ΔΟΥΛΕΥΟΝΤΑΣ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ: Η ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

Δρ Βίκυ Σίμου, Ψυχολόγος

Κάθε μάθηση πραγματεύεται σ’ ένα κοινωνικό πλαίσιο

Hanuch McCarty

 

Προετοιμάζοντας το έδαφος

Θέτοντας κύκλους στους μεγαλύτερους μαθητές

            Υιοθετώντας την ιδέα των κύκλων σε νεότερους μαθητές είναι συνήθως ένα βατό έργο εξαιτίας του μικρού τους πεδίου συγκέντρωσης. Γι’ αυτό τον λόγο, υπάρχουν περισσότερες δραστηριότητες, κύκλοι, για νεότερους παρά για μεγα­λύτερους. Ωστόσο, είναι πολύ εύκολο να εφαρμόσουμε μια δραστηριότητα κύκλου στους μεγαλύτερους μαθητές, στις ανάγκες τους και στα ενδιαφέροντά τους με τον ακόλουθο τρόπο:

1)    Να περιοριστούν μακροσκελή θέματα σε δραστηριότητες κύκλου.

       Έχουν γίνει σε πολλούς κύκλους ώστε να βοηθήσουν τους μαθητές με περιορισμένο πεδίο συγκέντρωσης να αντεπεξέρχονται όταν θα έρθει η σειρά τους. Βοηθούν στην κινητοποίηση του κύκλου× αλλά δεν είναι τα κατάλληλα μέσα για μεγα­λύτερα παιδιά.

2)    Να περιοριστεί η επανάληψη ομόηχων λέξεων.

       Η συνήθεια αυτή γίνεται σε πολλούς κύκλους για να αυξηθεί τόσο η ακουστική μνήμη των μαθητών όσο και για μία παρακίνηση στους μαθητές με μικρό πεδίο προσοχής. Ωστόσο, συνήθως, δεν ταιριάζει αρκετά στα μεγαλύτερα παιδιά.

3)    Γράφεις το θέμα συζήτησης σε μία κάρτα κι έχεις ένα μόνιμο αρχείο θεμάτων για να επιλέξουν οι μαθητές. Αυτά μπορούν να ρίχνονται σ’ ένα κουτί όπου οι μαθητές, ο καθένας με τη σειρά του, τραβάει μια κάρτα και τίθεται το θέμα συζήτησης στον κύκλο.

4)    Να είναι επιτρεπτό στους μαθητές να προτείνουν θέματα που τους αρέσουν. Βάζεις ένα κουτί προτάσεων στην τάξη, όπου οι μαθητές ρίχνουν μέσα τα δικά τους θέματα-ιδέες.

 

Ομάδες

            Οι δραστηριότητες στον κύκλο έχουν ειδικά σχεδιαστεί να συμπερι­λαμβάνουν διάφορες δυνατότητες για την ομάδα. Ο προτεινόμενος τύπος, για κάθε θέμα στην ομάδα υπάρχει παρακάτω ακολουθώντας τον τίτλο του κύκλου:

·     Γεμάτος: Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι μαθητές θα συμμετέχουν στο θέμα του κύκλου και κάθονται μαζί σ’ ένα κύκλο. Μία σκέψη είναι να βρίσκονται δάσκαλοι ή γονείς που συμμετέχουν τον κύκλο για να διευκολύνουν την συζήτηση.

·     Ομάδα: Η προσέγγιση της ομάδας βασίζεται στον Robert Slavin και Roger και στις αντιλήψεις του David Johnson για την ομαδική συνεργασία μάθησης. Οι ομάδες αποτελούνται από 5-6 άτομα με μικτούς ρόλους. Σε μία ομάδα, για παράδειγμα, θα έβαζες έναν καλό μαθητή μ’ έναν κακό, 2 αγόρια και 2 κορίτσια, έναν αρχηγό κι έναν με εκτελεστικές ικανότητες. Είναι ευκολότερο να θεσπιστούν ομάδες σε μόνιμη βάση εξαρχής, διότι έτσι δε θα χάνεται χρόνος κατά τη δραστηριότητα του κύκλου με οργανωτικές διευθετήσεις.

            Μερικοί δάσκαλοι έχουν επικαλεστεί την τεχνική να ρωτάνε για τα ονόματα των 5 μαθητών που θα ήθελαν οι μαθητές να έχουν στην ομάδα τους. Ο δάσκαλος τότε φτιάχνει τις ομάδες με τουλάχιστον ένα απ’ τα 5 ονόματα σε κάθε ομάδα. Κάθε ομάδα θα μπορούσε τότε να αναρτήσει σ’ ένα χαρτί τα παιδιά που την αποτελούν. Έτσι, δείχνουν τα χαρτιά με τα μέλη κάθε ομάδας, στη δραστηριότητα του κύκλου, έτσι ώστε οι μαθητές μπορούν να μετακινηθούν εύκολα στις ομάδες.

            Οι ομάδες, χρειάζεται, να αποκτήσουν μία ταυτότητα και να υπάρχει άνεση μεταξύ τους.

            Να, μερικές δραστηριότητες που θα μπορούσαν να γίνουν:

·     Επινόηση Ονόματος: Τα μέλη της ομάδας λένε ονόματα για την ομάδα τους, ψηφίζουν ένα και τότε συστήνονται στις υπόλοιπες ομάδες.

·     Επινόηση Λογότυπου: Τα μέλη της ομάδας βρίσκουν το λογότυπο της ομάδας και το σχεδιάζουν σε μια λωρίδα χαρτιού «12cm x 18cm». Αυτό χαρακτηρίζει την ομάδα τους.

·     Δημιουργούν ένα ομαδικό κολάζ: Δίνουμε σε κάθε ομάδα ένα μεγάλο χαρτόνι, περιοδικά, κόλλα, ψαλίδια και μολύβια. Κάθε ομάδα φτιάχνει το δικό της κολάζ στο χαρτί: κολλάνε εικόνες που καθένας έχει βρει ξεχωριστά (ανάλογα με τα ενδιαφέροντα, τις ικανότητες, τις επιθυμίες τους) και μετά το δείχνουν στις υπόλοιπες ομάδες.

·     Παρτενέρ: Μερικές δραστηριότητες σχεδιάζονται έτσι ώστε δύο μαθητές έχουν την ευκαιρία να δουλέψουν μαζί σε πιο συνεργάσιμη βάση. Αρχικά, οι μαθητές θα θέλουν να δουλέψουν μαζί με κάποιον που αισθάνονται πιο οικεία και πιο άνετα. Μετά, ζητάμε απ’ τους μαθητές να συνεργαστούν με κάποιον που δεν γνωρίζουν καλά.

            Οι μαθητές μπορούν να ομαδοποιούνται φτιάχνοντας ένα σετ με κάρτες ονομάτων (3x5 cm, κάρτες με το όνομα του μαθητή γραμμένο στην κάρτα). Γράφουν το μισό του ονόματός τους, χρησιμοποιώντας ένα χρώμα και το άλλο μισό με άλλο χρώμα. Κάθε μαθητής γνωρίζει τα χρώματά του (μπορούν επίσης να αναρτηθούν σε έναν πίνακα). Όλοι που έχουν τα ίδια χρώματα στις κάρτες, τοποθετούνται στο ίδιο κουτί. Οι μαθητές με αντίθετα χρώματα είναι «αυτοί που θα τραβήξουν». Κάθε μαθητής τραβάει/επιλέγει το όνομα ενός άλλου μαθητή απ’ το κουτί. Το όνομα αναφέρει τη δουλειά του συνεργάτη του, για τη δραστηριότητα.

 

Εργαλεία Συνεργατικής Μάθησης

            Τα ακόλουθα υλικά διευκολύνουν τις δραστηριότητες σε κύκλο. Είναι κυρίως προτάσεις και όχι απαραίτητα δραστηριότητες× ωστόσο πολλοί τις έχουν βρει χρήσιμες.

·     Κούκλες (για μικρότερους μαθητές): Οποιαδήποτε κούκλα που έχει φιλική όψη είναι κατάλληλη. Η κούκλα συστήνει τις δραστηριότητες του κύκλου και διευ­κολύνει την συζήτηση. Οι μαθητές μπορούν να ψηφίσουν για τ’ όνομα της κούκλας ή να σκεφτούν ένα όνομα που να τους θυμίζει κάτι που τους αντιπροσωπεύει.

·     Ρολόι: Μπορεί πολύ να διευκολύνει τη συζήτηση στον κύκλο αφού επιτρέπει στους μαθητές να γνωρίζουν οπτικά κι ακουστικά πότε η ώρα του κύκλου τελειώνει. Ένα ρολόι-μετρητής είναι το καλύτερο. Βάζεις το timer για τον αναγκαίο χρόνο (20 ή οτιδήποτε άλλο) και ειδοποιείς στους μαθητές πως όταν το timer χτυπήσει, ο κύκλος τελειώνει.

·     Κουτί με προτάσεις: Ένα κουτί παπουτσιών με κινητό σκέπασμα αρκεί. Κόβεις μία σχισμή στο πάνω μέρος. Το διακοσμείς με αυτοκόλλητα ή χαρτί περιτυ­λίγματος και γράφεις «Προτάσεις» απέξω. Οι μαθητές θα πρέπει να ενθαρ­ρύνονται να ρίχνουν στο κουτί προτάσεις με μελλοντικά θέματα συζήτησης στον κύκλο, τέτοια όπως ποιήματα, άρθρα εφημερίδων, διάλογοι, αποσπά­σματα. Αυτά είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για μεγαλύτερους μαθητές.

·     Κάρτες με Ονόματα: Κάνεις ένα σετ από κάρτες ονομάτων σε χαρτόνι. Γράφεις το μισό όνομα των μαθητών με κόκκινο. Το υπόλοιπο μισό με άλλο χρώμα. Για το μικρότερα παιδιά, καλό είναι να κολλήσεις την φωτογραφία καθενός στην κάρτα τους.

·     Βιβλίο Ακρόασης: Κατασκευάζεις ένα βιβλίο ακρόασης όπως φαίνεται παρα­κάτω. Το φύλλο πρέπει να έχει χώρο για το όνομα κάθε μαθητή. Κάνεις μερικές φωτοτυπίες του φύλλου και τις στερεώνεις με συνδετήρες. Χρησιμοποιείς το βιβλίο, στον κύκλο, για να έχεις τα σχόλια των μαθητών. Είναι επίσης ένα κίνητρο για ακρόαση.

            Γράφεις το όνομα του θέματος, στο πάνω μέρος κι από κάτω γράφεις την άποψη του μαθητή. Στο τέλος του κύκλου, ρωτάς τους μαθητές εάν μπορούν να θυμηθούν γεγονότα για τους φίλους τους. Για παράδειγμα: «Ποιος στην τάξη φοβάται το σκοτάδι;» (αποσιωποιητικά) «… τις ακρίδες;»

 

Θέμα Κύκλου: Μερικές φορές φοβάμαι…
Όνομα	Σχόλια
Γιώτα	την μεγάλη ταχύτητα
Βαλίνα	το σκοτάδι
Μάνια	Τους διαπεραστικούς θορύβους
Ζέτα	τις ακρίδες
…

 

Ανακεφαλαιώνοντας:

            Τι πρέπει να αναμείνουμε καταρχήν;

1.    Λίγη επιφυλακτικότητα εκ μέρους των μαθητών – θα τους δείξουμε πώς να συγκρατούν πληροφορίες.

2.    Οι μαθητές θα μιλήσουν με πολύ απλές, συγκεκριμένες προτάσεις, κυρίως δείχνοντας τα φυσικά χαρακτηριστικά του εαυτού τους και των άλλων.

3.    Αυτοί με χαμηλή ΑΕ έχουν δυσκολία αρχικά. Ίσως χρησιμοποιήσουν προσω­πεία, τέτοια όπως απόσυρση, άρνηση ή ανόητη συμπεριφορά, για να καλύ­ψουν τα αβέβαια συναισθήματά τους. Γι’ αυτούς, είναι σημαντικό να δημιουργή­σεις ένα άνετο, υποστηρικτικό περιβάλλον.

            Για ν’ αυξήσουμε τη θετική στάση της προσωπικότητας, θα πρέπει να:

1.    Να εστιάσεις στις ικανότητες των μαθητών και την μοναδικότητά τους, στη διάρκεια της ημέρας. Οι μαθητές δεν είναι ικανοί να εξωτερικεύσουν, να πουν τις ικανότητές τους, εκτός κι αν τις συνειδητοποιήσουν.

2.    Να καταγράφουν οι μαθητές τις προσωπικές τους σκέψεις για τα θετικά τους στοιχεία, στο τετράδιό τους, στο γραφείο τους. Μια απλή καταγραφή είναι αρκετή.

3.    Να δείξεις τα θετικά στοιχεία του εαυτού σου. Εάν οι μαθητές σε ακούσουν να κάνεις θετικά σχόλια για τον εαυτό σου, κατά καιρούς, θα αρχίσουν να αισθάνονται ότι είναι ασφαλείς να κάνουν κι αυτοί το ίδιο. Για παράδειγμα: «Είμαι πραγματικά περήφανος για τη δουλειά που έκανα στον πίνακα σήμερα. Δούλεψα πολύ σκληρά γι’ αυτό».

4.    Να επαινείς και να τους υποστηρίζεις όταν επιβραβεύουν θετικά τον εαυτό τους. Θέλεις να δημιουργήσεις ένα περιβάλλον που να ενδιαφέρεται, να μην κρίνει και να εξασφαλίζει με σιγουριά μια τέτοια ανάπτυξη.

5.    Να είσαι υποστηρικτικός με κάθε μαθητή που δε μπορεί να πει κάτι θετικό για τον εαυτό του στον κύκλο. Να επέμβεις μ’ ένα γρήγορο σχόλιο δικό σου, όπως:  «Παρατήρησα ότι βοηθάς πολύ στο καθάρισμα. Συχνά βοηθάς τους άλλους να καθαρίζουν τα θρανία τους». Θα μπορούσες να πεις. «Είμαι ένας καλός βοηθός».

       Ακολουθώντας αυτό το σχόλιο, ζητάς απ’ το μαθητή να σου ξαναπεί ό,τι του είπες: «Είμαι ένας καλός βοηθός» (Πρόσεχε να μην πιέσεις την κατάσταση. Προσπάθησε πρώτα να χαλαρώσεις τον μαθητή.).

6.    Να ρωτάς τους μαθητές, στον κύκλο, διάφορες ιδέες: γιατί _______________ (με οποιαδήποτε σειρά) θα έπρεπε να είναι ευχαριστημένος από τον εαυτό του. Γρήγορα θα εμφανιστεί και η δική του/της πλευρά ακόμη κι αν δεν υπάρχουν σχόλια.

7.    Να συζητάς πιο συγκεκριμένα θέματα στην έναρξη δημιουργίας κύκλων (όσο πιο αρχάριοι είναι οι κύκλοι). Οι μαθητές νιώθουν συχνά πιο άνετα, όταν μοιρά­ζονται με άλλους, πράγματα δικά τους, που έχουν μαζί τους. Για την φράση «Είμαι περήφανος», καλούμε τους μαθητές να φέρουν κάτι δικό τους απ’ το σπίτι, για το οποίο είναι περήφανοι. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με την πρόταση «Μου αρέσει…» .

8.    Λες στους μαθητές να ζωγραφίσουν σε μια εικόνα για το τι θα συζητήσουν στον κύκλο. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα βοηθητικό για τον λιγομίλητο μαθητή: αυτός/αυτή έχει έτσι την εικόνα για να εκφραστεί και μπορεί έτσι απλά να το δείξει.

ΣΧΕΣΕΙΣ

 

            Οι μαθητές θα χρησιμοποιήσουν ικανότητες κριτικής σκέψης για να:

·     εξετάζουν τις διαστάσεις της φιλίας

·     αναλύουν πως η φιλία παρέχει μια αίσθηση ενοποίησης, μοναδικότητας, πρό­τυπα και αυτοδυναμία, συναισθήματα εμπιστοσύνης, πίστης, αξιών, ενδιαφέ­ροντα και συμπεριφορές

·     αναλύουν ευκαιρίες που προέρχονται από διαφορετικές σχέσεις, να έχουν την εμπειρία πολλαπλών συναισθημάτων, καθώς επίσης διαφορετικής έντασης συναισθημάτων

·     εξετάζουν πολλές πηγές σεξουαλικών μηνυμάτων και πιέσεων

·     αναλύουν τις διαφορές ανάμεσα στο σεξ και στη σεξουαλικότητα, καθώς επίσης στη φυσική, ψυχολογική ή συναισθηματική στενή σχέση

·     εξετάζουν τις πολλαπλές πτυχές της σεξουαλικότητας

·     σκέφτονται τις διαφορές στις αντιλήψεις του άνδρα και της γυναίκας σχετικά με το σεξ και την σεξουαλικότητα

·     σκέφτονται πώς είναι όταν παίρνεις αποφάσεις σχετικά με σεξουαλικά συναισθήματα κι επιλογές

·     εξερευνούν και ανακαλύπτουν διάφορα είδη αγάπης, όπως καθορίζονται από την Marcia Lasswell και Norman Lobsenz

·     εξετάζουν διαφορές μεταξύ ώριμων και ανώριμων σχέσεων αγάπης, όπως λέει ο ψυχολόγος Sol Gordon

·     αναλύουν τις διαφορές ανάμεσα στο ερωτικό ξεμυάλισμα και στην αληθινή ρομαντική χημεία

·     ερευνούν διάφορα είδη σχέσεων μεταξύ ρομαντικής έλξης και συναισθηματικής ωριμότητας, όπως γίνεται αντιληπτό απ’ τον ψυχοθεραπευτή Harold Bessel

·     ανταλλάσσουν δραστηριότητες που έχουν ως στόχο την κατανόηση διαφορε­τικών ειδών σχέσεων

·     αναλύουν τη δυναμική της σχέσης και της συζυγικής ικανοποίησης

·     εξετάζουν την αυτο-εκτίμηση των ηλικιωμένων

·     εναλλάσσουν δραστηριότητες με στόχο την γνώση πώς να διατηρούν και να αυξάνουν κυρίως την προσωπική τους αξία

·     ανακαλύπτουν τις αντιλήψεις για την γενική κατεύθυνση ζωής, στον 21ο αιώνα

Προετοιμασία Ενότητας

1ο, 2ο επίπεδο

·     Ζητάμε απ’ τους μαθητές να φέρουν στην τάξη περιοδικά που δεν τα χρειά­ζονται αυτοί ή η οικογένειά τους, στα οποία υπάρχουν διαφημίσεις για τρόφιμα, ποτά, ρούχα, μέσα μεταφοράς, διακοπές, καλλυντικά, αρώματα, είδη γάμου για άντρες και γυναίκες.

·     Προγραμματίζουμε συστημένα video, ομιλητές και πίνακες.

·     Εάν δεν έχεις πρόσβαση στα προτεινόμενα βίντεο καλές τηλεοπτικές ταινίες προτείνονται. Όταν φέρνεις στην τάξη βιντεοκασέτες γραμμένες, να είσαι σίγουρος ότι ακολουθείς τη νόμιμη νομοθεσία.

·     Ζητάμε απ’ τους μαθητές να προτείνουν κατάλληλες ταινίες που θα ενοικιά­ζονται απ’ τα κατά τόπους καταστήματα video. Τα καταστήματα βίντεο μερικές φορές δίνουν δωρεάν κασέτες, όταν είναι για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

·     Αγοράζουμε βιβλία που χρησιμοποιούνται σε διάφορες δραστηριότητες× δες Βιβλιογραφία.

 

3ο και 4ο επίπεδο

·     Γράφουμε απ’ την τηλεόραση διαφημίσεις για τρόφιμα, ποτά, άρθρα για ρου­χισμό, μεταφορές, ταινίες, κ.ά., για να καταδείξουμε μηνύματα που μαρτυρούν το προφίλ της κοινωνίας ή τις αντιλήψεις για το ανδρικό ή γυναικείο φύλο.

       Ακολουθούν οι ίδιες δραστηριότητες ακριβώς, όπως στο 1ο, 2ο επίπεδο.

 

Δραστηριότητες

 1ο, 2ο επίπεδο

Δραστηριότητα #1

·     Εισάγεις την έννοια της φιλίας, ζητώντας απ’ τους μαθητές να σε βοηθήσουν αναλύοντας λέξεις ή φράσεις που έχουν χρησιμοποιήσει ή έχουν ακούσει άλλους να χρησιμοποιούν πως αποκαλούν τους φίλους ή την φιλία: κοντινός φίλος, παιδικός φίλος, ο καλύτερος φίλος, φίλος ζωής, αιωνόβιος φίλος, αδερφός, αδερφή, άνετος, άνετο αγόρι-κορίτσι, σύντροφος κ.λπ.

·     Δημιουργείς ομάδες, δίνοντας οδηγίες να βρουν τα χαρακτηριστικά που θα έβρισκαν στις διαφορετικές κατηγορίες φιλίας.

·     Δίνεις επιβράβευση στις ομάδες που έχουν βρει κοινά χαρακτηριστικά (για μία ή περισσότερες κατηγορίες).

·     Συζητάς τα πλεονεκτήματα της φιλίας και βρίσκεις ποια χαρακτηριστικά είναι σημαντικά για την επικράτηση της φιλίας.

·     Δείχνεις στις ομάδες πώς να κατηγοριοποιήσουν τα πλεονεκτήματα που έχουν βρει στις 4 κατηγορίες αυτο-εκτίμησης: Σύνδεσμος – Ένωση – Μοναδικότητα - Μοντέλα και Δύναμη.

       Τους υπενθυμίζεις ότι ένα πλεονέκτημα μπορεί να κατηγοριοποιηθεί σε περισσότερες από μία κατηγορίες.

·     Τους επιβραβεύεις για τα πλεονεκτήματα που έχουν βρει και ομαδοποιείς τους τρόπους με τους οποίους η φιλία οδηγεί στην αυτο-εκτίμηση.

       Οι φιλίες παρέχουν την ευκαιρία να δίνεις και να παίρνεις εμπειρίες, αμοιβαία πίστη και εμπιστοσύνη κάτι που επαυξάνει τον τομέα του «Συνδέσμου-Δεσμού».

       Η αίσθηση της μοναδικότητας επαυξάνεται με φίλους που δέχονται κι εκτιμούν την ατομικότητά μας.

      Η αίσθηση των προτύπων εξαπλώνεται αφού οι φιλίες δίνουν ευκαιρίες για αμοιβαία πρότυπα αξιών.

       Ο τομέας της αυτοδυναμίας αυξάνεται αφού οι φιλίες δίνουν ευκαιρίες να διαπλάθουν αξίες, να παίρνουν αποφάσεις, να δείχνουν υπευθυνότητα και να αναπτύσσουν κοινωνικές επιδεξιότητες.

       Συμπερασματικά, η φιλία δίνει τη δυνατότητα για πληθώρα εμπειριών όπως «οι καλύτεροι φίλοι, τυχαίοι φίλοι και γνωριμίες».

       Διαφορετικά  επίπεδα φιλίας δίνουν ποικίλα είδη ανταλλαγών που αναπτύσ­σουν κοινωνικές ικανότητες κι εξυπηρετούν να αναπτύξουν την αίσθησή μας προτύπων, μοναδικότητας, συνδέσμου και αυτοδυναμίας.

       Να υπενθυμίζεις στους μαθητές ότι οι φιλίες αλλάζουν κι εκτυλίσσονται στο χρόνο ανάλογα με τις περιστάσεις έτσι ώστε κανείς δε θα αισθανόταν ενοχές όταν οι φιλίες αλλάζουν, η κλείνουν οι κύκλοι φιλίας.

 

Δραστηριότητα #2

1ο, 2ο επίπεδο

·     Διδάσκουμε τους μαθητές να εξετάζουν, να βρίσκουν και να καταγράφουν τα χαρακτηριστικά μιας προσωπικότητας που αυτοί θαυμάζουν ή να συνεχίζουν να αξιολογούν τους προηγούμενους ή τωρινούς φίλους.

·     Δημιουργούμε ομάδες με σειρά χρονολογικής γέννησης να βρουν και να καταγράψουν τις εμπειρίες τους σχετικά με τη διακοπή των φιλικών τους δεσμών. Επιβραβεύουμε κάθε ομάδα και παρακινούμε τον μαθητή να βρει ομοιότητες και διαφορές, ανάλογα με την ηλικία του× φτιάχνουμε μια λίστα, βάση χρονολογίας γέν­νησης στον πίνακα.

·     Ανακεφαλαιώνουμε τα χαρακτηριστικά κάθε ηλικίας κι εάν υπάρχουν σημαντι­κές διαφορές στους λόγους για τη διακοπή της φιλίας τους, ζητάμε απ’ τους μαθητές να ξανασταθούν στους λόγους και στις διαφορές.

·     Κατευθύνουμε την προσοχή των μαθητών να δουν κι άλλους παράγοντες εκτός την ηλικία, όπως πνευματικές επιδράσεις και το φύλο.

Ζητάμε απ’ τις ομάδες να βρουν τρόπους που έχουν επίδραση στη διάλυση μιας φιλίας και να φτιάξουμε μια 2η λίστα με τις συναισθηματικές και συμπεριφοριστικές ενδείξεις στη διάλυση μιας φιλίας.

Ξαναβρίσκουμε ομοιότητες και διαφορές…

 

Δραστηριότητα #3

·     Επιλέγουμε μια δραματοποίηση φιλίας όπως “Δάμων & Φειδίας” ή ελληνικές ταινίες  και ζητάμε απ’ τους μαθητές, καθώς βλέπουν τις αντιδράσεις των ηθοποιών να κρατούν σημειώ­σεις για τα χαρακτηριστικά των ατόμων, όπως φαίνονται στις πολλαπλές σχέσεις, στο βίντεο.

·     Συζητάμε αυτά τα χαρακτηριστικά και πως καθένα απ’ αυτά επηρεάζουν τις φιλίες των ατόμων.

·     Ανακεφαλαιώνουμε τις κατηγορίες που αναπτύχθηκαν πιο πάνω και συζητάμε ποια ή ποιες κατηγορίες θα περιέγραφαν καλύτερα τη φιλία.

 

Δραστηριότητα #4

·     Μεταφέρουμε τις αιτίες για τη διάλυση της φιλίας σε λουρίδες χαρτί, τις τοποθετούμε στο κεφάλι (ως καπέλο) και δημιουργούμε ομάδες βάση χρονολογία γεννήσεως, με οδηγίες να επιλέξουμε μια στάση με την αιτία που αναγράφεται στο καπέλο.

·     Διδάσκουμε τους συμμετέχοντες, κατά τη διάρκεια των αυτοσχεδιασμών, να αρχίσουν όλες τις προτάσεις με το «Εγώ», να εκφράζουν συναισθήματα για το τι έχει συμβεί, να εκφράζουν ανάγκες, επιθυμίες και συναισθήματα για το επιθυμητό αποτέλεσμα.

       Να υπενθυμίσουμε στις ομάδες ότι το μήνυμα «Εγώ» επικεντρώνεται  στη συμπεριφορά περισσότερο παρά στην κρίση ενός άλλου ατόμου.

«Εγώ αισθάνομαι πραγματικά θυμωμένος επειδή η εμπιστοσύνη μου έχει καταπατηθεί»

«Εγώ σε χρειάζομαι ν’ ακούσεις τη γνώμη μου πριν παρθεί μία τελική απόφαση»

«Εγώ θα ήθελα να είχα λίγο χρόνο να σκεφτώ γι’ αυτό που μόλις είπες»

«Εγώ θέλω ν’ ακούσω τα συναισθήματά σου γι’ αυτό…»

«Εγώ θα ήθελα να μπορούσα να σου πω τα αληθινά μου συναισθήματα, χωρίς να φοβάμαι ότι θα σταματήσει η φιλία μας.

·     Ζητάμε από όποιους θέλουν να παρουσιάσουν αυτοσχεδιασμούς τους οποίους θα βιντεοσκοπήσεις και θα τους ξαναπαίξεις για συζήτηση.

·     Επεξεργάζοντας το ξαναπαίξιμο του video, συζητάμε τα ακόλουθα:

       Πώς θα αισθανόμασταν ν’ ακούγαμε ένα άλλο άτομο να εκφράζει συναισθή­ματα για το πώς μια συγκεκριμένη πράξη ή συμπεριφορά του/την επηρεάζει.

       Εάν αυτό ήταν μια αληθινή ιστορία, πώς η αντίδραση του ατόμου που εκφράζει τις αντιδράσεις του θα επηρέαζε την μετέπειτα συμπεριφορά του ατόμου του οποίου τα συναισθήματα έχουν ήδη εκφραστεί.

       Πώς θα αισθανόμασταν να εκφράζαμε συναισθήματα, ανάγκες, επιθυμίες και το επιθυμητό αποτέλεσμα περισσότερο απ’ το να κρίνουμε τις πράξεις του άλλου.

       Εάν αυτό ήταν μια πραγματική κατάσταση, πώς αυτό το είδος συναλλαγής θα επηρέαζε την προσωπική αντίληψη και των δύο ατόμων.

       Εάν ήταν μια αληθινή ιστορία, πώς αυτό το είδος της συναλλαγής θα επηρέαζε το μέλλον της σχέσης.

 Δραστηριότητα #5

·     Εισάγουμε αυτή τη δραστηριότητα εξηγώντας ότι ζούμε σ’ έναν κόσμο γεμάτο σύμβολα. Σύμβολα ρυθμίζουν την κυκλοφορία και την ασφάλεια του περιβάλλοντος, σύμβολα αγάπης, θρησκευτικών πεποιθήσεων, για το αρσενικό ή θηλυκό φύλο, για τις κατηγορίες των ηλικιών, κ.ά.

·     Ζητάμε απ’ τους μαθητές να καθίσουν ήσυχα με μάτια κλειστά και να βρουν ένα σύμβολο με το οποίο θα αντιπροσωπεύουν την φιλία.

       Αυτό το σύμβολο μπορεί να είναι οτιδήποτε αυτοί επιλέξουν: ένα άτομο, μια ομπρέλα, ένα δέντρο, ζώο, σπίτι, σκάλα, γέφυρα, ποτάμι, βουνό, λουλούδι, δρόμος, λάμπα, τροχός, κ.ά.

·     Τους δίνουμε χρωματιστά μολύβια ή μαρκαδόρους και τους ζητάμε να το ζωγραφίσουν μ’ ένα χρώμα, που γι’ αυτούς είναι η φιλία.

       Αφού μεταφέρουν το σύμβολό τους στο χαρτί, τους ζητάμε ν’ αναπτύξουν μια γραπτή ερμηνεία του συμβόλου που επέλεξαν.

       Διαφορετικά τμήματα του συμβόλου μπορούν να ονομάζονται με χαρακτη­ριστικά της φιλίας.

·     Ρωτάμε ποιοι είναι πρόθυμοι να μοιραστούν με τους άλλους το σύμβολό τους και την ερμηνεία τους.

·     Υπενθυμίζουμε ξανά στους μαθητές ότι οι φιλίες ίσως χαλάνε και αλλάζουν στη διάρκεια μιας δεκαετίας αφού η ενηλικίωση είναι μία περίοδος ανάπτυξης και αλλαγής και οι άνθρωποι αλλάζουν με διαφορετικούς ρυθμούς ή διαφορετικούς τρόπους.

       Από τη στιγμή που ζούμε σε μια τέτοια μεταβατική κοινωνία, ο χρόνος και η απόσταση μπορούν να φέρουν σημαντικές αλλαγές σε μία φιλία.

       Μπορούμε, εάν καταλάβουμε τη φύση αυτών των εσωτερικών κι εξωτερικών δυνάμεων της φιλίας, να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις εμπειρίες για να αντιμετω­πίσουμε ποιοι είμαστε και ν’ αντιληφτούμε μια εντονότερη αίσθηση ταυτότητας.

       Το αποτέλεσμα είναι να αποκτήσουμε δύναμη για να λειτουργήσουμε πιο ανεξάρτητα στην ομάδα και στην πίεση των συνομηλίκων και το συνολικό αποτέλεσμα θα είναι να έχουμε λιγότερες αλλά σίγουρα πιο ποιοτικές φιλίες.

 

Δραστηριότητα #6

·     Συγκεντρώνουμε τις ομάδες. Το σύνολο των παιδιών θα πρέπει να συγκεντρώσουν σε ένα μεγάλο κομ­μάτι χαρτί, με χρωματιστούς μαρκαδόρους, τα χαρακτηριστικά των συμβόλων φιλίας και να δημιουργήσουν το Προφίλ ενός Καλού Φίλου.

       Ανακεφαλαιώνουμε τη συζήτηση της φιλίας, υπενθυμίζοντας στους μαθητές ότι η φιλία μπορεί να είναι ένα δοκιμαζόμενο περιβάλλον για τιμιότητα, εμπιστοσύνη, σεβασμό κι επικοινωνία που είναι σημαντικά κομμάτια για μία δυνατή ρομαντική σχέση.

       Τοιχοκολλάμε τα Προφίλ και τα χρησιμοποιούμε σε διάφορες δραστηριότητες κατά καιρούς.

 

Δραστηριότητα #7

·     Μεταφερόμαστε απ’ την φιλία και υπενθυμίζουμε στους μαθητές ότι οι σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους προετοιμάζουν τα άτομα για τα στάδια ενηλι­κίωσης και ότι οι φίλοι της παιδικής ηλικίας με το αντίθετο φύλο βοηθούν τα άτομα να σχετίζονται πιο εύκολα με παλιούς συντρόφους.

·     Γνωστοποιούμε ότι μερικοί απ’ αυτούς έχουν αφήσει καλές εμπειρίες, μερικοί βλέπονται μόνο σε ιδιαίτερες περιπτώσεις και άλλοι καθόλου.

       Παλιοί φίλοι δε βλέπονται για διάφορους λόγους.

·     Κολλάμε στον πίνακα 2 λωρίδες χαρτιού, που γράφουν Παλιοί Φίλοι-Τελευταίοι Φίλοι.

·     Παρακινούμε τους μαθητές να βρουν τους πιο συνηθισμένους λόγους που είναι κάποιοι φίλοι από παλιά που δεν κάνουν παρέα και γιατί κάποιοι άλλοι είναι ακόμα μαζί.

       Μερικοί αν δε βλέπονται ακόμη, νιώθουν απόρριψη.

       Μερικοί ίσως θέλουν να κάνουν τους δημοφιλείς, ενώ άλλοι θέλουν να βρουν στοργή από κάποιον άλλο εκτός της οικογένειάς τους.

       Λίγοι ενηλικιώνονται αφού οι γονείς τους θέτουν κάτι τέτοιο και άλλοι, εξαιτίας της πρώιμης ωρίμανσης του σώματός τους, ίσως, πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο τους κάνει να φαίνονται μεγαλύτεροι, που σημαίνει να «δρουν ως μεγαλύτεροι…».

       Εκείνοι που καθυστερούν να κάνουν σχέσεις, ίσως ακολουθούν τις οδηγίες των γονιών τους έως κάποια ηλικία ή κάποιο βαθμό.

       Μερικοί ίσως θέλουν να περιμένουν ωσότου τελειώσουν το Λύκειο ή ακόμη περισσότερο έτσι ώστε αυτοί μπορούν να αφιερώσουν χρόνο κι ενέργεια για τις σπουδές τους, τον αθλητισμό, να καλλιεργήσουν ένα ταλέντο ή να εφοδιαστούν με προσόντα για μία δουλειά.

· Ας σημειώσουμε ότι η ετοιμότητα «να κάνει κάποιος μια σχέση» καθορίζεται από πληθώρα παραγόντων και, ευτυχώς, εκείνοι που το καθυστερούν θα καταλάβουν ότι είναι αρκετά αποδεκτό και θα τους δοθεί το επιπρόσθετο πλεονέκτημα περισσότερου χρόνου για κοινωνική ωρίμανση.

 Δραστηριότητα #8

·     Ζητάς απ’ τους μαθητές να κρατούν σημειώσεις καθώς εσύ προσπαθείς να τους κάνεις να πουν τις απόψεις τους ότι οι παρέες σε βοηθούν στην προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη.

       Οι ακόλουθες προτάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να προσανα­τολιστεί η συζήτηση.

·     Το να έχουμε παρέες, μας βοηθά στην προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη, παρέχοντας στα άτομα ευκαιρίες να:

       -    αναπτύξουν ανεξαρτησία κι εμπιστοσύνη για να μάθουν πώς να σχετίζονται με άτομα του αντίθετου φύλου

       -    δοκιμάσουν την κοινωνική ευπρέπεια και να καλυτερέψουν τις διαπροσω­πικές τους σχέσεις

       -    εγκαταστήσουν μία ταυτότητα μακριά απ’ την οικογένειά τους και να αναπτύξουν μεγαλύτερη προσωπική υπευθυνότητα

       -    γνωρίσουν ανθρώπους με διαφορετικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας και ν’ αποκτήσουν διαίσθηση

       -    ανακαλύψουν πως τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και των 2 επιδρούν σε μία σχέση

       -    συνειδητοποιήσουν διαφορετικές αξίες, συναισθηματικές ανάγκες, ενδιαφέ­ροντα, στόχους, ελπίδες και όνειρα για να καταφέρουν να εκτιμήσουν όλα τα πράγματα στη ζωή τους, καθώς επίσης και στη ζωή των άλλων

       -    έχουν μεγαλύτερη υπευθυνότητα και να προετοιμάζονται για πιο μακρο­πρόθεσμες σχέσεις στην ενήλικη ζωή τους.

·     Υπενθυμίζουμε στους μαθητές ότι τα άτομα που έχουν μεγαλώσει σε μια στοργική οικογένεια έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι στοργικά στις σχέσεις τους.

       Τα άτομα που έχουν μάθει να είναι υποστηρικτές των αδελφών τους, θα έχουν την ικανότητα να είναι υποστηρικτικά και μέσα στις σχέσεις τους.

 

 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ 1ης ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

ΓΕΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Αυτοεκτίμηση-Ασφάλεια

Ø    Ασφάλεια για το μέλλον. Να μην ανησυχεί το παιδί.

Ø    Δυναμώνουμε την αίσθηση της ασφάλειας όταν.

Ø    Λέμε στο παιδί τι είδους συμπεριφορά περιμένουμε.

Ø    Θέτουμε ρεαλιστικούς και αναγκαίους κανόνες - και όρια.

Ø    Χτίζουμε συναισθήματα εμπιστοσύνης με πλήρεις συμφωνίες.

Ø    Ενισχύουμε τους κανόνες μας συνεχώς με τρόπους που χτίζουν την αίσθηση υπευθυνότητας του παιδιού.

Ø    Χρησιμοποιούμε λίστες γι' αυτά που πετυχαίνουν ... χρησιμοποιούμε φυσικές συνέπειες.

Ø    Χρησιμοποιούμε «ΕΓΩ» μηνύματα π.χ. ΕΓΩ, χρειάζομαι να μαζέψεις τα παιχνίδια σου. Η φράση. Γιατί δεν έχεις στρώσει το τραπέζι ακόμη.

Ø    Κάντε το παιδί να αισθανθεί ασφάλεια ανεξάρτητα από τις αλλαγές που μπορούν να συμβούν στις οικογενειακές συνθήκες. Εξηγήστε στο παιδί τι συμβαίνει και διαβεβαιώστε το, ότι θα το προστατεύσετε ότι κι αν συμβεί.

 

Τα δικά μας βήματα είναι:

Ø    αποδοχή

Ø    θετικό υποστηρικτικό περιβάλλον

Ø    ρεαλιστική εκτίμηση για το τι μπορούμε να ελέγξουμε ή τι μπορούν να κάνουν

Ø    όχι προσκολλήσεις

 

 Αίσθηση Ταυτότητας και Αυτο-ιδέας

Αυτό αναφέρεται στην εικόνα του εαυτού.

 

Τι μπορούμε να κάνουμε για να δημιουργήσουμε θετική αυτο-ιδέα

·     Μεταχειριζόμαστε το παιδί σαν ένα σημαντικό πρόσωπο … ακούμε τις ιδέες του παιδιού σοβαρά ... του δίνουμε ευκαιρίες να εκφραστεί ... αφήνουμε το παιδί να συμμετέχει σε οικογενειακές συζητήσεις … του εξηγούμε πράγματα που δεν καταλαβαίνει.

·     Του δίνουμε αγάπη και αποδοχή … συνεχώς το διαβεβαιώνουμε ότι πάντα μπορεί να υπολογίζει στην αγάπη μας ... Εκτιμούμε τα πράγ­ματα που καταφέρνει το παιδί … στηρίζουμε το παιδί τις στιγμές που βρίσκεται σε άγχος … αγκαλιάζουμε συχνά το παιδί.

·     Βοηθήστε το παιδί να συνειδητοποιήσει τις δυνάμεις του … Επαινέστε την εργασία που κάνει, κάντε του κομπλιμέντα γενικότερα κι όταν ακόμη δεν έχει καταφέρει κάτι … Μιλήστε του για τις καλές ποιότητες που διαθέτει ... προσέξτε τα σχόλια που κάνετε στους φίλους σας για το παιδί σας … μιλάτε χωρίς να κάνετε κριτική … δεχθείτε αυτό που αισθάνεται το παιδί από το να πείτε στο παιδί ότι δεν πρέπει να αισθάνεται έτσι … κάντε το να νιώσει ότι αισθάνεστε το πως αυτό νοιώθει με σχόλια όπως «Σ’ ακούω σαν να αισθάνεσαι ότι κανείς δεν ενδιαφέρεται για σένα» ... δώστε του λέξεις που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να εκφράσει συναισθήματα … κάντε μια δουλειά μαζί … αφήστε το παιδί να επιλέξει το πως αυτό επιθυμεί να περάσει λίγο χρόνο μαζί σας.

 

Για Μας

·     Αποσύροντας το ρόλο του θύματος

·     Αντιμετωπίζοντας τα συναισθήματα

·     Παίρνοντας στα σοβαρά αυτό που θέλουμε και χρειαζόμαστε

·     Θέτοντας όρια

·     Κάνοντας επιλογές και αναλαμβάνοντας την ευθύνη γι' αυτές

 

Η ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΗΚΩ

Η αίσθηση του «ανήκω» πηγάζει από το «είμαι αποδεκτός».

 

Τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να δυναμώσουμε το συν­αίσθημα του «ανήκω» στο παιδί

Ø    Χτίζουμε στενές οικογενειακές σχέσεις … δημιουργώντας ή ανταποκρινόμενοι σε οικογενειακές παραδόσεις … πηγαίνοντας σε αγώ­νες των «ΣΠΟΡ», … συζητώντας οικογενειακά θέματα ... βοηθώντας ο ένας τον άλλο στις δουλειές … κάνοντας μελλοντικά οικογενεια­κά σχέδια … μοιραζόμενοι το δικό μας οικογενειακό ιστορικό με το παιδί μας … αποδεχόμενοι τα κομπλιμέντα που απευθύνονται στο παιδί, όταν είναι μπροστά κι άλλοι ... αποθαρρύνοντας την κοροϊδία και την ειρωνεία.

Ø    Διδάξτε το παιδί πως να γίνεται μέλος σε μια ομάδα … Διδάξτε το πως να περιμένει τη σειρά του … διδάξτε το να μοιράζεται πράγματα και πρόσωπα … διδάξτε το να δίνει ευχές για το καλό της ομάδας του … διδάξτε του τη σπουδαιότητα του να ακολουθεί κανόνες που έχουν τεθεί από την ομάδα και για την ομάδα … δώστε του ευκαιρίες να ασκηθεί στο να είναι μέλος μιας ομάδας, π.χ. να παίζει με μια μικρή ομάδα στην γειτονιά, αθλητικές ομάδες, θεατρικές … δώστε εσείς το καλό παράδειγμα…

Ø    Ενθαρρύνετε την βοήθεια - υπηρεσία προς τους άλλους … διδάξτε το να διασκεδάζει όταν προσφέρει υπηρεσία στους άλλους … διδάξτε το να είναι ευαίσθητο στις ανάγκες των άλλων. Αυτό κάνει ικανό το παιδί να γίνεται αποδεκτό από τους άλλους.

 ΑΙΣΘΗΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ

Αυτό αφορά: Το αίσθημα που αποκτάς όταν πιστεύεις ότι μπορείς να χειριστείς κάθε αλλαγή που προκύπτει στο δρόμο σου. Είναι το αίσθημα ότι παρ’ όλο που μπορεί να μη γνωρίζεις όλες τις απαντήσεις, είσαι σίγουρος ότι μπορείς να τις βρεις.

 

Τι μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί σας να εκπληρεί τους στόχους που θέτει και να αντιμετωπίζει τα προβλήματα με εμπιστοσύνη:

·     Βοηθήστε το παιδί να αναπτύξει ένα σχέδιο δράσης για τους στόχους που έχουν τεθεί ... μη λέτε στο παιδί τι πρέπει να κάνει, βοηθήστε το να διαχωρίσει γνώμες και λύσεις που προσφέρονται … εάν το παιδί επιλέξει μια σκέψη ή προοπτική η οποία δεν είναι επιτυχής, μπορεί να την αλλάξει με μια άλλη πιο λειτουργική.

·     Να παρέχετε ενθάρρυνση και υποστήριξη    … κάντε συχνές επαναλήψεις στις προηγούμενες επιτυχίες του παιδιού … εάν οι στόχοι του παιδιού δεν είναι ρεαλιστικοί ή απαιτούν πολύ χρόνο για να πραγματοποιηθούν κάντε το εξής: επαναλάβετε όλη την πρόοδο που έχει γίνει μέχρι τώρα, διαχωρίστε τι ακριβώς χρειάζεται να γίνει, κάντε επανάληψη όλων των εναλλακτικών λύσεων που είχαν συζητηθεί στην αρχή και αφήστε το παιδί να τροποποιήσει το στόχο του ή να επιλέξει έναν άλλο στόχο, επιβεβαιώνοντας την πίστη σας ότι το παιδί έχει την ικανότητα να πετύχει.

·     Δώστε στο παιδί υποστήριξη όσον αφορά τα βήματα προόδου που κάνει ... μοιραστείτε τις παρατηρήσεις σας που αφορούν την προσπάθεια του παιδιού, τη διάθεση και την αυτο-υπευθυνότητα …  θυμηθείτε μαζί με το παιδί την πρόοδο που έχει γίνει και πως έγινε αυτή.

Το παιδί όταν μάθει να διαχωρίζει ένα πρόβλημα ή ένα στόχο, αναπτύσσει ένα σχέδιο δράσης, συμπληρώνοντας ένα θέμα. Με αυτό τον τρόπο το παιδί αναπτύσσει ικανότητες για την λύση των προβλη­μάτων καθώς επίσης και μια αίσθηση υπερηφάνειας.

  

Η δική μας αλήθεια που αντιτάσσεται στο ψέμα του συνόλου

            Η δημιουργικότητα δεν αλυσοδένει κανένα, δε θέλει πτώματα, ούτε σκλάβους και αγαπά τους ζωντανούς ανθρώπους.

            Η άσκηση εξουσίας κατατρώει / καταστρέφει την ανθρωπιά των ανθρώπων.

            Ο άνθρωπος γεννιέται ελεύθερος αλλά παντού είναι αλυσοδεμένος.

            Απαρνιόμαστε τόσο πλούτο προσπαθώντας να γίνουμε κακέκτυπο του κόσμου που μας περιβάλει.

            Είναι απαραίτητο να εξαλείψουμε «τα επικτίσματα» και να αφήσουμε να φανεί το βασικό «κτίσμα».

            Στο βάθος έχουμε έναν σκληρό πυρήνα που οι άλλοι δεν μπορούν να διαβρώσουν ένα υπόλειμμα γνησιότητας που αν θέλουμε – μπορεί να γίνει η σωτηρία μας.

            Εδώ στηρίζεται η Ψυχολογική Ωριμότητα. Αγνοούμε τον ανέπαφο προσωπικό μας πυρήνα απ’ τον οποίο πρέπει να ξεκινήσει μια παραπέρα ανάπτυξη.

Πρέπει να μάθουμε να συνομιλούμε με τον εαυτό μας, με προσωπική γλώσσα και προσωπικό τρόπο.

            Δυσκολίες, εμπόδια-πράγματα που έχουμε να μάθουμε.

            Χωρίς τα λάθη η ζωή δεν είναι ολοκληρωμένη.

            Πρωτότυπο κείμενο «κακή μετάφραση» εκεί η ψυχική μας παθολογία

            Να αποκοπούμε από την απρόσωπη ροή της ζωής.

            Για την ιστορία της ανθρωπότητας δε μετράει ο άνθρωπος ως μονάδα.

            Ταξιδεύοντας ξαναβρίσκουμε την καρδιά μας.

            Πρέπει να πιούμε το πικρό ποτήρι της αναμέτρησης με τον κόσμο που μας θεωρεί μεγάλο μπελά.

            Συναισθηματική εντιμότητα, οργή χωρίς να είναι καταστροφική.

            Να δεχθούμε συναισθήματα, όχι συμπεριφορές.

            Το παιδί «κοινωνός» των συναισθημάτων των γονέων.

            Όχι επιδοκιμασία των συναισθημάτων του παιδιού.

            Τα παιδιά που καθοδηγούνται συναισθηματικά έχουν μεγαλύτερες επιδόσεις στο σχολείο, καλύτερη υγεία, περισσότερες ή καλύτερες σχέσεις με τους συνομήλικούς τους, λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς, ξεπερνάει ευκολότερα το άγχος, αντιμετωπίζει τους κινδύνους και τις προκλήσεις που τα περιμένουν.

 

Ενσυναίσθηση

1ο   Επίγνωση των συναισθημάτων του παιδιού

2ο   Εκδήλωση συναισθήματος

3ο   Ενσυναισθητική ακρόαση του παιδιού

4ο   Βοήθεια στο να εκφραστεί το παιδί

5ο   Όρια και λύση προβλημάτων

 

«Έζησα σύμφωνα μ’ αυτό που πραγματικά ήμουν; Έζησα τη ζωή κάποιου άλλου και μετά εγώ πέθανα»

Τ. Λειβαδίτης

 

Πέθανε δεν σημαίνει και πως έζησε.

            Δίνουμε στον άλλο ένα αρνητικό χαρακτηριστικό που δεν μπορέσαμε να αποδεχτούμε για τον εαυτό μας.

            Είναι πιο εύκολο να βλέπουμε το δαίμονα στους άλλους παρά στον εαυτό μας.

            Μόλις στιγματιστεί η αρνητική πλευρά μας απλώνεται σ’ όλο το είναι μας.

            Προβάλει στον άλλο «το φως που τον έκαναν να πιστέψει πως δεν διαθέτει και πιστεύει ότι είναι η σκιά του».

            Να ζήσουμε τη ζωή και να μη την υποστούμε παθητικά.

            Στην ανευθυνότητα δεν υπάρχει ελευθερία. Επιλέγουμε τη ζωή μας και τη στιγμή που το κάνουμε κηρύσσουμε τον πόλεμο σε όλα τα πρέπει. Μπροστά στην αυτονομία μας ο άλλος δεν είναι εχθρός.

            Ζω σημαίνει απλώς επιβιώνω;

            Να εξουσιάζω τους άλλους θανάσιμο αμάρτημα.

            Ένα άτομο που ζει έντονα και συνειδητά, συχνά θεωρείται «επικίνδυνο» από το σύνολο, γιατί εδώ αποκαλύπτονται οι αλήθειες και οι αδυναμίες του.

            Η αλήθεια της μάζας εξυπηρετεί όλους, αλλά όχι τις μονάδες.

      Συναισθηματική στειρότητα

      Συγκινησιακή ανεξαρτησία

      Εσωτερική ωριμότητα

      Κοινωνικοποίηση

            Αν νιώσουμε πρώιμα ότι μας αγαπούν, τότε η μοναξιά βιώνεται σαν ευκαιρία για δημιουργία.

            Βιάζεται η μοναδικότητα του ανθρώπου. «Χρυσά παιδικά χρόνια». Τα χειρότερα εξουσία χωρίς αντίσταση.

            Να μη γίνουμε συνένοχοι αυτής της διαίρεσης του εαυτού.

            Να μη ταυτιζόμαστε με την τερατωδία που μας αποδίδουν.

            Όταν ρίχνεται ο προβολέας σ’ ένα μεμονωμένο κομμάτι της προσωπικότητας μας. Μα σταυρώνουν ή μας βγάζουν τρελούς.

            Τόλμη να ζήσουμε και τη σκιά μας συνειδητά.

            Αν δεν αποδεχθούμε και δεν υπηρετήσουμε την πληρότητά μας, διαπράττουμε ένα σοβαρό αμάρτημα απέναντι στον ίδιο μας τον εαυτό, ένα αμάρτημα που δεν θα συγχωρεθεί ποτέ.

 ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ

... Γνωρίζω τι προσπαθώ να συμπληρώσω, γιατί το κάνω αυτό, πως αυτό ταιριάζει με τους μελλοντικούς μου στόχους.

Τι κάνουμε για να δυναμώσουμε την αίσθηση του σκοπού στο παιδί.

·     Θέτουμε ρεαλιστικούς στόχους ή απαιτήσεις για το παιδί. π.χ. να λες την αλήθεια, να σέβεσαι τους άλλους, να κάνεις το κα­λύτερο που μπορείς.

·     Βοηθήστε το παιδί να θέσει ρεαλιστικούς στόχους καθημερινά ... ενθαρρύνετε το παιδί να διαχωρίσει τις ικανότητες που θέλει να δυναμώσει, συμπεριφορές που θα ήθελε ν' αλλάξει, ή πράγματα που θα ήθελαν να κάνουν … όταν το παιδί αποφασίσει για ένα στόχο προκαλέστε μια ξεκάθαρη συμφωνία για να φτάσει το στόχο του.

·     Δείξτε εμπιστοσύνη και δώστε αρμοδιότητες στο παιδί … Πέστε στο παιδί ότι πιστεύετε στην ικανότητά του να επιτύχει.

·     Επεκτείνετε τα ενδιαφέροντα και τα ταλέντα του παιδιού.

·     Θέστε ένα σύστημα αμοιβών εάν το παιδί γίνεται εριστικό … χρησιμοποιήστε αμοιβές σε σχέση με τους στόχους που έχει θέσει το παιδί.