ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΨΝΑ

ΜΥΤΙΛΗΝΗ
ΜΑΪΟΣ 2006
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ
Δρ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΝΤΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ
ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Ψ . Ν. Α

Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση και η αποκατάσταση είναι δύο ταυτόσημες έννοιες στην Ελλάδα πράγμα πολύ επικίνδυνο που μπορεί να οδηγήσει στον παραμερισμό των άλλων συνιστωσών της Μεταρρύθμισης με δυσάρεστα αποτελέσματα στην εξέλιξή της. Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση είναι μία συλλογική προσπάθεια της Πολιτείας , των Ψυχιάτρων , των άλλων Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας και της Κοινωνίας ,για την οριστική αντιμετώπιση των αναγκών του ανθρώπου που δημιουργούνται από την ψυχική ασθένεια. Με τον όρο ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ εννοούμε το σύνολο των παρεμβάσεων που επιτρέπουν στον ψυχικά ασθενή να παραμείνει ενεργός πολίτης , μέσα στο οικογενειακό του περιβάλλον , με αυτονομία , οικονομική δράση και κοινωνική ένταξη .Να έχει δηλαδή μία εντελώς διάφορη ζωή από εκείνη που έχει ο μακροχρόνια έγκλειστος στο ψυχιατρείο . Η εφαρμογή της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης ξεκίνησε στη χώρα μας με την ψήφιση του νόμου για το Εθνικό Σύστημα Υγείας [Ν.1397/83], διευρύνθηκε με το Ν.2071/92 και παγιώθηκε με το Ν.2716/99 ‘Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και άλλες διατάξεις Κεντρικός άξονάς της είναι η ανάπτυξη των υπηρεσιών στην κοινότητα, ώστε ο ασθενής να εξυπηρετείται κοντά στο οικογενειακό του περιβάλλον και να υποστηρίζεται από αυτό, διατηρώντας με όλα τα μέσα την κοινωνική του δραστηριότητα.
Η νέα αυτή αντίληψη επέφερε αλλαγές τόσο στη στάση και στις προσεγγίσεις των επαγγελματιών της Ψυχικής Υγείας, όσο και στη δομή και τους τύπους των παρεχομένων υπηρεσιών προς τους ασθενείς και τους πολίτες γενικότερα.
Τέθηκαν σε εφαρμογή νέες θεραπευτικές μέθοδοι-πέραν της φαρμακευτικής-που είτε εφαρμόζονταν περιστασιακά, είτε δεν είχαν εφαρμοστεί προηγουμένως στη χώρα, όπως η οικογενειακή θεραπεία, η συστημική, η ομαδική, η εργοθεραπεία, η λογοθεραπεία, η δραματοθεραπεία, η μουσικοθεραπεία και άλλες ειδικότερες θεραπείες.
Διαπιστώθηκε στην πράξη η αποτελεσματικότητα της ομαδικής δραστηριότητας των επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας για την θεραπευτική παρέμβαση και την υποστήριξη του ασθενή και καταδείχτηκε η αναγκαιότητα της ανάπτυξης δικτύου υπηρεσιών σε τομεακό επίπεδο.

Έτσι η χώρα έχει διαιρεθεί σε Τομείς Ψυχικής Υγείας, όπου ο κάθε νομός της χώρας είναι και ένας Τομέας, εκτός μερικών νομών με μικρό πληθυσμό, που εντάσσονται στον ίδιο Τομέα με όμορο, πολυπληθέστερο νομό. Εξαίρεση επίσης γίνεται για τους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης, οι οποίοι διαιρούνται σε περισσότερους του ενός Τομείς και σε Τομείς εξειδικευμένους για παιδιά και εφήβους.
Στο επίπεδο των δομών και των υπηρεσιών, ο στόχος που τίθεται από τις κατευθύνσεις της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, είναι η ανάπτυξη ενός πλήρους δικτύου υπηρεσιών στην κοινότητα, που να διασφαλίζει σε επίπεδο υγειονομικής περιφέρειας λειτουργική επάρκεια ως προς τις ανάγκες του τοπικού πληθυσμού, στόχος προφανώς πολύ ευρύτερος από την απλή αντιμετώπιση της ασθένειας.


Μέσα στα πλαίσια της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης ενετάχθη και το Ψ.Ν.Α. το οποίο νοσήλευε 1.851 ασθενείς όταν σχεδιάζετο η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση.

Δύναμη του Ψ.Ν.Α. ανά δεκαετία και την τελευταία πενταετία.

1/12/1970 2.367
1/12/1980 2.489
1/12/1990 1.851
1/12/2000 1.269 εντός νοσ.820 εκτός 196 μεταστέγαση 253
1/12/2001 1.350 εντός νοσ.835 εκτός 274 μεταστέγαση 241
1/12/2002 1.336 εντός νοσ.795 εκτός 369 μεταστέγαση 172
1/12/2003 1.194 εντός νοσ.631 εκτός 403 μεταστέγαση 403
1/12/2004 1.154 εντός νοσ.557 εκτός 454 μεταστέγαση 143
1/12/2005 1.064 εντός νοσ.536 εκτός 528 μεταστέγαση 78
Ξεν.145, Οικ.192, Διαμ.121
10/3 2006 1059εντός νοσ.490 εκτός 569 μεταστέγαση 78
Ξεν. 165, Οικ.198, Διαμ.128


ΕΞΩΝΟΣΟΚΟΜΙΑΚΕΣ ΔΟΜΕΣ Ψ Ν Α
1/12/2005: ΞΕΝ.15 ΟΙΚ.14 ΔΙΑΜ.49

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
Δημιουργία πολλών δομών για το Ψ.Ν.Α. μεταφορά όλων των δραστηριοτήτων του Ψ.Ν.Α. στους ψυχιατρικούς τομείς των Γενικών Νοσοκομείων [σταδιακά] και διακοπή λειτουργίας αυτού το 2015.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ – ΑΠΟΡΙΕΣ
1.Είναι εφικτή και ρεαλιστική η άποψη για το κλείσιμο όλων των Ψυχιατρείων και ειδικά του Ψ.Ν.Α.
2. Είναι δυνατόν το βάρος των δραστηριοτήτων του να το επωμισθούν οι ψυχιατρικοί τομείς των Γενικών Νοσοκομείων.
3. Οι δομές που έχουν δημιουργηθεί ,μέχρι πότε θα λειτουργούν και με ποιο καθεστώς.
4. Οι εταιρείες θα έχουν την δυνατότητα να λειτουργούν συνεχώς ή ιδρύθηκαν για να λειτουργούν ευκαιριακά.
5. Οι δαπάνες που είναι μεγαλύτερες θα είναι δυνατόν να καλύπτονται από το κράτος.
6. Τι θα γίνουν οι νεοχρόνιοι.


ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ

Ο ΠΟΥ ορίζει την ποιότητα ζωής ως την αντίληψη που έχει το άτομο για την θέση του στην ζωή μέσα στο πλαίσιο του συστήματος αξιών και των πολιτισμικών χαρακτηριστικών της κοινωνίας στην οποία ζει και σε συνάρτηση με τους προσωπικούς του στόχους τις προσδοκίες τα κριτήρια και τις ανησυχίες του. Επίσης ο Π Ο Υ ορίζει ως ψυχική υγεία την κατάσταση της συναισθηματικής ευεξίας κατά την οποία το άτομο μπορεί να ζει και να εργάζεται με άνεση μέσα στην κοινότητα και να ικανοποιείται από τα προσωπικά του χαρακτηριστικά και επιτεύγματα.
Από τους πιο πάνω ορισμούς γίνεται εμφανές πόσο αλληλένδετες είναι αυτές οι έννοιες (ποιοτητα ζωής και ψυχική υγεία) και πόσο αναπόσπαστα εμπλέκονται στην ψυχιατρική αποκατάσταση των ψυχικά πασχόντων
Η ποιότητα ζωής των ασθενών με σχιζοφρένεια είναι χειρότερη από
την ποιότητα ζωής στον γενικό πληθυσμό και χειρότερη από την ποιότητα ζωής ατόμων που πάσχουν από άλλα σωματικά νοσήματα .

Τα νεαρά άτομα οι γυναίκες οι έγγαμοι και όσοι έχουν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο αναφέρουν καλύτερη ποιότητα ζωής.
Όσο ποιο πολλά χρόνια διαρκεί η ασθένεια τόσο χειρότερη είναι η ποιότητα ζωής .
Η ψυχοπαθολογία και ειδικά τα αρνητικά συμπτώματα συσχετίζονται αρνητικά με την ποιότητα ζωής όσο ποιο λίγες είναι οι φαρμακευτικές παρενέργειες και όσο καλύτερα επιτυγχάνεται ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας τόσο καλύτερη είναι η ποιότητα ζωής .
Οι ασθενείς που ενσωματώνονται σε κοινοτικά υποστηρικτικά προγράμματα παρουσιάζουν καλύτερη ποιότητα ζωής από τους ασθενείς που διαβιούν στα ιδρύματα.

Η ποιότητα ζωής την τελευταία εικοσαετία θεωρείται ως πολύ σημαντικός δείκτης αξιολόγησης των σύνθετων παρεμβάσεων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης για τους παρακάτω λόγους
A) Αποδίδει τη σφαιρική προσέγγιση του πάσχοντος αφού καλύπτει ποικίλες διαστάσεις όπως:
1ον Σωματική υγεία 2ον Ψυχολογική κατάσταση
3ον Κοινωνικές σχέσεις
4ον Οι προσωπικές πεποιθήσεις και η σχέση του άτομου με το περιβάλλον

Εξασφαλίζει των εκτίμηση των υποκειμενικών αντιλήψεων που έχει το άτομο για διαφόρους τομείς της ζωής του σε συνάρτηση με τους στόχους του τις προσδοκίες και τις ανησυχίες του Είναι αναγκαία η εκτίμηση της ποιότητας ζωής στο πλαίσιο αξιολόγησης κοινοτικά προσανατολισμένων ψυχιατρικών υπηρεσιών για τους παρακάτω λόγους η ανακούφιση του πάσχοντος που επιτυγχάνεται με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής αποτελεί σημαντικό επίτευγμα και περισσότερο ρεαλιστικό στόχο σε περιπτώσεις χρόνιων ψυχικά ασθενών για τους οποίους δεν είναι δυνατή επίτευξη υψηλού επιπέδου κοινωνικής λειτουργικότητας και εργασιακής προσαρμογής Η ανακούφιση του πάσχοντος που επιτυγχάνεται με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής αποτελεί σημαντικό επίτευγμα και περισσότερο ρεαλιστικό στόχο σε περιπτώσεις χρόνιων ψυχικά ασθενών για τους οποίους δεν είναι δυνατή επίτευξη υψηλού επιπέδου κοινωνικής λειτουργικότητας και εργασιακής προσαρμογής.
Η ικανοποίηση του επωφελούμενου από τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας θεωρείται επίτευγμα και η βελτίωση της ποιότητας ζωής του έχει ως αποτέλεσμα την ικανοποίηση αυτή. Η ποιότητα ζωής ως πολυδιάστατη μεταβλητή θεωρείται απαραίτητη για την αξιολόγηση του αποτελέσματος προγραμμάτων που παρέχουν σύνθετες παρεμβάσεις.
Η διεύρυνση του ενδιαφέροντος στην ιατρική για την ολιστική προσέγγιση του πάσχοντος και όχι μόνο για την εξάλειψη της νόσου Για την αξιοποίηση τελικά όλου του δυναμικού που εμπεριέχεται στην έννοια ποιότητας ζωής απαραίτητες προϋποθέσεις είναι η καθιέρωση της εκτίμησης της ποιότητας ζωής ως δείκτη έκβασης στην αξιολόγηση των θεραπευτικών παρεμβάσεων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης η ανάπτυξη έγκυρων και κοινά αποδεκτών διαπολιτισμικών οργάνων η εκτίμηση της ποιότητας ζωής όλων όσων συντελούν στο θεραπευτικό έργο της αποκατάστασης καθώς και η συστηματική εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας σε ζητήματα ποιότητας ζωής
Είναι βέβαιο ότι η γενική παραδοχή της ανάγκης για βελτίωση της ποιότητας ζωής των χρόνιων ψυχικά πασχόντων θα συμβάλει αποφασιστικά με την ενεργό συμμετοχή όλων των κοινωνικών ομάδων στην αναβάθμιση της ποιότητας φροντίδας των υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης αλλά και στη διαμόρφωση μιας καλύτερης και πιο ανθρώπινης κοινωνίας
Τέλος αποκατάσταση και ποιότητα ζωής είναι τόσο αλληλένδετα μεταξύ τους ώστε να μην δύναται να πορευθεί το ένα χωρίς το άλλο

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΣΤΑΣΕΙΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ

Διαγνωστικά Εργαλεία Για Εκπαιδευτικούς

Η χρήση του Facebook στην Ελλάδα