΄ & Β΄ Φάση
«Ψυχαργώς»), που ίσως να είναι υπερβολική και κακόβουλη η φήμη ότι κατά την έξοδο
του Πούλμαν από την κεντρική πύλη του Νοσοκομείου κόπηκε και …κορδέλα!!
(β) Αυτά προσδιορίζονται σε βασικές παραμέτρους που άπτονται των κάτωθι
συνιστωσών: 1. δεοντολογικών (τελικά είναι αυτοσκοπός η με οποιοδήποτε κόστος
αποασυλοποίηση ή πρόκειται για «αποασυλοποίηση»;), 2. οικονομικών (τι προοιονίζει η
δραματική και δραστική μείωση της χρηματοδότησης των Ν.Π.Ι.Δ. που διαχειρίζονται
Ξενώνες-Οικοτροφεία;) και 3. λειτουργικών (τρόπος στελέχωσης του προσωπικού,
επαγγελματική – συναισθηματική και ιδεολογική πληρότητά23 του, διαδικασίες
υλοποίησης και λειτουργίας των Ξενώνων από άπειρους νέους φορείς ).


-6-
• είναι αλήθεια ότι ο ξενώνας αυτιστικών εφήβων, μετά από πρωτοφανή «εξελικτικά» στάδια44 ανάπτυξης και παλινδρόμησης, γίνεται προσπάθεια να στελεχωθεί με προσωπικό το οποίο δε δέχεται να αναλάβει τον Ξενώνα και ζητάει να αντικατασταθεί, εξαντλημένο και κουρασμένο από την πολυετή αναμονή και τις συνεχείς Διοικητικές αντιφάσεις και αργοπορίες;!
Πρόκειται για προσωπικό που πριν 1-2 χρόνια εκπαιδεύτηκε στην Ελλάδα και το εξωτερικό και το οποίο για να «πεισθεί» να στελεχώσει τον Ξενώνα, χρειάστηκε νέα απόφαση του Δ.Σ. που «επέβαλε» αναγκαστικά, ακόμη και σε κάποιους ανεκπαίδευτους εργαζόμενους του Π.Ν.Α., την στελέχωση μιας τόσο εξειδικευμένης και ευαίσθητης Μονάδας!

• είναι αλήθεια, ότι σχεδόν το μισό προσωπικό των δύο Ξενώνων της Λειβαδιάς, που προσελήφθηκε και εκπαιδεύτηκε γι’ αυτό το σκοπό ή παραιτήθηκε στην πορεία της αναμονής των δύο τελευταίων ετών, ή αποσπάστηκε στο Γ.Ν. Λειβαδιάς; Με αποτέλεσμα να είναι
αδύνατη η στελέχωση ενός εκ των δύο ξενώνων και με περαιτέρω
συνέπεια την ανάγκη εκ νέου προκήρυξης των θέσεων με τις χρονοβόρες
διαδικασίες του ΑΣΕΠ και ό,τι συνεπάγεται αυτό; Είναι αλήθεια ότι
αντίστοιχες «μαζικές» παραιτήσεις στελεχών συμβαίνουν και στον
Ξενώνα της Κορίνθου και ότι υπάρχουν «απελπισμένα» αιτήματα
επιστροφής ασθενών στο Νοσοκομείο, διότι αδυνατούν να τους ελέγξουν;
Ο προβληματισμός είναι: ή δεν πήγε καλά κάτι στην προετοιμασία των
ασθενών για την έξοδό τους από το άσυλο ή οι φορείς υποδοχής δεν είχαν
προετοιμαστεί κατάλληλα για την υποδοχή των ασθενών ή συνέβησαν και
…τα δύο.

Αυτές οι συμπεριφορές αποτελούν «κερκόπορτα» για το σύστημα και
δείχνουν ότι η επιλογή των λειτουργών Ψυχικής Υγείας για τους Ξενώνες
πρέπει να διέπεται από κριτήρια πέραν των πτυχίων και των
μεταπτυχιακών τίτλων τους23 και ότι δεν υπάρχει η αναγκαία αμφίδρομη
εμπιστοσύνη εργαζόμενου-συστήματος.
Οι ανωτέρω αρνητικές εξελίξεις που σχετίζονται με την εκπαίδευση και
τις πρόωρες παραιτήσεις-μετακινήσεις των εργαζομένων στους
ξενώνες Λειβαδιάς , Ν. Μάκρης, Κορίνθου έχουν άμεσες επιπτώσεις:
1ον) προδιαγράφουν μάλλον αρνητικά το αναμενόμενο επίπεδο
ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών των ξενώνων, πριν ακόμη
λειτουργήσουν!
2ον) οι οικονομικοί πόροι που επένδυσε το πρόγραμμα «Ψυχαργώς» για
Εκπαίδευση είναι στον… αέρα. Άλλο προσωπικό προσλαμβάνεται και
εκπαιδεύεται και άλλο στο τέλος, στελεχώνει τους ξενώνες! Μήπως
πρόκειται για απίστευτη σπατάλη χρημάτων του «Ψυχαργώς» και
κατ’ επέκταση του Δημοσίου;



-7-


• είναι αλήθεια ότι ένας «παιδοψυχιατρικός» Ξενώνας στην Κόρινθο ανήκει σε ιδιωτικό, «μη κερδοσκοπικό» φορέα, του οποίου υπεύθυνος είναι γιατρός πνευμονολόγος;(γ)…

• είναι αλήθεια ότι έγιναν ή πρόκειται να γίνουν «εγκαίνια»(δ) κάποιων υπό έναρξη λειτουργία ξενώνων, χωρίς…να λειτουργούν, χωρίς ούτε ένας ασθενής να έχει ακόμη μετοικήσει; (τουλάχιστον μέχρι την ώρα που γραφόταν αυτό το άρθρο).

Ποιους νομίζουν ότι κοροϊδεύουν, πετώντας τους ένα «κόκαλο
αποσυλοποίησης», προσπαθώντας να μας πείσουν ότι το να φύγουν 40-50, ασθενείς από το Π.Ν.Α., μετά από τόσα χρόνια, αποτελεί επιτυχία της Παιδοψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, καταγράφοντας μια μεγάλη «επιτυχία» στο curriculum vitae τους. Κάνουν μεγάλο λάθος. Δεν είμαστε ιθαγενείς. Φαίνεται, δυστυχώς, κάποιοι ότι έχουν βάλει πολύ χαμηλά τον πήχη.

• είναι αλήθεια πως οι δύο, ήδη υπάρχοντες μοναδικές ίσως σε όλη την Ελλάδα και πιθανώς αναντικατάστατες για παιδιά εφήβους εξωνοσοκομειακές δομές (Ξενώνας «Όρμος» και «Σπίτι») του Π.Ν.Α. που λειτουργούν από δεκαετίας, σε σχέση με τους δύο ξενώνες, που είναι υπό έναρξη (Λούτσας και Νέας Μάκρης Ν. Αττικής), συγκρινόμενοι τόσο σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποδομής όσο και σε επίπεδο στελέχωσης και λειτουργίας του προσωπικού δείχνουν, τουλάχιστον, «ελαφρώς» παραμελημένοι; Επίσης, ότι υπάρχουν κατά καιρούς, κάποιες καταστροφικές σκέψεις «συμπύκνωσης» τους, για λόγους οικονομίας;

• είναι αλήθεια ότι το προσωπικό και κυρίως το νοσηλευτικό του Π.Ν.Α. ενώ βρίσκεται σε πλήρες και διαγνωσμένο BURN OUT , του ζητείται επισήμως και εγγράφως να βελτιώσουν, ως εργαζόμενοι τις γνώσεις του και τις ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ του4;! Ίσως, ποτέ προσωπικό ενός Δημόσιου Οργανισμού κατά την διαδικασία αποϊδρυματισμού και ανακατανομής της διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων34, δεν υπέστη τέτοιου είδους κακοποίηση.
_____________________________________________________________________
(γ) Το θέμα ανάθεσης της υλοποίησης Ψυχιατρικών δομών σε «άσχετους» φορείς , φαίνεται να
αποτελεί ένα νέο «Know How» στην Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση και αν δεν πρόκειται για
συνειδητή πολιτική επιλογή, θα πρέπει σύντομα οι υπεύθυνοι, να επανεξετάσουν επειγόντως
το θέμα: χρεώνονται μια προδιαγεγραμμένη αποτυχία, για την οποία υπάρχουν ήδη δυστυχώς,
πρωϊμότατες ενδείξεις, με σοβαρότατες επιπτώσεις για την ποιότητα φροντίδα των ασθενών.
Πρόκειται για Μονάδες3,12, «κερδοσκοπικές», «μη κερδοσκοπικές», «μη κυβερνητικές» οργανώσεις,
«εθελοντικές οργανώσεις» κ.ά., που έρχονται από το πουθενά, από φορείς που δημιουργήθηκαν με
παρθενογένεση, χωρίς διαπιστευτήρια, πιθανότατα χωρίς καμία αξιολόγηση , χωρίς άδεια ίδρυσης
και λειτουργίας, χωρίς στοιχειώδη τεχνογνωσία, ευαισθητοποίηση, στελεχωμένοι με πλήθος
«εξειδικευμένου» προσωπικού, επονομαζόμενο «γενικών καθηκόντων». Αποτελούν θεσμικό
τερατούργημα; Να το πάρουμε απόφαση ότι οι δομές αποασυλοποίησης είναι «Επιχειρήσεις»
και οι υπεύθυνοι αυτών… «Επιχειρηματίες»;
(δ) Λέγεται ότι έχουν δρομολογηθεί αυτή την περίοδο, ( Ιούλιος 2006) τα «εγκαίνια» των δύο
ξενώνων του Π.Ν.Α., με εντυπωσιακές κοινωνικές εκδηλώσεις αλλά και κάποιες αποτυχημένες
οικονομικές, «εμπορικές» πρωτοβουλίες... Το πρόβλημα είναι ότι εγκαινιάζονται …άδειοι χώροι
και όχι λειτουργούντες ξενώνες! (ίσως να πρόκειται για συνήθη διοικητική πρακτική ή να
πρόκειται για διοικητικό άγχος, που απορρέει από την ανάγκη επίδειξης έργου, λόγω της
ασφυκτικής πίεσης των «καταληκτικών» ημερομηνιών). -8-
• είναι αλήθεια ότι το προσωπικό είναι σε πλήρη σύγχυση και πρωτοφανή ανασφάλεια σχετικά με το ποιοι εργαζόμενοι φεύγουν και ποιοι θα παραμείνουν στο … «κλειστό» Νοσοκομείο; Διότι, βάση του επιχειρησιακού Σχεδίου13 ένα μέρος του προσωπικού θα έπρεπε να ΑΠΟΡΡΟΦΗΘΕΙ ΣΤΑ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΜΈΝΑ, Εξωτερικά Παθολογικά Ιατρεία του Π.Ν.Α. Πόσοι είναι αυτοί και ποιοι είναι το ξέρουν;

• είναι αλήθεια ότι στα πλαίσια μιας νέας «ηθικής» και «συνεργασίας»
εργαζομένων και επιστημονικού προσωπικού του Π.Ν.Α. με την
Διοίκηση, εν μέσω σοβαρών αλλαγών και προβλημάτων στην
Μεταρρύθμιση του Π.Ν.Α., η Διοίκηση του Π.Ν.Α καταγγέλλεται16 , για
μια πρωτοφανή της ενέργεια: την «παρακολούθηση-καταγραφή» των
τηλεφωνημάτων όλων των εργαζομένων (Διοικητικών και
Επιστημόνων του Π.Ν.Α.), έξι μήνες πριν κλείσει το
Νοσοκομείο, στα πλαίσια εξοικονόμησης οικονομικών πόρων .
Υπάρχει άλλο δημόσιο νοσοκομείο με σοβαρά οικονομικά προβλήματα,
όπως διατείνεται συνέχεια η Διοίκηση, που: α) προκηρύσσει
διαγωνισμό (;) αγοράς ειδικού ηλεκτρονικού λογισμικού για την
καταγραφή των τηλεφώνων των εργαζομένων (!) (ενέργεια που κατόπιν
της κατακραυγής προσπαθεί να υπερασπιστεί με δεύτερο έγγραφο «ότι η
απόφαση ήταν ομόφωνη από όλο το Δ.Σ.», λες και η ομοφωνία αίρει τις
αμαρτίες!) και β) προσλαμβάνει ειδικούς φρουρούς ήτοι άνδρες
ασφάλειας, λίγους μήνες πριν κλείσει το Π.Ν.Α., για την προστασία
των λίγων παιδιών που φαίνεται να παραμένουν ακόμη και των
…εργαζομένων! Γιατί τόση…ανασφάλεια και τόσα, πιθανώς, περιττά
έξοδα; Μήπως τίθεται σοβαρό θέμα προσωπικών δεδομένων, τόσο για
τους εργαζόμενους όσο και τους ίδιους τους χρήστες των υπηρεσιών
ψυχικής υγείας του Π.Ν.Α.; Μήπως υπάρχει παραβίαση του Ιατρικού
απόρρητου; Αυτά μάλλον αφορούν την Αρχή Προστασίας
Προσωπικών Δεδομένων ή το Συνήγορο του Πολίτη ή τέλος πάντων
την αξιοπρέπειά μας !

• είναι αλήθεια ότι στο Π.Ν.Α. εμφανίζει τους τελευταίους μήνες το «Σύνδρομο του Διευθυντού Ιατρικής Υπηρεσίας»; Πρόκειται για μοναδική περίπτωση Δημόσιου Νοσοκομείου και ίσως αποτελεί πανελλήνιο ρεκόρ, σε διάστημα ενός έτους περίπου, να έχουν παραιτηθεί 3-4 Διευθυντές Ιατρικής Υπηρεσίας (έχω χάσει τη συνέχεια) για γνωστούς ή/και άγνωστους λόγους! Σίγουρα δεν πρόκειται για σύμπτωση; Ποιος γνωρίζει την αλήθεια;

• είναι αλήθεια ότι μέσα σε αυτή τη γενική, μάλλον, «άτακτη» εικόνα, «ζητήθηκε», επειγόντως από το Κέντρο Ημέρας «Λιθαράκι» του Π.Ν.Α., να δρομολογήσει διαδικασίες πιστοποίησης ISO (πιστοποιημένο σύστημα διασφάλισης της ποιότητας) !! (Αλήθεια, τα ISO που τα μοιράζουν;)

• είναι αλήθεια ότι τα Εξωτερικά Ιατρεία του Π.Ν.Α., μοναδικά στην Α. Αττική, είναι σε πλήρη υποβάθμιση και υπολειτουργούν47 με ιατρικό προσωπικό που αποχώρησε τα τελευταία χρόνια και ΟΥΔΕΠΟΤΕ
-9-
ΑΝΤΙΚΑΣΤΑΘΗΚΕ (π.χ. ενδεικτικά, υπήρχαν και προβλέπονταν τρεις θέσεις Παιδιάτρων, ενώ εδώ και αρκετά χρόνια όχι μόνο εργάζεται μόνο ένας, αλλά ουδέποτε έγινε προκήρυξη για την πλήρωση των κενών θέσεων).

Είναι γνωστό ότι στο δεύτερο σκέλος του Επιχειρησιακού σχεδίου του Π.Ν.Α. με τις ήδη υπάρχουσες υπουργικές αποφάσεις προβλέπεται αναβάθμιση και μετατροπή του σε ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΑΣΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΜΕ ΜΟΝΑΔΑ ΒΡΑΧΕΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ.13 Μήπως κάποιοι, έχουν ξεχάσει ή κάνουν ότι
έχουν ξεχάσει κάτι σημαντικό: την αξιοπρέπεια των δεσμεύσεών τους.

• Τέλος, είναι αλήθεια ότι στο περιοδικό του Π.Ν.Α., «Κοινωνία και Υγεία», στο τελευταίο τεύχος του (4ο τεύχος, που κυκλοφόρησε λίγους μήνες πριν...κλείσει το Π.Ν.Α, ήτοι Νοέμβριος 2005), στο Editorial4 η κα Διοικήτρια διευκρινίζει, μεταξύ πολλών άλλων σημαντικών και προτείνει τα εξής εκπληκτικά;


1. «ΠΡΙΝ ΑΛΑΞΟΥΜΕ ΤΟ ΑΣΥΛΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΤΟΥΣ
ΕΑΥΤΟΥΣ ΜΑΣ και πριν μεταρρυθμίσουμε τις υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας,
οφείλουμε να μεταρρυθμίσουμε το οργανωτικό πλαίσιο και το διοικητικό
μηχανισμό!»
(Σ.Σ.: Ίσως στη γενική σύγχυση, δεν έγινε αντιληπτό ότι το άσυλο δεν το αλλάζουμε , το…κλείνουμε, ενώ αντιλαμβανόμαστε όλοι πως εάν περιμέναμε να αλλάξουμε τους εαυτούς μας για να προβούμε σε μεταρρυθμίσεις, τα άσυλα θα είχαν αυξηθεί και προφανώς με αυτό το επιχείρημα, μπορεί ίσως να δικαιολογηθεί και η γενικότερη καθυστέρηση της Μεταρρύθμισης…)

2. « ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΜΑΣ!»
(Σ.Σ.: Επί χρόνια και ειδικά με το Επιχειρησιακό σχέδιο του Π.Ν.Α13 σε 440 περίπου σελίδες και ειδικά στα κεφάλαια 1,2,3,4,5,6 είναι όλα κατ’ επανάληψη καταγεγραμμένα. Να υποθέσουμε, ότι δεν έχει μελετηθεί με προσοχή;

3. «ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ…μηχανοργάνωση των οικονομικών υπηρεσιών….και ανασχεδιασμό των επί μέρους λειτουργιών…»!
(Σ.Σ.: Όλα αυτά λίγους μήνες πριν κλείσει το Π.Ν.Α.;)

Υπάρχει πρόβλημα. Το Π.Ν.Α. δεν μπορούν να το «κλείσουν». Ίσως δεν ξέρουν τι να το…κάνουν! Το εκπληκτικό είναι ότι σε λίγο δεν θα μπορούν ούτε να το λειτουργήσουν! Δεν υπάρχει συντεταγμένος σχεδιασμός για το κλείσιμό του Π.Ν.Α., όπως έδειξε η εμπειρία των τελευταίων ετών (πέραν της «παθολογικής» ιδεοληψίας ότι κλείσιμο σημαίνει να φύγουν 100 ασθενείς που ούτε αυτό είναι σε θέση να υλοποιήσουν συντεταγμένα), διότι για να κλείσει κάτι, πρέπει να καταργηθεί η λειτουργία του! Για να καταργηθεί η λειτουργία του στην πράξη, πρέπει να καταργηθεί ο υπάρχον οργανισμός, πρέπει να υπάρξει το στάδιο μετάβασης και πρέπει να δημιουργηθεί ένας νέος οργανισμός, που να συμπεριλάβει ένα νέο φορέα και ό,τι αυτός θα πρέπει να περιέχει (Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα, Ξενώνες, κ.τ.λ.). Στη δύση του 2006 δεν υπάρχει ούτε νέος Οργανισμός ούτε πιθανώς…πρόθεση δημιουργίας νέου Οργανισμού.
-10-
Έτσι, φαίνεται να αγνοούνται ακόμη και στοιχειώδεις νόμοι της φυσικής(στ) !

Δεν μπορούν να «κερδίσουν», επειδή δεν μπορούν να αποσπάσουν περισσότερη ενέργεια από όση διαθέτουν, που έτσι ή αλλιώς είναι… ελάχιστη! Δεν μπορούν ούτε να πάρουν καν ίση ποσότητα ωφέλιμης ενέργειας και έργου με αυτή που έδωσαν ούτε καν αυτή την ελάχιστη, γιατί αυτή έχει και απώλειες και «μετατρέπεται». Αλλά κυρίως δεν μπορούν να εγκαταλείψουν το παιχνίδι. Η εντροπία στο σύμπαν αυξάνει συνεχώς15…

Και μέσα σε όλα αυτά μας προέκυψε το Υπουργείο με ευχάριστα αυτή τη φορά…«νέα προϊόντα»(ε)∙ Δημοσιεύτηκε ότι στα πλαίσια συμπύκνωσης των Νοσοκομείων του Ν. Αττικής υπάρχει «σχεδιασμός να μεταφερθεί το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών σε κτίριο που θα κτιστεί σε οικόπεδο 200 στρεμμάτων στη περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα το νοσοκομείο Νταού Πεντέλης»!24

β) την Παιδοψυχιατρική Μεταρρύθμιση

Στην Ελλάδα, η όποια ανάπτυξη των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας του παιδιού , που έχει αναπτυχθεί έως σήμερα , δεν έχει γίνει με βάση κάποιο Εθνικό σχεδιασμό37 και ήταν πάντα αποσπασματικές, παρόλες τις κατά καιρούς προσπάθειες ειδικών επιτροπών, ομάδων εργασίας, συλλογικών ή ατομικών παρεμβάσεων.

Η καθυστέρηση και η αδράνεια στον χώρο της ψυχικής υγείας παιδιού και εφήβου5 κινείται στα όρια της πρόκλησης, ενώ η απογοήτευση του παιδοψυχιατρικού κόσμου είναι τεράστια. Η Παιδοψυχιατρική Μεταρρύθμιση, το περιθωριακό παιδί της Ψυχιατρικής, βρίσκεται ακόμη στην βρεφική ή το πολύ στην προσχολική ηλικία έχοντας κάνει ελάχιστα βήματα, συγκρινόμενα με εκείνα της Ψυχιατρικής στο θέμα της αποασυλοποίησης. Όμως τα ερωτήματα είναι σοβαρά και τίθενται και προς τις δύο ειδικότητες: α) προς ποια κατεύθυνση κινούνται οι συντελούμενες αλλαγές και β) αν αυτές αποτελούν στοιχεία μιας πραγματικής Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης.20 Επίσης εάν ο αρχικός σχεδιασμός του προγράμματος «Ψυχαργώς» με τις αναθεωρήσεις του22 και τα υλοποιούμενα χρονοδιαγράμματα και δράσεις υπόκεινται πλέον σε σοβαρότατες αποκλίσεις ποσοτικές, αλλά κυρίως ποιοτικές, σε σημείο που να μιλάμε για «γύμνια της Ψυχιατρικής περίθαλψης»,21 ενώ η σύγκριση29 με την προηγούμενη εικοσαετία μόνο ενθουσιασμό δεν προκαλεί.

Η Παιδοψυχιατρική Μεταρρύθμιση, όπως έχει ειπωθεί και γραφτεί επανειλημμένως, δεν αρχίζει και δεν θα τελειώσει απλώς με την αποσυλοποίηση 100 ενηλίκων ασθενών του Π.Ν.Α. (όποτε, και εάν καταφέρουν να πετύχουν και να υλοποιήσουν ακόμη και αυτόν τον ελάχιστο στόχο).
__________________________________________________________________
(στ) Πρόκειται για την ελεύθερη διατύπωση του 1ου και του 2ου νόμου της Θερμοδυναμικής
της Φυσικής που τα ισοδύναμά τους βρίσκουν σήμερα ευρεία εφαρμογή στις
ανθρωπιστικές επιστήμες.
(ε)Ο όρος προέρχεται από την «ορολογία» του marketing π.χ των τραπεζών που στα πλαίσια
του ελεύθερου ανταγωνισμού, παράγουν συνεχώς «νέα» καταναλωτικά προϊόντα…
-11-


Το Κέντρο βάρους της Παιδοψυχιατρικής Μεταρρύθμισης έχει ανάγκη κυρίως και επειγόντως από την τομεοποίηση(ζ) των υπηρεσιών της με την ανάπτυξη ενός ΔΙΚΤΥΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΦΗΒΟ και όχι απλώς από 8-10 ξενώνες για χρόνιους ενήλικες ασθενείς.19

Αυτό το ΔΙΚΤΥΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ, όχι μόνο είναι υποτυπώδες, όχι μόνο έχει μείνει τραγικά πίσω στα πλαίσια της Παιδοψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, όχι ακόμη δεν είναι τομεοποιημένο (βασική αρχή της Μεταρρύθμισης), αλλά κάποιες δομές από αυτές λειτουργούν εδώ και δεκαετίες παράνομα! Είναι γνωστό π.χ., ότι
τα σημαντικότατα για το έργο που παρέχουν (θεραπευτικό, διαγνωστικό, πρόληψης,
εκπαιδευτικό), τέσσερα Ιατροπαιδαγωγικά του Π.Ν.Α. στο Ν. Αττικής εξυπηρετώντας εκατομμύρια κατοίκους τόσο του Λεκανοπεδίου, όσο και της υπόλοιπης Ελλάδας, λειτουργούν εδώ και δύο σχεδόν δεκαετίες χωρίς θεσμοθέτηση36, χωρίς να έχουν συσταθεί, ουσιαστικά χωρίς πιστοποίηση. Νομικά είναι παράνομα!

Αλήθεια, τι απέγιναν όλες οι Παιδοψυχιατρικές Δομές και υποδομές που προβλέπονται με την υπουργική απόφαση38: «έγκριση από άποψης σκοπιμότητας της ανάπτυξης δομών και υποδομών του Τομέα Ψυχικής Υγείας κατά την διετία 2002-2003 στο πλαίσιο του Ε.Π. Υγεία Πρόνοια» του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, απόφαση αρ. πρωτ.: Υ5α.β/Γ.Π. οικ18127, 2001. Τότε ήταν το μακρινό 2001. Τώρα είναι το 2006 και ήδη είμαστε στη μέση του προγράμματος «Ψυχαργώς» 2001-2010. Από τις τουλάχιστον 170 προβλεπόμενες μονάδες39 (Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα Ημέρας, Ειδικές Μονάδες, Κέντρα Εφήβων, Μονάδες Επειγόντων για παιδιά και Εφήβους κ.ά) είναι ζήτημα εάν έχουν υλοποιηθεί 5-6 δομές!

Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Μονάδα Επειγόντων Περιστατικών του Π.Ν.Α. (Μ.Ε.Π.) Ποτέ δεν έχει κακοποιηθεί μια Μονάδα μαζί με το «περιεχόμενό» της, που αποτελείται από τις ευαίσθητες ηλικίες παιδιών και εφήβων και τους εργαζόμενούς της, σε τέτοιο βαθμό, όσο η Μ.Ε.Π. τα τελευταία τουλάχιστον 2-3 χρόνια 16,32,50 . Ποτέ δεν έχουν γίνει τόσες ασύντακτες προσπάθειες, σε τέτοιο βάθος χρόνου (2000-2005), για την «κατεδάφιση»27,48 μιας Μονάδας

_____________________________________________________________________
(ζ) Στο θέμα της τομεοποίησης της Παιδοψυχιατρικής Μεταρρύθμισης ανακαλύφθηκε η εξής
εκπληκτική «εφεύρεση»: αντί η τομεοποίηση να ακολουθεί τις προδιαγραφές του Π.Ο.Υ. και τις
πληθυσμιακές ανάγκες, αυτή ακολουθεί το οικονομικό budget του Ελληνικού Κρατικού
Προϋπολογισμού, που εμπεριέχει την εξής έμπνευση: αφού δεν υπάρχουν οικονομικοί πόροι
, ή μειώνουμε αριθμητικά τους τομείς (με αποτέλεσμα να έχουμε τεράστιους τομείς,
ελληνικής έμπνευσης π.χ με 300.000-800.000 -κατοίκους στην Αθήνα και Θεσ/ίκη) ή δεν τους
δημιουργούμε, κοινώς αγνοούμε την ανάγκη ύπαρξής τους! Χαρακτηριστικός και
πρωτοποριακός είναι ο νόμος: μόνο εάν υπάρξουν, μελλοντικά, ανάγκες θα αναπτυχθούν
Παιδοψυχιατρικοί Τομείς στην επαρχία, διαφορετικά φτάνουν και ίσως περισσεύουν εκείνοι
της Αθήνας και της Θεσ/ίκης! (Νόμος 2716/99 «…σε όποιο Νομό απαιτείται
συστήνονται Τομείς Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων)!! Δυστυχώς τα χρόνια πέρασαν,
αλλά παραμένει πάντα επίκαιρο το ερώτημα: «ποιος φοβάται την τομεοποίηση και ποιος ακόμη
πιστεύει σ’ αυτήν»6; Αλλά κυρίως ποιος αγωνίζεται για αυτήν.


-12-
\


Ψυχικής Υγείας. «Αναζητούνται κάθε φορά απελπισμένα ευκαιριακές λύσεις αντί ενός συνολικού σχεδιασμού …ενώ ωθείται το επιστημονικό προσωπικό σε συνενοχή για ελλείψεις που προφανώς ξεπερνούν την ευθύνη του»18. Η συνέπεια, η παντελής
έλλειψη αδυναμίας ανάλυσης των κινδύνων30 (Risk Analysis), αποτέλεσμα της ανάλυσης των απειλών και συνεπειών τους ( Treat & Ιmpact Analysis) έχει οδηγήσει, κατ’ επανάληψη, σε λάθος χειρισμούς και αποφάσεις, θέτοντας τις πολιτικές ασφαλείας στον ιδιαίτερα ευαίσθητο χώρο της Ψυχικής υγείας του παιδιού, σε σοβαρή αμφισβήτηση, σε μια σημαντική φάση της Παιδοψυχιατρικής Μεταρρύθμισης.

Ενώ λοιπόν το Π.Ν.Α. κλείνει (ή «κλείνει») το αργότερο έως το τέλος του 2006, η κακοποιητική του Μονάδα Επειγόντων Περιστατικών για παιδιά και εφήβους (πρόκειται για τη Μ.Ε.Π. από την οποία ξεκίνησε ουσιαστικά η αντιπαράθεση με τη διοίκηση) συνεχίζει αδιαλείπτως το έργο της. Πρόκειται για τη μοναδική μονάδα που νοσηλεύει παιδιά και εφήβους, σε όλο το Λεκανοπέδιο Αττικής , με παραπομπές από όλη την Ελλάδα43,45, ενώ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΙ ΟΥΔΕΜΙΑ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗ ΜΟΝΑΔΑ ΣΕ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ, όπως προβλέπει εδώ και χρόνια η Παιδοψυχιατρική Μεταρρύθμιση. Σήμερα, η προβλεπόμενη μεταφορά των κλινικών στα Νοσοκομεία υποδοχής, εξ’ ορισμού καθίσταται αδύνατη. Για την υλοποίηση αυτών των δομών θα απαιτηθούν, αν δεν υπάρξει άμεση πολιτική βούληση, μερικά χρόνια ακόμη. «…Αν φανταζόμαστε μια μεταβατική φάση που όλες οι δομές πρέπει να τεθούν σε λειτουργία, χωρίς επιπλέον προσωπικό, χωρίς επιπλέον χρηματοδότηση, χωρίς επί πλέον χρόνο, τότε η μεταβατική περίοδος δεν έχει ουσιαστικό περιεχόμενο και το όλο εγχείρημα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης αναπτύσσει, με μία ψευδοεπάρκεια, μια λειτουργία βιτρίνας…»36. Αν μια τέτοια πραγματικότητα φαντασιώνουν κάποιοι επιτελικοί του Υπουργείου, προφανώς πρόκειται για βαριά νοσηρή κατάσταση και χρήζει επείγουσας πολιτικής παρέμβασης!

Και τα ερωτήματα είναι αμείλικτα και συνεχή γνωρίζοντας ότι πιθανώς δεν θα λάβουν ποτέ απάντηση : ποιος/οι έχει πληρώσει μέχρι σήμερα τις συνέπειες και ποιος/οι θα συνεχίσουν να τις πληρώνουν; Από όσα ενδεικτικώς αναφέρθηκαν υπάρχει ελπίδα για την ποιότητα, τη βιωσιμότητα και το μέλλον των οποιονδήποτε υπό ανάπτυξη εξωνοσοκομειακών υπηρεσιών ψυχικής υγείας για το παιδί και τον έφηβο; Έως πότε πρακτική πολιτική, ειδικά στις πολιτικές ψυχικής υγείας για το παιδί, θα είναι το να αγνοείς τα γεγονότα και έως πότε στα λάθη και την άγνοια, θα βάζουμε την ταμπέλα «πεπρωμένο»;

• ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Μπορείς να κοροϊδεύεις κάποιους ανθρώπους συνέχεια,
και όλους τους ανθρώπους κάποιες φορές. Όμως
δεν μπορείς να κοροϊδεύεις όλους τους ανθρώπους συνέχεια.
Αβραάμ Λίνκολν
-13-
Από όλα τα ανωτέρω, που πολύ «συνοπτικά» παρατέθηκαν στον υπομονετικό αναγνώστη, αναζητείται η αλήθεια και η απάντηση: πoιoς/ποιοι είναι βυθισμένος σε εικονικές πραγματικότητες;

Φαίνεται να έχουν «ξεφύγει», συνειδητά ή ασυνείδητα και να έχουν «τεμαχιστεί», αυτονόητες, βασικές αρχές της συνέχειας στην Ψυχική Υγεία του ατόμου: δεν μπορεί να υπάρχει Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση (για την Πρωτογενή , Δευτερογενή και Τριτογενή Πρόληψη των ενηλίκων), χωρίς την Παιδοψυχιατρική Μεταρρύθμιση (χωρίς δομές-υποδομές, ανθρώπινους πόρους και πρόληψη στην παιδική και εφηβική ηλικία). Και δυστυχώς αυτή η σχάση σε βάρος της Παιδοψυχιατρικής Μεταρρύθμισης αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί ολέθριο Στρατηγικό πολιτικό λάθος. Πρόκειται για μια σύγχρονη «εκσυγχρονιστική τραγωδία». Το αποτέλεσμα θα το ζήσουμε τα επόμενα χρόνια, όταν θα χρειαστούμε μια «νέα» Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση για να υποδεχθούμε
μια νέα γενιά ενηλίκων ψυχικά ασθενών: αυτούς που η τωρινή Μεταρρύθμιση αγνόησε: τα παιδιά και τους έφηβους.

Ας συνειδητοποιήσουμε εμείς οι ειδικοί της ψυχικής υγείας, ότι «οι σχεδιασμοί επί χάρτου έχουν βαρύνουσα σημασία, όταν όμως υλοποιούνται σε θερμοκρασία που επιζεί το ανθρώπινο όν».27 Ας μάθουμε, τουλάχιστον, να δίνουμε όνομα και επώνυμο στους αρμόδιους ή τους αναρμόδιους, στους υπεύθυνους ή ανεύθυνους και ας μην χρεώνουμε τα λάθη μας, τις αποτυχίες μας, τα ψέματα, στους άλλους, σε απρόσωπους οργανισμούς, στο δύσκαμπτο δημόσιο λογισμικό, στην έλλειψη «κυβερνητικής αποφασιστικότητας», στον αμείλικτο χρόνο που τρέχει και στην «κακιά...την ώρα»! Αυτό θα μπορούσε να είναι μια καλή «αρχή» για την Μεταρρύθμιση. Τότε υπάρχει ελπίδα. Όπως έγραψε ο Νομπελίστας Prigogine28: «Το μέλλον το φτιάχνουμε , δεν το υποθέτουμε».

Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση και ειδικά η Παιδοψυχιατρική, προφανώς μέσα από πρακτικές, όπως αυτές που περιγράφηκαν «in vivo & in vitro», έχουν ένα θολό μέλλον. Στις πλάτες της φαίνεται να παίζονται πολλά παιχνίδια. Μεταξύ των αρχών και των φιλοδοξιών μας, δοκιμαζόμαστε συνέχεια και οδηγούμαστε ή σε μια σωματική και ψυχική απόσυρση ή στον κίνδυνο να χάσουμε την πυξίδα της ηθικής μας. Γι’ αυτό κάποιοι από εμάς θα συνεχίσουν να γίνονται …ενοχλητικοί.

Σε αυτή λοιπόν τη φάση, με τα πρώτα σημάδια κόπωσης , διαστροφής και ανίας, όλοι και όλα είναι σε κρίση και αξιολόγηση και κανείς δεν είναι υπεράνω πάσης υποψίας: η πρόκληση είναι «Ας μετρηθούμε όλοι, με μέτρο το αποτέλεσμα»25 και όπως ο Greasen14 υπογράμμισε «το σύστημα έχει ανάγκη από κριτική, διαφορετικά θα πεθάνει». Γι’ αυτό, ας θυμηθούμε τον Κινέζο στρατηγό Σουν Τσου, που περίπου το 400 π.Χ, στο εγχειρίδιό του «η τέχνη του πολέμου»31 γράφοντας για οργάνωση, εκπαίδευση και ευθύνες, αναφέρει : εάν οι στρατιώτες δεν υπακούουν επειδή τα παραγγέλματα δεν είναι σαφή και οι διαταγές δεν είναι εντελώς κατανοητές, τότε ευθύνεται ο Διοικητής, όταν όμως οι διαταγές είναι σαφείς και κατανοητές και οι στρατιώτες δεν υπακούουν τότε η ευθύνη βαρύνει τους αξιωματικούς….


-14-


Ο χρόνος πέρασε, οι ευκαιρίες σας δόθηκαν.
Κυρίες και Κύριοι παρουσιάστε το έργο σας στην Παιδοψυχιατρική, γιατί δεν υπάρχει «υγεία χωρίς ψυχική υγεία» και το μέλλον για μια υγιή κοινωνία ξεκινάει από την Ψυχική Υγεία του Παιδιού και του Εφήβου. Διαφορετικά υπεύθυνοι θα είμαστε όλοι και εσείς που αδρανείτε και επαναπαύεστε έχοντας βάλει, στην πράξη, τον πήχυ πολύ χαμηλά και εμείς που συμβιβαστήκαμε στη μετριότητα και δεν σας πιέσαμε επαρκώς.
Και αφήστε τις ύβρεις… Χαρακτηρίζουν άλλες εποχές…


Υ.Σ.

1. Το άρθρο θα ήθελα να το αφιερώσω στο συνάδερφο κ. Βαρουχάκη, που με
άφησε έκπληκτο με την δημοσιοποίηση των δύο επιστολών στους Υπουργούς
Υγείας στο τεύχος Νο 94, 2006 στα «Τετράδια Ψυχιατρικής» και με έκανε να
αντιληφθώ ότι το υιοθετημένο «λογισμικό» της σιωπής δεν ήταν η εξαίρεση στην
δική μου περίπτωση. Ανακουφίστηκα. Δεν είμαι μόνος!
Κάτι θέλουν να κρύψουν! Κάτι φοβούνται!
Τη συνείδησή τους… Όσα Δημαρχεία και αν «κατακτήσουν».
Να τους χαιρόμαστε.
Τέλος ένα ευχαριστώ, στον συνάδερφο Αμπατζόγλου Α. που με το άρθρο του,
μου έδωσε μια εξαιρετική θεωρητική βάση και έμπνευση για τη σύνθεση και την περιγραφή αυτών των μοναδικών «φαινομένων».

2.
Ο, όχι και ιδιαίτερα συμβατικός τρόπος γραφής του κειμένου, είναι συνειδητή
επιλογή του συγγραφέα ( κεφαλαία γράμματα, Bold γράμματα,
υπογραμμίσεις, διάθεση «εξωεπιστημονικού» σχολιασμού, πληροφορίες με
ύφος «ρεπορτάζ» ή/και «εισαγγελικό», τρόπος διάταξης κειμένου, άτυπο
τρόπος σύνταξης της βιβλιογραφίας κ.α).

3.

Τα γεγονότα, τα πρόσωπα, οι θεσμοί είναι όλα υπαρκτά, ενώ οι
συμπτώσεις δεν ήταν πάντα τυχαίες. Όλα όμως αποδεικνύουν μια μεγάλη αλήθεια: ότι η πραγματικότητα, συχνά, ξεπερνάει και την πιο καλπάζουσα φαντασία και αλλοίμονο σε όσους την βιώνουν στο πετσί τους.

4.

Σχόλιο για το άρθρο του Κωμαϊτη Γ., Διευθυντή Ψυχιατρικού Τομέα Γ.Ν.
Μυτιλήνης: «…το άρθρο αυτό είναι σαν να περιγράφει ένα διαστημόπλοιο
σε … ιθαγενείς...!»


ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ: 23-8-2006
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΜΕ E-MAIL TOY AΡΘΡΟΥ: 23-8-2006
-15-

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΗΓΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

1. Αμπατζόγλου, Γρ., (2004), Το τραύμα των θεσμών. Όταν οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας υποφέρουν από ανία και πάσχουν από διαστροφή. Εκ των υστέρων, 11:116-129.
2. Ασημομύτη, Α., (2004), Σκέψεις και συναισθήματα σχετικά με την αποασυλοποίηση.
Κοινωνία και Υγεία, εκδ. Π.Ν.Α., 2:17-18.
3. Βαρουχάκης Χ., (2006), Προβλήματα στο χώρο των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Ανοιχτές
επιστολές στους Υπουργούς Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Τετράδια Ψυχιατρικής,
94:173-185.
4. Editorial «Κοινωνία και Υγεία», (2005). Έκδοση Π.Ν.Α., 4:4.
5. Γεωργιάδης Δ., (2004), Η καθυστέρηση και αδράνεια στο χώρο της ψυχικής υγείας παιδιού
και εφήβου και η απογοήτευση του παιδοψυχιατρικού κόσμου. Ψυχιατρική Παιδιού και
Εφήβου. Εκδ. Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδας, 2: 3.
6. Γεωργιάδης Δ., (2005), Ποιος φοβάται την τομεοποίηση και ποιος ακόμη πιστεύει σ’
αυτήν; Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου. Εκδ. Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδας, 4:5.
7. Διοίκηση Π.Ν.Α., (2006), Κοινοποίηση «Αποσπάσματος Πρακτικών» Δ.Σ. Π.Ν.Α., 13/14-9-
2005». Αρ. πρωτ. Δ.Σ. 6/9-1-2006.
8. Διοίκηση Π.Ν.Α., (2004), Θέσεις – παρατηρήσεις σχετικά με το θέμα της Μ.Ε.Π. Απόσπασμα
17/25- 8-2004.
9. Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές,
(2005), Πόρισμα σχετικά με τις Καταγγελίες για την Μ.Ε.Π. Αρ. πρωτ. 60/29-11-2005.
10. Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των ατόμων με Ψυχικές
Διαταραχές, (2006), Πόρισμα σχετικά με τις καταγγελίες για την Μ.Ε.Π. και άλλων
τμημάτων του Π.Ν.Α., Αρ. πρωτ. 44/9-5-2006.
11. Εμμανουηλίδου Α., (2005), Ψυχιατρική: Μεταρρύθμιση-Αντιμεταρρύθμιση Απορρύθμιση;
Ψυχιατρικά Τετράδια, 92:9-17.
12. Επιστημονική Ένωση Ψ.Ν.Α., (2004), 20 χρόνια «Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης». 20 χρόνια
Τετράδια Ψυχιατρικής. Τετράδια Ψυχιατρικής, 88:8-12.
13. Επιχειρησιακό Σχέδιο του Π.Ν.Α, (2003), Οlyfor A.E., Αθήνα.
14. Greasen T., (2006), Ευρωπαϊκές εμπειρίες από την οργάνωση, λειτουργία και διασύνδεση
υπηρεσιών ψυχικής υγείας, Μονάδες Ψυχικής Υγείας στην Κοινότητα. 2η Πανελλήνια
σύνοδο «Οργάνωση & Λειτουργία στο πλαίσιο της κοινοτικής ψυχιατρικής – Δικτύωση &
λειτουργική διασύνδεση». 23/25-2-2006, Αθήνα.
15. Ηewitt G. P, (2005), Οι έννοιες της Φυσικής. Επιστημονική Επιμέλεια Γ. Παπαδόγγονας,
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
16. Ιατρική Υπηρεσία Π.Ν.Α., (2006), Θέσεις σχετικά με το Π.Ν.Α. και την Μ.Ε.Π., αρ. πρωτ.
567/22- 2-2006.
17. Ιατρική Υπηρεσία Π.Ν.Α., (2006), έγγραφο - αναφορά σχετικά με την «καταγραφή-
παρακολούθηση» τηλεφώνων εργαζομένων Π.Ν.Α., αριθ. πρωτ. 6718- 15/6/2006.
18. Ιατρική Υπηρεσία Π.Ν.Α., (2006), Προβληματισμός για την πορεία μετασχηματισμού του
Π.Ν.Α. Αριθ. πρωτ. 8272/26-7-2006.
19. Καρπέτης Γ., Ευθυμίου Χ., Ασημομύτη Α., Φρέρης Γ., (2004), Παιδοψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής: Παρελθόν, παρόν και Μέλλον. Κοινωνία και Υγεία, 1:9-14.
20. Μάτσα Κ., (2003), Το εγχείρημα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης. Το πολιτικό πλαίσιο. Τετράδια Ψυχιατρικής, 83:21-24.
21. Μάτσα Κ., (2003), Πρωτοβάθμια φροντίδα Ψυχικής Υγείας και Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση. Η γύμνια του συστήματος Ψυχιατρικής περίθαλψης στην Ελλάδα, στο «Αποασυλοποίηση και η σχέση με την πρωτοβάθμια περίθαλψη». Συντονιστής εκδ. Δ. Δαμίγος, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα.
22. Μαυρατζιώτου Κ., (2003), Σχεδιασμός και ανάπτυξη των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας στο «Αποασυλοποίηση και η σχέση με την πρωτοβάθμια περίθαλψη». Συντονιστής εκδ. Δ. Δαμίγος, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα.
23. Μαυρατζιώτου Κ., (2003), Ο σύνθετος ρόλος των φορέων ψυχικής υγείας στην Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στο «Αποασυλοποίηση και η σχέση με την πρωτοβάθμια περίθαλψη». Συντονιστής εκδ. Δ. Δαμίγος, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα.
24. Νέγκη Α., (2006), «Καποδίστριας» τώρα στην Υγεία. Εφημερίδα : Κόσμος του Επενδυτή, 194:10-11.
25. Μ.Υ.Π.Ε.Π., (2005), Ας μετρηθούμε όλοι, με μέτρο το αποτέλεσμα. Εμψύχωση, εκδ. Μ.Υ.Π.Ε.Π.. 8:1.
26. Οckham de G., Opera Politica, ed. University of Manchester, 1940-1963.
27. Παπανικολάου Π., (2005), Έγγραφο – Αναφορά. Τετράδια Ψυχιατρικής, αρ. 89:155
28. Prigogine Ilya, , (2003), Ιl futuro e gia determinato? Di Renzo Editore, Roma.
29. Σακελλαρόπουλος Π., (2003), Εισαγωγή στις εφαρμογές μιας σύγχρονης Ψυχιατρικής. Στο Αποασυλοποίηση και η σχέση της με την Πρωτοβάθμια Περίθαλψη, συν. έκδοσης Δ. Δαμίγος, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα.
30. Σταθερόπουλος Γ., (2006), Πολιτική Ασφαλείας:Security Standards στο χώρο της Υγείας. Επιθεώρηση Υγείας, τόμος 17, 101:23.
31. Σουν Τσου, (2000), «Η τέχνη του πολέμου». μτφ. Ν. Παυλάκης, εκδ. Οδυσσέας Φόρμιγξ, Αθήνα.
32. Συνήγορος του Πολίτη, Κύκλος Δικαιωμάτων του Παιδιού, (2005), Δομές προστασίας και φιλοξενίας Παιδιών και εφήβων με ψυχικές διαταραχές, www.synigoros.gr
33. Συνήγορος του Πολίτη, Κύκλος Δικαιωμάτων του Παιδιού (2006), Πόρισμα σχετικά με τις καταγγελίες στο Π.Ν.Α., αρ. πρωτ. 13876/2005/6-2/5/2006
34. Στυλιανίδης Σ., Ευθυμίου Χ., Καρπέτης Γ., Φρέρης Γ., (2004), «Διαχείριση ανθρώπινων πόρων κατά την διαδικασία αποϊδρυματισμού του Παιδοψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής». Τετράδια Ψυχιατρικής, αρ. 87:61-74.
35. Σωτήρχου. Μ., (2006), Η σιωπή της πολιτείας στη σιωπή της τρέλας, «Φάκελοι»,
Ελευθεροτυπία, 31-3-2006.
36. Τσανίρα Ε., (2006), Ο Μετασχηματισμός του Π.Ν.Α. Εμψύχωση, έκδοση Μ.Υ.Π.Ε.Π., 11:1-2.
37. Τσιάντης Ι., (2005), Η Παιδοψυχιατρική Μονάδα στο Γενικό Νοσοκομείο και η σύνδεση της
με την Κοινότητα. Πραγματικότητα και προοπτικές στη χώρα μας. Τετράδια Ψυχιατρικής,
αρ. 92:18-27.
38.Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, (2001), Έγκριση από άποψη σκοπιμότητας της ανάπτυξης
δομών και υποδομών του Τομέα Ψυχικής Υγείας κατά τη διετία 2002-2003 στο πλαίσιο του
Ε.Π. «Υγεία – Πρόνοια» του Γ΄ κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης», απόφαση αρ. πρωτ.:
Υ5α.β/Γ.Π. οικ.18127.
39. Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, (2001), Ψυχαργώς 2001-2010, Πρόγραμμα ανάπτυξης Δομών και Υποδομών στον Τομέα της Ψυχικής Υγείας. Επιμέλεια εκδ. ΜΥΠΕΠ, ΕΚΤ, Αθήνα.
40. Foerster, V. Heinz, (1998), Wahrheit ist die Erfindung eines Lugners: gesprache fur
Skeptiker, vs Bild – Kunset, Bonn.
41. Φρέρης Γ., (2006), Απάντηση στο Απόσπασμα Πρακτικών του Δ.Σ. Π.Ν.Α. 13/14-9-2006.
Αρ. πρωτ. Δ.Σ. 6/9-1-2006.
42. Φρέρης Γ., (2006), Ενημέρωση σχετικά με την υποβολή μηνύσεων κατά της Διοίκησης του
Π.Ν.Α. Προς τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης , αρ. πρωτ. 32573/
21-3-2006.
43. Φρέρης Γ., (2003), Εξωνοσοκομειακή και ενδονοσοκομειακή επείγουσα παιδοψυχιατρική:
θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις. Στο «Αποασυλοποίηση και η σχέση με την
πρωτοβάθμια περίθαλψη», επιμ. Δ. Δαμίγος, εκδ. Παπαζήσης, Αθήνα.
44. Φρέρης Γ., Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση και οι «μεταρρυθμιστές» προ των ευθυνών τους: Η
περίπτωση του ξενώνα αυτιστικών του παιδοψυχιατρικού νοσοκομείου Αττικής. Τετράδια
Ψυχιατρικής, 90:26-29.
45. Φρέρης Γ., (2004), Θέσεις και προβληματισμοί σχετικά με τις επείγουσες λειτουργικές και
θεσμικές ανάγκες μιας Παιδοψυχιατρικής Μονάδας Επειγόντων (Π.Ν.Α.). Τετράδια
Ψυχιατρικής, 89:67-71.
46. Φρέρης Γ., (2005), Καταγγελία για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης ασθενών – παιδιών του τμήματος Π2 του ΠΝΑ. Αρ. πρωτ. Π.Ν.Α. 12258/12-12-2005.
47. Φρέρης Γ., Κουρελλά, Ο., (2006), Πολιτικές Ψυχικής Υγείας για το παιδί και τον έφηβο στη θεωρία και την πράξη: οικονομικές και διοικητικές θέσεις και αντιθέσεις στην παροχή της ποιότητας φροντίδας. Τετράδια Ψυχιατρικής, 94:95-102.
48. Φρέρης Γ., (2005), «Κατεδαφίζοντας» Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας στα πλαίσια της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης: Η πορεία της Μονάδας Επειγόντων Περιστατικών (Μ.Ε.Π.) του Π.Ν.Α. Aδημοσίευτη ανακοίνωση, 7ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο Management Yπηρεσιών Ψυχικής Υγείας & Κοινωνικής Φροντίδας, Πόρτο Χέλι, 5-7/10/2005.
49. Φρέρης Γ., (2005), Παιδοψυχιατρική στη Μονάδα Επειγόντων Περιστατικών του Π.Ν.Α.: νέα
δεδομένα και νέες επιστημονικές προσεγγίσεις στο 2005. Kαταγγελία στο ΥΥ&ΚΑ,
92769/6-9-2005 και Π.Ν.Α. αρ. πρωτ. 7756/30-8-2005.

50. Φρέρης Γ., Σοβαρή Δυσλειτουργία και επικινδυνότητα στη Μονάδα Επειγόντων Περιστατικών (Μ.Ε.Π.) του Π.Ν.Α. Επείγουσα ανάγκη λήψης μέτρων. Υπόμνημα προς τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, αρ. πρωτ. 106/22-7-2004, & Π.Ν.Α. Σ.Δ. 298/21-7-2004.
51. Φρέρης Γ., (2005), Υπέρβαση χρόνου προθεσμίας διεκπεραίωσης διοικητικής υπόθεσης πολίτη και προβλεπόμενες από το νόμο συνέπειες. Aρ. πρωτ. Π.Ν.Α. 1-12-2005.
52. Φρέρης Γ., Υπόθεση Μ.Ε.Π., Π2, Π.Ν.Α. Eπιστολή προς τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, 14-1-2006.
53. Watzlavick Beavin, J. & Jackson D., (1967), Pragmatics of human Communication. New York: Norton.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΣΤΑΣΕΙΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ

Διαγνωστικά Εργαλεία Για Εκπαιδευτικούς

Η χρήση του Facebook στην Ελλάδα