Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των συλληφθέντων για παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών στο νομό Λέσβου
Κωνσταντίνος Πέτρου
Οι χρήστες τοξικών ουσιών είναι άτομα με διαταραγμένη συναισθηματική λειτουργία, με αξεπέραστα προβλήματα στην ανθρώπινη επικοινωνία και σχέση και με ανεκπλήρωτες συναισθηματικές ανάγκες, που στις περισσότερες φορές ανάγονται στα παιδικά τους χρόνια. Η προσφυγή στη λήψη κάποιας ναρκωτικής ουσίας, συνηθέστατα σκληρής (π.χ. ηρωίνης), θεωρείται ως «αυτοθεραπεία», που με την αναλγητική της δράση επιφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, ακόμα και σε ψυχικό επίπεδο (Τσαρούχας 1997).
Η έλλειψη αυτοεκτίμησης, αυτοπεποίθησης και εμπιστοσύνης προς τον ίδιο του τον εαυτό και προς τους άλλους, είναι τα κύρια χαρακτηριστικά ενός τοξικομανή. Παρότι η κοινή γνώμη πιστεύει ότι ο τοξικομανής είναι άτομο που κατακτά τον εύκολο ευδαιμονισμό, ωστόσο ο ίδιος είναι άτομο που δεν ευχαριστιέται με τίποτα στη ζωή του. Η χρήση των ναρκωτικών αφορά όλα τα κοινωνικά στρώματα.
Ποιο είναι όμως το προφίλ των συλληφθέντων για παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών στη Λέσβο.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα διεξήχθη από το φοιτητή Κοινωνιολογίας και αστυνομικό κ. Κωνσταντίνο Πέτρου, τα ευρήματα της οποίας θα παρουσιάσουμε περιληπτικά.
Το δείγμα της έρευνας αντλήθηκε από τα καταγεγραμμένα περιστατικά που έλαβαν χώρα στο νομό της Λέσβου κατά τα έτη 2003-2008 από το αρχείο της Αστυνομικής Διεύθυνσης Λέσβου. Μέρος του αρχείου έλειπε για την αποπεράτωση υπηρεσιακών υποθέσεων και γι’ αυτό κατέστη αδύνατη η ανάλυσή του. Συνολικά εντοπίστηκαν 115 περιπτώσεις με πλήρη στοιχεία και συμπληρώθηκε αντίστοιχος αριθμός ερωτηματολογίων.
Κατά το παραπάνω διάστημα συνελήφθησαν 102 άνδρες και 10 γυναίκες, δηλαδή περίπου τα 4/5 του δείγματος είναι άνδρες με ποσοστό 91,1%, ενώ οι γυναίκες αποτελούν μόνο το 8,9% των συλληφθέντων.
Οι ηλικίες των ατόμων που συνελήφθησαν κυμαίνονται κυρίως μεταξύ 26 έως 45 ετών (με ποσοστό 68,4%). Μικρότερος αριθμός ατόμων απαντάται στις ηλικίες 15-25 ετών (με ποσοστό 19,3%) και μια μικρή μειοψηφία από 46 έως άνω των 66 ετών (με ποσοστό 12,4%).
Η πλειοψηφία των ατόμων που συμπεριλαμβάνονται στο δείγμα της έρευνας είναι ημεδαποί (ποσοστό 86,1%), ενώ μόνο 1 στους 7 περίπου επί του συνόλου είναι αλλοδαπός (ποσοστό 13,9%).
Η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που συμπεριλαμβάνονται στο δείγμα της έρευνας συνελήφθησαν στη Λέσβο (ποσοστό 90,2%), ενώ μόνο 1 στους 5 στη Λήμνο (ποσοστό 9,8%).
Περισσότεροι από τους μισούς συλληφθέντες έφεραν ινδική κάνναβη (ποσοστό 60,9%). Περίπου ένας στους τέσσερις συνελήφθη για κατοχή ηρωίνης (ποσοστό 24,3%), ένας στους δέκα για βαρβιτουρικά χάπια (9,6%) και πολύ λιγότεροι για κοκαΐνη ή κάποιο άλλο είδος (συνολικά 5,2%).
Περισσότερα από τα μισά άτομα που έχουν συλληφθεί με ναρκωτικές ουσίες τα προόριζαν για προσωπική χρήση (66,1%). Ωστόσο 1 στους 5 εμπορευόταν τις ουσίες που είχε στην κατοχή του (20,2%) και λιγότεροι έκαναν και τα δύο (ποσοστό 13,8%).
Τα επαγγέλματα που ασκούσαν οι συλληφθέντες παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:
ιδιωτικοί υπάλληλοι (μουσικοί, σερβιτόροι, κτλ.) 21 άτομα
εργάτες 17 άτομα
ελεύθεροι επαγγελματίες (καταστηματάρχες, εργολάβοι, ταξιτζήδες, τεχνίτες κτλ.)
16 άτομα
άνεργοι 16 άτομα
αγρότες 11 άτομα
στρατιωτικοί – οπλίτες - ναυτικοί 10 άτομα
φοιτητές - μαθητές - συνταξιούχοι 6 άτομα
δημοτικοί υπάλληλοι, εποχιακοί κτλ. 3 άτομα
Αναπάντητα 15
Σύνολο (Ν) 115
Συνοπτικά, από την ανάλυση των παραπάνω πινάκων που αφορούν το σύνολο των προσωπικών στοιχείων των υποκειμένων της παρούσας έρευνας μπορούμε να πούμε τα εξής:
Τα άτομα που έχουν συλληφθεί από τις Αρχές του Ν. Λέσβου κατά παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών την περίοδο 2003-2008 είναι στην πλειονότητά τους ημεδαποί άνδρες νεαροί, δηλαδή ηλικίας 26-45 ετών.
Η σύλληψη των περισσοτέρων έχει πραγματοποιηθεί στο νησί της Λέσβου και με αίτιο την κατοχή ινδικής κάνναβης, κυρίως, και σε λιγότερες περιπτώσεις ηρωίνης προς ιδία χρήση. Το εμπόριο των ναρκωτικών, επίσης, εξακολουθεί να είναι μια πραγματικότητα που καταφαίνεται και στους πίνακες των συλληφθέντων, ωστόσο ένας στους πέντε από το σύνολο του πληθυσμού του δείγματος εμπορεύεται χωρίς να χρησιμοποιεί ναρκωτικά, όπως φάνηκε από τις πρωτογενείς πηγές του αρχείου.
Ως προς την επαγγελματική τους ιδιότητα τα περισσότερα άτομα είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι, εργάτες, ελεύθεροι επαγγελματίες ή άνεργοι. Επίσης, λιγότεροι είναι αγρότες ή οπλίτες. Σημειώνεται, τέλος, πως ελάχιστα άτομα (5 επί του συνόλου των 115 ατόμων) από όσους έχουν συλληφθεί είναι μαθητές ή φοιτητές.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση επισκόπησης των εθνικών προγραμμάτων για τη μείωση της ζήτησης ναρκωτικών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα του 1992 «παρόλο ότι η κατοχή ναρκωτικών είναι παράνομη σε πολλά κράτη – μέλη, σπάνια η κατοχή διώκεται ως αυτή καθ’ εαυτή εκτός από την Ελλάδα» (Μητρόπουλος 1999).
Ο νέος αναθεωρημένος νόμος 3459/2006 αναφέρει ότι «σκοπός του Νόμου για τα ναρκωτικά ήταν και είναι η αντιμετώπιση αυτού του σύγχρονου κοινωνικού προβλήματος με την πρόληψη, την θεραπευτική προσέγγιση των αρρώστων – εξαρτημένων ατόμων, την κοινωνική επανένταξη αυτών και τέλος την κατασταλτική παρέμβασή του σχετικά με την δίωξη των εμπόρων και την προστασία των εξαρτημένων ατόμων». Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η ποινή κάθειρξης για όποιον προμηθεύεται ή κατέχει με οποιονδήποτε τρόπο ναρκωτικά είτε σε ποσότητα που καλύπτει αποκλειστικά τις δικές του ανάγκες είτε κάνει χρήση τους είτε καλλιεργεί φυτά κάνναβης κτλ. Προβλέπονται, ωστόσο, και περιπτώσεις κατά τις οποίες ένας περιστασιακός χρήστης θα μπορούσε να παρακολουθήσει συμβουλευτικό πρόγραμμα και να μην τιμωρηθεί.
Οι χρήστες τοξικών ουσιών είναι άτομα με διαταραγμένη συναισθηματική λειτουργία, με αξεπέραστα προβλήματα στην ανθρώπινη επικοινωνία και σχέση και με ανεκπλήρωτες συναισθηματικές ανάγκες, που στις περισσότερες φορές ανάγονται στα παιδικά τους χρόνια. Η προσφυγή στη λήψη κάποιας ναρκωτικής ουσίας, συνηθέστατα σκληρής (π.χ. ηρωίνης), θεωρείται ως «αυτοθεραπεία», που με την αναλγητική της δράση επιφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, ακόμα και σε ψυχικό επίπεδο (Τσαρούχας 1997).
Η έλλειψη αυτοεκτίμησης, αυτοπεποίθησης και εμπιστοσύνης προς τον ίδιο του τον εαυτό και προς τους άλλους, είναι τα κύρια χαρακτηριστικά ενός τοξικομανή. Παρότι η κοινή γνώμη πιστεύει ότι ο τοξικομανής είναι άτομο που κατακτά τον εύκολο ευδαιμονισμό, ωστόσο ο ίδιος είναι άτομο που δεν ευχαριστιέται με τίποτα στη ζωή του. Η χρήση των ναρκωτικών αφορά όλα τα κοινωνικά στρώματα.
Ποιο είναι όμως το προφίλ των συλληφθέντων για παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών στη Λέσβο.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα διεξήχθη από το φοιτητή Κοινωνιολογίας και αστυνομικό κ. Κωνσταντίνο Πέτρου, τα ευρήματα της οποίας θα παρουσιάσουμε περιληπτικά.
Το δείγμα της έρευνας αντλήθηκε από τα καταγεγραμμένα περιστατικά που έλαβαν χώρα στο νομό της Λέσβου κατά τα έτη 2003-2008 από το αρχείο της Αστυνομικής Διεύθυνσης Λέσβου. Μέρος του αρχείου έλειπε για την αποπεράτωση υπηρεσιακών υποθέσεων και γι’ αυτό κατέστη αδύνατη η ανάλυσή του. Συνολικά εντοπίστηκαν 115 περιπτώσεις με πλήρη στοιχεία και συμπληρώθηκε αντίστοιχος αριθμός ερωτηματολογίων.
Κατά το παραπάνω διάστημα συνελήφθησαν 102 άνδρες και 10 γυναίκες, δηλαδή περίπου τα 4/5 του δείγματος είναι άνδρες με ποσοστό 91,1%, ενώ οι γυναίκες αποτελούν μόνο το 8,9% των συλληφθέντων.
Οι ηλικίες των ατόμων που συνελήφθησαν κυμαίνονται κυρίως μεταξύ 26 έως 45 ετών (με ποσοστό 68,4%). Μικρότερος αριθμός ατόμων απαντάται στις ηλικίες 15-25 ετών (με ποσοστό 19,3%) και μια μικρή μειοψηφία από 46 έως άνω των 66 ετών (με ποσοστό 12,4%).
Η πλειοψηφία των ατόμων που συμπεριλαμβάνονται στο δείγμα της έρευνας είναι ημεδαποί (ποσοστό 86,1%), ενώ μόνο 1 στους 7 περίπου επί του συνόλου είναι αλλοδαπός (ποσοστό 13,9%).
Η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που συμπεριλαμβάνονται στο δείγμα της έρευνας συνελήφθησαν στη Λέσβο (ποσοστό 90,2%), ενώ μόνο 1 στους 5 στη Λήμνο (ποσοστό 9,8%).
Περισσότεροι από τους μισούς συλληφθέντες έφεραν ινδική κάνναβη (ποσοστό 60,9%). Περίπου ένας στους τέσσερις συνελήφθη για κατοχή ηρωίνης (ποσοστό 24,3%), ένας στους δέκα για βαρβιτουρικά χάπια (9,6%) και πολύ λιγότεροι για κοκαΐνη ή κάποιο άλλο είδος (συνολικά 5,2%).
Περισσότερα από τα μισά άτομα που έχουν συλληφθεί με ναρκωτικές ουσίες τα προόριζαν για προσωπική χρήση (66,1%). Ωστόσο 1 στους 5 εμπορευόταν τις ουσίες που είχε στην κατοχή του (20,2%) και λιγότεροι έκαναν και τα δύο (ποσοστό 13,8%).
Τα επαγγέλματα που ασκούσαν οι συλληφθέντες παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:
ιδιωτικοί υπάλληλοι (μουσικοί, σερβιτόροι, κτλ.) 21 άτομα
εργάτες 17 άτομα
ελεύθεροι επαγγελματίες (καταστηματάρχες, εργολάβοι, ταξιτζήδες, τεχνίτες κτλ.)
16 άτομα
άνεργοι 16 άτομα
αγρότες 11 άτομα
στρατιωτικοί – οπλίτες - ναυτικοί 10 άτομα
φοιτητές - μαθητές - συνταξιούχοι 6 άτομα
δημοτικοί υπάλληλοι, εποχιακοί κτλ. 3 άτομα
Αναπάντητα 15
Σύνολο (Ν) 115
Συνοπτικά, από την ανάλυση των παραπάνω πινάκων που αφορούν το σύνολο των προσωπικών στοιχείων των υποκειμένων της παρούσας έρευνας μπορούμε να πούμε τα εξής:
Τα άτομα που έχουν συλληφθεί από τις Αρχές του Ν. Λέσβου κατά παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών την περίοδο 2003-2008 είναι στην πλειονότητά τους ημεδαποί άνδρες νεαροί, δηλαδή ηλικίας 26-45 ετών.
Η σύλληψη των περισσοτέρων έχει πραγματοποιηθεί στο νησί της Λέσβου και με αίτιο την κατοχή ινδικής κάνναβης, κυρίως, και σε λιγότερες περιπτώσεις ηρωίνης προς ιδία χρήση. Το εμπόριο των ναρκωτικών, επίσης, εξακολουθεί να είναι μια πραγματικότητα που καταφαίνεται και στους πίνακες των συλληφθέντων, ωστόσο ένας στους πέντε από το σύνολο του πληθυσμού του δείγματος εμπορεύεται χωρίς να χρησιμοποιεί ναρκωτικά, όπως φάνηκε από τις πρωτογενείς πηγές του αρχείου.
Ως προς την επαγγελματική τους ιδιότητα τα περισσότερα άτομα είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι, εργάτες, ελεύθεροι επαγγελματίες ή άνεργοι. Επίσης, λιγότεροι είναι αγρότες ή οπλίτες. Σημειώνεται, τέλος, πως ελάχιστα άτομα (5 επί του συνόλου των 115 ατόμων) από όσους έχουν συλληφθεί είναι μαθητές ή φοιτητές.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση επισκόπησης των εθνικών προγραμμάτων για τη μείωση της ζήτησης ναρκωτικών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα του 1992 «παρόλο ότι η κατοχή ναρκωτικών είναι παράνομη σε πολλά κράτη – μέλη, σπάνια η κατοχή διώκεται ως αυτή καθ’ εαυτή εκτός από την Ελλάδα» (Μητρόπουλος 1999).
Ο νέος αναθεωρημένος νόμος 3459/2006 αναφέρει ότι «σκοπός του Νόμου για τα ναρκωτικά ήταν και είναι η αντιμετώπιση αυτού του σύγχρονου κοινωνικού προβλήματος με την πρόληψη, την θεραπευτική προσέγγιση των αρρώστων – εξαρτημένων ατόμων, την κοινωνική επανένταξη αυτών και τέλος την κατασταλτική παρέμβασή του σχετικά με την δίωξη των εμπόρων και την προστασία των εξαρτημένων ατόμων». Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η ποινή κάθειρξης για όποιον προμηθεύεται ή κατέχει με οποιονδήποτε τρόπο ναρκωτικά είτε σε ποσότητα που καλύπτει αποκλειστικά τις δικές του ανάγκες είτε κάνει χρήση τους είτε καλλιεργεί φυτά κάνναβης κτλ. Προβλέπονται, ωστόσο, και περιπτώσεις κατά τις οποίες ένας περιστασιακός χρήστης θα μπορούσε να παρακολουθήσει συμβουλευτικό πρόγραμμα και να μην τιμωρηθεί.
Σχόλια