Επαγγελματικό Άγχος

Δρ Βίκυ Σίμου, Ψυχολόγος

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ:

Αντιμετωπίζοντας το Άγχος και την ένταση του επαγγέλματος. Άγχος.

Ένας επαγγελματικός κίνδυνος

 

Σχεδόν κανείς δεν είναι χωρίς άγχος στις μέρες μας, και σίγουρα και οι εκπαιδευτικοί στις τάξεις που έχουν πολλά να κάνουν και πολύ λίγο χρόνο για να τα κάνουν. Επειδή δουλεύουν με πάρα πολλούς μαθη­τές, πολλοί απ’ αυτούς με πολύ περίπλοκες συναισθηματικές ανάγκες, δεν περνά μια μέρα χωρίς οι εκπαιδευτικοί να πρέπει να επεκτείνονται στα άκρα των ικανοτήτων τους. Στην σημερινή εκπαιδευτική αρένα, το άγχος μοιάζει να είναι ένα αποδεκτό κομμάτι στη ζωή του επαγγελματία, ένας «επαγγελματικός κίνδυνος». Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να δεχόμαστε και να υποφέρουμε την σαν αποτέλεσμα «πνευματική αγωνία» και τα φυσικά επακόλουθα που παράγει το άγχος.

Άγχος. Όλοι περνούν άγχος, αλλά τι είναι: Πώς σας επηρεάζει και πώς επηρεάζονται οι άλλοι γύρω σου; Τι το προξενεί; Τι μπορεί να γίνει για να το χειρίζεστε, για να μετριάσετε τα αρνητικά του αποτελέσματα; Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το άγχος προς όφελός σας: Γνωρίζοντας την φύση της δουλειάς σας πώς μπορείτε να συνεχίζετε να είστε αποτελε­σματικός μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο και να παραμένετε στην κορυφή της εκτελέσεως του καθήκοντος χωρίς να καίγεστε; Πώς επηρεάζει το άγχος την παραγωγικότητα σας;

 

Καταλαβαίνοντας το Άγχος

Η έννοια του άγχος σημαίνει κάτι διαφορετικό για τον καθένα από μας. Ο άνθρωπος της επιχείρησης (επιχειρηματίας) μπορεί να το σκεφτεί σαν απογοήτευση ή συναισθηματική ένταση, ο ελεγκτής εναέριας κυκλο­φορίας σαν ένα πρόβλημα συγκέντρωσης, ο βιοχημικός σαν ένα χημικό γεγονός. Ο αθλητής σαν μυϊκή ένταση, ο γονιός σαν ένα ψυχοφθόρο και απαιτητικό πρόγραμμα, το μικρό παιδί σαν ένα στομαχόπονο. Εσύ ο εκπαιδευτικός μπορείς να το θεωρήσεις ως πειθαρχικό πρόβλημα με ένα μαθητή ή ένα απαιτητικό γονιό, η ματαιότητα του να έχει κανείς πολύ γραφειοκρατική εργασία, αφαιρεί κατά πολύ από τον χρόνο διδασκαλίας ή από κάτι άλλο. Ενώ το άγχος δεν αποτελεί τίποτε άλλο από άγχος ή φυσική νευρικότητα για μερικά άτομα, σε άλλους μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική απόγνωση. Αυτό που σας άγχοςάρει εσάς μπορεί να μην άγχοςάρει κάποιον άλλον.

Ο καθένας από εμάς ανταποκρίνεται με διαφορετικούς τρόπους στους συντελεστές παραγωγής άγχος. Το πόσο βίαια ή ήρεμα ανταπο­κρινόμαστε στο άγχος βρίσκεται κάτω από το δικό μας έλεγχο. Πολλοί επαγγελματικά και αποτελεσματικά και προσωπικά δυναμικοί άνθρωποι αναγνωρίζουν ότι η δύναμη αντιμετώπισης του άγχος βρίσκεται μέσα τους, άρα την γυρίζουν προς όφελός τους.

Το θέμα δεν είναι να αποβληθεί εντελώς το άγχος (ένας δύσκολος εάν όχι αδύνατος στόχος), αλλά πώς να το χειριστείς - ή μάλλον πώς να χειριστούμε την ανταπόκρισή μας προς αυτό. Μόλις γνωρίσετε τι σας προκαλεί άγχος και πώς ανταποκρίνεστε, θα μπορέσετε να αναπτύξετε ικανότητες και στρατηγικές καλύτερα για να το ελαττώσετε και να το χειριστείτε.

Εφόσον δεν μπορείτε να αποφύγετε όλων των ειδών το άγχος, στόχος γίνεται ο παροπλισμός των αρνητικών επιδράσεων και η ελάττωση των διοδίων που αφαιρεί από εσάς. Η τελευταία λέξη είναι ότι θα πρέπει να το χειριστείτε έτσι ώστε να μην διακινδυνεύσετε την υγεία και την παραγωγικότητά σας. Καθώς και αυτή των μαθητών και συναδέλφων σας. Ο ολικός σας στόχος είναι να χρησιμοποιήσετε εποικοδομητικά το άγχος για να ελαττώσετε το τίμημα που αφαιρεί από την υγεία σας και να προωθήσετε την αίσθηση «ότι εσύ ελέγχεις τον εαυτό σου και τις αντιδράσεις που έχεις θετικά».

 

Το Άγχος είναι ένα ερέθισμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, να προσαρμοστούμε σ’ αυτό και να κάνουμε κάποια αλλαγή

Απλά, το άγχος είναι το όνομα που δίνεται στην αντίδραση του σώματος που δραστηριοποιεί τις άμυνές του ενάντια οποιασδήποτε επερχόμενης απειλής. Το άγχος είναι η φυσική, πνευματική και χημική αντίδραση στις περιστάσεις που προκαλούν σύγχυση, ερεθισμό ή αναστάτωση. Προκύπτει όχι τόσο από το γεγονός που παράγει το άγχος, αλλά μάλλον από τον τρόπο που αντιλαμβάνεστε το γεγονός και από το πώς το χειρίζεστε. Επομένως το άγχος μπορεί να έχει θετικό ή αρνητικό τίμημα. Με άλλα λόγια, το πώς αντιλαμβάνεστε το άγχος βρίσκεται κάτω από το δικό σας έλεγχο.

Έχει σημασία το πώς το χειρίζεστε. Εάν το χειριστείτε άσχημα, το άγχος γίνεται ένας εχθρός που σας καταστρέφει, στην εσχάτη, συμβάλλει στην αδυναμία του σώματος και το κάνει λιγότερο ικανό να καταπολεμεί τις αρρώστιες. Εάν το χειριστείτε καλά, μπορεί να δώσει σινιάλο στον εγκέφαλο να απελευθερώσει περισσότερα καύσιμα που χρειάζονται για να δώσουν περίσσια δύναμη για να αντιμετωπιστεί ένα άμεσο συμβάν και μπορεί να σας δυναμώσει για την επόμενη συνάντηση. Μερικές αντιδράσεις του άγχος είναι τόσο κρυφές που δεν τις συνειδητοποιείτε. Άλλες φαίνονται ξεκάθαρα στην ένταση, στους χτύπους της καρδιάς, στην ανικανότητα συγκέντρωσης, αϋπνία, πονοκεφάλους, μυϊκή ένταση ακόμη και έλκος. Το μικράς διάρκειας άγχος μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως σοβαρούς πονοκεφάλους και στομαχόπονους. Το υπερβολικό άγχος μακράς διαρκείας μπορεί να προκαλέσει έλκος κα να επιφέρει αρρώστιες όπως υψηλή πίεση και αρθρητικά. Το αχαλίνωτο άγχος μπορεί να συνεισφέρει στην αρρώστια της καρδιάς και στην αδυναμία των οργάνων του σώματος.

Πραγματικά, το άγχος είναι μια νύξη που πρέπει να αντιμετωπιστεί, να προσαρμοστείτε σ’ αυτό, να κάνετε μια αλλαγή, να προετοιμαστείτε για δράση. Σε καταστάσεις άγχος, μηνύματα από το εγκέφαλο που δρουν από τον υποθάλαμο, διεγείρουν το συμπαθητικό νευρικό σύστημα και τον αδένα και έτσι εισρέει η αδρεναλίνη από τους αδένες. Η κυκλοφορία επιταχύνεται, περισσότερη ζάχαρη που περιέχει ενέργεια εμφανίζεται μέσα στο αίμα οι μυς συσπώνται, μειώνεται το σάλιο, συστέλλονται οι κόρες των ματιών, οι αισθήσεις γίνονται πιο διαπεραστικές, ο θυρεοειδής δρα­στηριοποιείται και η λειτουργία των μυών του σώματος δυναμώνει. Την ίδια στιγμή τα κύτταρα του αίματος απελευθερώνονται από αποθηκευμένα μέρη μέσα στο κυκλοφοριακό και το γαστρεντερικό σύστημα.

Όλες αυτές οι αντιδράσεις έχουν σχεδιαστεί να βοηθήσουν το σώμα να δραστηριοποιηθεί. Όταν η κατάσταση ανακουφίζεται, αυτή η αντίδραση σταματά, όμως στις περιόδους παρατεινόμενου άγχος αυτός ο αυτόματος μηχανισμός μπορεί να εξαντληθεί και ένα άτομο μπορεί να γίνει πιο επιρρεπές στην αρρώστια.

 

 

Παρατεινόμενο άγχος

Με δεδομένα την φύση και την ένταση της διδασκαλίας, πολλοί εκπαιδευτικοί φοβούνται ότι έχουν «καεί». Η καούρα είναι ένα αίσθημα ολικής εξάντλησης. Μπορεί να υπάρξει ένα αξιοσημείωτο χάσιμο του ενδιαφέροντος, της επιμέλειας και της ενεργητικότητας που κάποτε επενδύατε στην δουλειά σας. Μπορεί να μην σας καίγετε καρφίτσα το τι σκέφτονται οι άλλοι για σας ή το πώς αντιλαμβάνονται την αποτελεσματικότητά σας. Εσείς μπορεί να ανέχεστε την πεσμένη αυτο-εκτίμηση σας χωρίς να βρίσκετε τρόπους να την επαναφέρετε και έτσι αρχίζετε ένα κυκλικό κατήφορο δυσλειτουργικών ή ακόμη και καταστροφικών συμπε­ριφορών. Ίσως σταματήσετε να σας ενδιαφέρουν οι συνάδελφοί σας και η βοήθειά σας προς αυτούς. Ίσως χάσετε το ενδιαφέρον προς αυτά τα πράγ­ματα που κάποτε χαιρόσασταν - τα χόμπι - οι δραστηριότητες, τα σπορ, το διάβασμα κτλ. Ίσως υπάρξει ένα αίσθημα απάθειας ή παρατεινόμενης απογοήτευσης.

Εάν συνεχίζετε να νιώθετε παραλυόμενα αισθήματα (απογοήτευση, θυμό, λύπη, απελπισία) ίσως νιώσετε λιγότερο ενδιαφέρον στο να μείνετε ενεργητικοί. Το να νιώσετε συντετριμμένος και ανίκανος θα μπορούσε να είναι σωματική απουσία δηλαδή θα μπορούσατε να είστε συχνά απών ή να παρατήσετε τη δουλειά σας. Ή θα μπορούσε να είναι ψυχολογική με την έννοια ότι ίσως αρχίσετε να δίνετε περισσότερη δουλειά για να ησυχάζουν οι μαθητές ή να αφήνεις τον βοηθό να πάρει περισσότερες ευθύνες ή να δείχνετε περισσότερα φιλμ, βασικά παρατώντας την λειτουργία αλληλεπίδρασης που υπάρχει στην εμπειρία του διδάσκειν και μανθάνειν.

Το άγχος επηρεάζει όχι μόνο εσάς αλλά συχνά συνεισφέρει στα επί­πεδα του άγχος των ανθρώπων γύρω σας. Οι έρευνες για τις επιδράσεις που ασκεί το άγχος στη συμπεριφορά των δασκάλων, για παράδειγμα, δείχνει ότι οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι βρίσκονται κάτω από (πραγματικό ή αντιλαμβανόμενο άγχος) δημιουργούν πολύ άγχος στους μαθητές τους. Όχι μόνο δίνουν λιγότερες θετικές ενισχύσεις αυτοί οι εκπαιδευτικοί (που είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αλλάξει η ανθρώπινη συμπεριφορά) αλλά δίνουν και περισσότερες αρνητικές ενισχύσεις. Οι άγχοςαρισμένοι εκπαιδευτικοί καταφεύγουν σε αρνητικούς τρόπους για να ελέγξουν και να χειριστούν τη συμπεριφορά των μαθητών.

Εάν δεν είστε ικανοί να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά το άγχος και ειδικά εάν το αποφεύγετε ίσως στοιβαχτεί το άγχος σε ανυπόφορα επίπεδα. Τελικά, χάνετε τον ιδεαλισμό, την ενεργητικότητα και τα κίνητρα γενικά που σας οδήγησαν στην εμπιστοσύνη για μια θέση «εκπαιδευτικού». Δεν είστε πια παθιασμένοι με την δουλειά σας και καλείστε να διδάξετε. Εσείς προδίνετε αυτούς που πιστεύουν σε σας, αυτούς που νιώθανε ότι είστε ικανοί να βοηθήσετε τους άλλους.

Το ξέρατε ότι εκτός από τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, η διδασκαλία εκτιμάται σαν η επόμενη πιο άγχοςογόνος ασχολία; Υπάρχουν πολλοί λόγοι του γιατί οι εκπαιδευτικοί περνούν άγχος και άγχος σε ανησυχητικές αναλογίες. Οι εκπαιδευτικοί συχνά λένε ότι νιώ­θουν απομονωμένοι και δεν έχουν ευκαιρία να σχετίζονται με τους συνα­δέλφους. Αυτοί καμιά φορά νιώθουν αποκομμένοι από τους άλλους ενή­λικες σε μια τάξη γεμάτο μαθητές και αναζητούν την συναισθηματική υποστήριξη των άλλων, που έχουν περάσει παρόμοιες καταστάσεις. Οι άλλοι λόγοι έχουν να κάνουν με την απάθεια των μαθητών, με ανεπαρκή χρόνο προετοιμασίας και όχι αρκετή υποστήριξη από τους ανώτερους. Μερικοί εκπαιδευτικοί λένε ότι οι γονείς ενδιαφέρονται λιγότερο για το σχολείο των παιδιών και την εκπαίδευση τους από ότι παλιά και ότι καμιά φορά νιώθουν ότι μόνο αυτοί έχουν την έννοια να βοηθήσουν τους μαθητές να μάθουν. Οι λόγοι είναι πολυάριθμοι και διαφέρουν από σχολείο σε σχολείο, από εκπαιδευτικό σε εκπαιδευτικό, από κατάσταση σε κατάσταση και ακόμη και από μέρα σε ημέρα. Οι εκπαιδευτικοί αναγνωρίζουν τις πηγές του άγχος ως:

¨    Έχω πολλά να κάνω και πολύ λίγο χρόνο για να τα κάνω.

¨    Έχω πολλές υπευθυνότητες.

¨    Μου κάνουν κριτική μόνο όταν η δουλειά μου δεν είναι ικανοποιητική.

¨    Είμαι περιτριγυρισμένος από φορείς του άγχος: άτομα που είναι απαι­τητικά, αγχώδη, αναποφάσιστα και καταθλιπτικά.

¨    Υπάρχει ασάφεια ή ακαμψία στην δουλειά μου.

¨    Οι άλλοι με τους οποίους δουλεύω δεν έχουν ξεκαθαρίσει τον ρόλο μου.

¨    Συχνά πρέπει να διακόψω τη διδασκαλία μου για να αντιμετωπίσω τα προβλήματα συμπεριφοράς των μαθητών.

¨    Έχω είτε συνεχείς αλλαγές και καθημερινή μεταβλητικότητα ή κατασιγασμένη σταθερότητα.

¨    Οι αποφάσεις ή οι αλλαγές μου με επηρεάζουν, είναι «υπεράνω» μου. Είναι αναμενόμενο να τις ακολουθώ ακόμη και αν δεν πιστεύω σ’ αυτές και αν αποτυγχάνω να βλέπω πως σχετίζονται αυτές με το σχο­λείο ή τα καθήκοντά του ή και αν δεν νιώθω σίγουρος πώς να τις εφαρμόσω.

¨    Πρέπει να παραβρεθώ σε πολυάριθμες συναντήσεις, πολλές από αυτές μοιάζουν άσκοπες.

¨    Νιώθω ότι έχω περισσότερα από τα απαιτούμενα προσόντα από την δουλειά που κάνω.

¨    Έχω λιγότερα από τα απαιτούμενα προσόντα για την δουλειά που κάνω.

¨    Δεν λαμβάνω καμιά προσωπική υποστήριξη από τα άτομα με τα οποία δουλεύω.

¨    Δεν έχω αρκετά πάρε-δώσε με ενήλικες. Η ακόλουθη απογραφή μπορεί να σας βοηθήσει να πάρετε μια καλύτερη ιδέα για το τι σας δημιουργεί άγχος και για το πως να το αντιμετωπίσετε.

 

Τι Σας Δημιουργεί Άγχος:

Μια απογραφή για Εκπαιδευτικούς

Οδηγίες: Να τσεκάρετε τα είδη της απογραφής που σας δημιουργούν προσωπικά άγχος. Μην τσεκάρετε παθητικά κάτι που ξέρετε ότι αναστατώνει τους συναδέλφους σας αλλά όχι προσωπικά εσάς. Για παράδειγμα, μερικοί εκπαιδευτικοί αντιδρούν πολύ αρνητικά στο θόρυβο που υπάρχει γύρω τους ενώ δουλεύουν, ενώ οι άλλοι το σχετίζουν με την παραγωγικότητα των μαθητών και άλλοι καταφέρνουν να τον αγνοούν. Μην καθησυχάζεστε με την σκέψη ότι μερικά πράγματα θα «πρέπει να δημιουργούν άγχος». Ο στόχος αυτής της απογραφής είναι να σας βοηθήσει να σημειώσετε ακριβώς τι σας δημιουργεί άγχος.

 

 

Ι.         Αντιμετωπίζοντας την Αλλαγή

 

Ναι		Όχι
				1.	Υπάρχουν πάντα καινούργιοι κανόνες και κανονισμοί που απαιτούν συνεχή αλλαγή και προσαρμογή από μέρος μου.
				2.	Θα πρέπει να αποκτήσω νέες ικανότητες διδασκαλίας και να μάθω καινούργιες ικανότητες χειρισμού συμπε­ριφοράς για να βηματίσω με τις ανάγκες των μαθητών.
				3.	Οι δραστηριότητες για μετά το σχολείο (επιμέλεια χο­ρού, σπορ-ζωγραφική πηγαίνοντας στις συναντήσεις του συλλόγου γονέων-δασκάλων) διασπούν την καθημερινή μου ρουτίνα και την οικογενειακή μου ζωή.
				4.	Πρέπει συνεχώς να προετοιμάζετε καινούργια ύλη διδα­σκαλίας και κύκλους μαθημάτων για να παραδώσετε σωστά τα μαθήματα.
				5.	Είναι δύσκολο να βρίσκομαι παραπλεύρως με την έρευνα στο τομέα ειδίκευσης μου.

 

 

ΙΙ.        Διαπροσωπική Συμπεριφορά

Ναι		Όχι
				6.	Δεν συνεννοούμαι καλά με τους συναδέλφους μου.
				7.	Οι συνάδελφοι μου σπανίως συγκεντρώνονται για κοινω­νικό σκοπό.
				8.	Οι συνομήλικοι μου και εγώ σπάνια συζητούμε για θέ­ματα εκτός διδασκαλίας όπως η ζωή του σπιτιού και της οικογένειας, τα εξωτερικά ενδιαφέροντα και δραστη­ριότητες.
				9.	Υπάρχει μια αίσθηση ανταγωνισμού αντί συνεργασίας μεταξύ των συνομηλίκων μου.
				10.	Πρέπει να αντιμετωπίζω τους μαθητές σε καθημερινή βάση.
				11.	Στεναχωριέμαι ότι δεν είμαι ο τύπος του δασκάλου που ζητά και προσδοκεί το σχολείο μου.
				12.	Το στυλ της διδασκαλίας μου δεν αναμιγνύεται καλά με τις ανάγκες και τις προσδοκίες των διευθυντών μου (ή των μαθητών μου).

 

ΙΙΙ.      Ξεκαθαρισμός Ρόλου

Ναι		Όχι
				13.	Δεν ξέρω εάν ο πρωταρχικός μου ρόλος είναι να ασκώ πει­θαρχία ή να διδάσκω.
				14.	Νιώθω πίεση όταν ξοδεύω τον χρόνο μου μεταξύ δουλειάς και οικογένειας.
				15.	Νιώθω μια σύγκρουση μεταξύ αυτών που πρέπει να κάνω και το τι τα «πιστεύω μου» θα μου έλεγαν να κάνω.
				16.	Οι απαιτήσεις των μαθητών, συναδέλφων και διευθυ­ντών με ωθούν προς διαφορετικές κατευθύνσεις.
				17.	Νιώθω σύγκρουση μεταξύ του χρόνου που ξοδεύω αντιμε­τωπίζοντας την συμπεριφορά των μαθητών και του χρόνου που ξοδεύω σε δραστηριότητες διδασκαλίας.
				18.	Νιώθω παλαιό-στυλ εκπαιδευμένος. Η δουλειά μου δεν είναι αρκετά προκλητική.
				19.	Δεν λαμβάνω ξεκάθαρες αναδράσεις πάνω στην εκτέλεση των καθηκόντων μου.
				20.	Δεν ξέρω εάν θα πρέπει να συγκεντρωθώ στον κύκλο μαθη­μάτων ή στο παιδί.

 

IV.      Αντιμετωπίζοντας τις Απαιτήσεις της Δουλειάς

Ναι		Όχι
				21.	Έχω πολλές υπευθυνότητες.
				22.	Τα προγράμματα μαθημάτων δεν είναι ρεαλιστικά σχε­τικά με αυτό που πρέπει να κατορθώσω.
				23.	Στερούμαι ξεκάθαρης εξουσίας έτσι ώστε να διεκπεραιώνω τις υπευθυνότητές μου.
				24.	Συχνά περνώ τις νύχτες και το χρόνο των διακοπών τελειώνοντας την εργασία μου.
				25.	Η κρίση και τα επείγοντα είναι ο κανόνας εκεί που δουλεύω.
				26.	Νιώθω τύψεις που ξεκουράζομαι κατά την διάρκεια της σχολικής ημέρας.

 

 

 

V.        Οργανοργάνωση Εξαναγκασμοί

Ναι		Όχι
				27.	Περιορίζομαι στην χρήση των ιδεών και της δημιουργι­κότητάς μου όσον αφορά την καλυτέρευση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος.
				28.	Θα ήθελα να προταθώ για προαγωγή.
				29.	Δεν έχω λόγο όσον αφορά τους σκοπούς της περιφέρειας και το σχέδιο εφαρμογής του σχολείου.
				30.	Η κατασκευή του σχολείου είναι πολύ περιοριστική.
				31.	Υπάρχουν λίγοι οδοί (και κίνητρα) για προαγωγή.

 

VI.      Ο Χώρος Εργασίας

Ναι		Όχι
				32.	Η τάξη μου είναι γεμάτη.
				33.	Δεν ελέγχω την θερμοκρασία μέσα στην τάξη.
				34.	Η τάξη είναι θορυβώδης και ακατάστατη.
				35.	Η τάξη αποτελεί ντροπή (έπιπλα, κουρτίνες είναι κουρελια­σμένες και βρώμικες).
				36.	Η τάξη είναι διαμορφωμένη κατά τέτοιο τρόπο ώστε ο διάλογος μέσα στην τάξη να καθίσταται δύσκολος.
				37.	Σημειώσεις ή ανακοινώσεις από το γραφείο είναι συχνές.
				38.	Ο φωτισμός δεν επαρκεί για την γραφειακή εργασία που κάνω.
				39.	Η τάξη βρίσκεται σε έναν πολυσύχναστο διάδρομο και έτσι είμαι συνεχώς σε διέγερση γιατί όποιος περπατά κοιτά και μέσα. Φοβάμαι να ξεκουραστώ και νιώθω ότι πάντοτε πρέπει να μοιάζω απασχολημένη.
				40.	Δεν έχω τον ιδιαίτερο μου χώρο.

 

 

Μεταφράζοντας τα Αποτελέσματα

Δεν υπάρχει σκορ σ’ αυτό το τεστ, ούτε μαγικός αριθμός για να περάσει ή ν’ αποτύχει κανείς. Οπωσδήποτε, εάν έχετε τσεκάρει πολλά και έχετε κουνήσει το κεφάλι σας καταφατικά σε όλο το τεστ, θα πρέπει να ξέρετε ότι είναι ανάγκη να δραστηριοποιηθείτε. Όπως θυμόσαστε, ο σκοπός της απογραφής ήταν να σας κάνει να σκεφτείτε για την προσωπική σας κατάσταση, για το τι σας προκαλεί άγχος. Αυτός ο καταλογισμός είναι ένας δείκτης, ένα εργαλείο που θα σας πει που αρχίζετε να αποβάλλετε ή να διαμορφώνετε τις πηγές του άγχος σας. Η γνώση για το τι σας προκαλεί άγχος μπορεί να σας βοηθήσει να την ελαττώσετε με το να δίνετε στο άγχος που έχετε νιώσει έναν ορισμό. Αντί να λέτε απλά «Πω, πω είμαι άγχοςαρισμένος» μπορείτε να πείτε «Τελευταία, νιώθω άγχος, νομίζω ότι έχει να κάνει με το ύψος του θορύβου στον διάδρομο».

Μόλις γνωρίζετε συγκεκριμένα τι σας προκαλεί άγχος, μπορείτε να δουλέψετε ώστε να το αποβάλλετε. Για παράδειγμα, η απλή κίνηση του κλεισίματος της πόρτας στην τάξη σας για να έχετε μια ήσυχη γωνιά θα μπορούσε να ελαττώσει σημαντικά το άγχος σας.

Το κλειδί για να χειριστείτε το άγχος είναι η συνείδηση και η αυτοκατανόηση. Όσο μπορείτε να μάθετε για τον εαυτό σας και το τι πα­ράγοντες άγχος λειτουργούν τόσο καλύτερες πιθανότητες έχετε να μάθετε, να μεγαλώσετε συναισθηματικά και να αλλάξετε, για να γίνετε πιο απο­τελεσματικός στο ρόλο σας. Το παρακάτω προφίλ του άγχος για δασκά­λους έχει σχεδιαστεί για να σας βοηθήσει να ορίσετε πιο καθαρά, τους χώ­ρους και τη συχνότητα του άγχος σας. Καθώς διαβάζετε κάθε είδος, εκτι­μήστε την δήλωση όσον αφορά την χρονική περίοδο αντί για κάποια συγκεκριμένη μέρα που θυμόσαστε. Δείξτε πόσο συχνά η πηγή του άγχος παρουσιάζεται με το να κυκλώνετε τον αριθμό που αντιστοιχεί στην συχνότητα παρουσίασης. Μην διαβάσετε το φύλλο βαθμολογίας του προφίλ του άγχος μέχρι να απαντήσετε όλα τα θέματα.

 

STRESS PROFILE

για εκπαιδευτικούς

 

ΜΕΡΟΣ Ι

Αντίσταση στο άγχος

 

Οδηγίες: Απαντήστε στις επόμενες ερωτήσεις με μία βαθμολογία από 1 μέχρι 5. Βάλτε 1 όταν εννοείται πολύ συχνά και 5 όταν εννοείτε πολύ σπάνια. Θυμηθείτε, πρέπει να απαντήσετε όσο το δυνατόν πιο ειλικρινά για τη δική σας κατάσταση. Μην απαντάτε βασιζόμενοι σ’ αυτό που νομίζετε ότι θα ‘πρεπε να κάνετε αλλά σ’ αυτό που τώρα κάνετε ή σας αρέσει.

 

	1.	Είμαι λιγότερο από 8 κιλά υπέρβαρη ή ελλειποβαρής.
	2.	Τρώω τουλάχιστον ένα γεύμα καθισμένη, ριλαξαρισμένη την ημέρα και έχω μία καλά ισορροπημένη διατροφή.
	3.	Ασκούμαι τουλάχιστον 20 λεπτά την ημέρα, τρεις ημέρες την εβδομάδα, κάνοντας γυμναστική ή περπάτημα.
	4.	Κοιμάμαι περίπου 8 ώρες τη νύχτα (τις περισσότερες νύχτες).
	5.	Πίνω λιγότερο από τρεις καφέδες ή τσάι ή ποτά την ημέρα.
	6.	Δεν πίνω περισσότερα από 2-3 αλκοολούχα ποτά την εβδομάδα.
	7.	Καπνίζω λίγο, συνήθως 5 τσιγάρα την ημέρα.
	8.	Θεωρώ τον εαυτό μου υγιή και δεν έχω ιδιαίτερα προβλήματα υγείας.
	9.	Προσέχω να διαθέτω λίγα λεπτά την ημέρα για ξεκούραση, χαλάρωση και οραματισμό.
	10.	Προσέχω να κάνω τουλάχιστον μια δραστηριότητα την ημέρα μόνο για μένα, κάτι που το απολαμβάνω.
	11.	Κάνω αρκετά χρήματα για να καλυφτούν τα έξοδα και δεν έχω σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
	12.	Έχω έναν κοντινό φίλο με τον οποίο μπορώ να συζητάω για την ημέρα μου σε καθημερινή βάση.
	13.	Έχω μια ποικιλία από ενδιαφέροντες φίλους και γνωστούς με τους οποίους κάνω διασκεδαστικά πράγματα.
	14.	Ανήκω σ’ ένα κλαμπ ή κοινωνική οργάνωση που με κάνει να νιώθει αποδεκτός και επιθυμητός.
	15.	Έχω καλή επικοινωνία με την οικογένειά μου ή με τους ανθρώπους στο σπιτικό μου, μπορούμε να συζητούμε τις μικροενοχλήσεις πριν γίνουν σοβαρά προβλήματα.
	16.	Έχω μια οικογένεια που με υποστηρίζει και ξέρω ότι μπορώ να στηριχθώ στους συγγενείς μου για να με βοηθήσουν εάν έχω κάποτε σοβαρό πρόβλημα.
	17.	Μπορεί να «εκρήγνυμαι» και να βγάζω τα παράπονα μου, αλλά μετά ξεχνάω το θέμα και συνεχίζω σχετικώς εύκολα.
	18.	Μπορώ να δίνω και να παίρνω την αγάπη και την στοργή.
	19.	Έχω τουλάχιστον ένα άτομο στη ζωή μου που μου λέει τακτικά ότι αυτό ή αυτή μ’ αγαπά.
	20.	Παρηγορούμαι από τις πνευματικές μου πεποιθήσεις/από την πίστη μου.

 

ΣΚΟΡ: Προσθέστε τους αριθμούς που αναθέσατε σε κάθε δήλωση. Αφαιρέστε 20. Εάν το σύνολό σας είναι κάτω από 30, συγχαρητήρια. Έχετε μεγάλη αντίσταση στο άγχος και μάλλον χειρίζεστε τα γεγονότα της ζωής σας καλά. Εάν το σύνολο σας είναι μεταξύ 31 και 50, είσαστε ευπρόσβλητος στο άγχος και θα πρέπει να αντιλαμβάνεστε ποιοι παράγοντες άγχος βρίσκονται στη ζωή σας και πόσο καλά ή μη τους χειρίζεστε. Εάν το σκορ σας είναι πάνω από 51, είσαστε πάρα πολύ ευπρόσβλητος στο άγχος και πρέπει να επανεκτιμήσετε τον τρόπο ζωής σας ή πιθανώς να μιλήσετε με κάποιον, έναν σύμβουλο για να σας βοηθήσει να έχετε καλύτερη ισορροπία στη ζωή σας.

 

ΜΕΡΟΣ II

Αρνητικοί παράγοντες του Άγχος για Δασκάλους

 

Οδηγίες: Στην αριστερή στήλη, γράψτε πέντε πράγματα για την δουλειά σας που δεν σας αρέσουν, πράγματα που σας δημιουργούν άγχος. Κατ’ αρχήν γράψτε τα όπως σας έρχονται. Μετά αναθέστε προτεραιότητες στο κάθε σας θέμα: Ποιο σας δημιουργεί το περισσότερο άγχος, ποιο το λιγότερο. Βάλτε τα σε σειρά από το πιο πολύ άγχος που σας δημιουργεί, μέχρι το λιγότερο, στη δεύτερη στήλη.

          _________________________  #1 ______________________________

          _________________________  #2______________________________

          _________________________  #3 ______________________________

          _________________________  #4______________________________

          _________________________  #5 ______________________________

 

ΑΝΑΛΥΣΗ: Είχατε δυσκολία στο να σκεφτείτε πέντε παράγοντες ή θα μπορούσατε να συνεχίσετε. Ίσως βρείτε ενδιαφέρον τι αναφέρουν οι εκπαιδευτικοί ως προς τις υψηλές τους εντάσεις.

1.    Χαρτοκρατία                                 2.    Απάθεια

2.    Διεύθυνση                                       3.    Πειθαρχία

3.    Μη διδασκαλική εργασία             4.    Άλλοι δάσκαλοι

4.    Χαμηλός Μισθός                           5.    Έλλειψη χρόνου για εργασιακή υποχρέωση

5.    Αντιμετωπίζοντας τους                6.    Υπερφόρτωση εργασίας γονείς/την κοινωνία

 

Οι πιθανότητες είναι ότι είχατε μερικά από αυτά στην λίστα σας. Ίσως δεν τα αναφέρατε μη θεωρώντας ότι σας δημιουργούν άγχος.

Να θυμάστε, ότι στεναχωρεί ένα άτομο μπορεί να μην στεναχωρεί κάποιο άλλο. Ο παράγοντας του άγχος για ένα δάσκαλο αποτελεί παράγοντα διασκέδασης για άλλον δάσκαλο... ως φαίνεται στο επόμενο κομμάτι του προφίλ.

 

ΜΕΡΟΣ III

Θετικοί Παράγοντες Άγχος για τους Δασκάλους

 

Όταν αναφερόμαστε στην λέξη άγχος, οι περισσότεροι αμέσως σκέφτονται την αρνητική του όψη. Αλλά μερικά είδη άγχος μπορεί να είναι θετικά. Για παράδειγμα, το να κάνετε καριέρα, να έχετε οικογένεια, κοινωνική ζωή ή το να παντρευτείτε μπορεί βεβαίως να δημιουργούν άγχος όπως και το να πάρετε προαγωγή, να χάσετε βάρος και να δείτε το παιδί σας να δίνει το πρώτο του ρεσιτάλ πιάνου. Όμως αναλόγως το πώς τις βλέπετε, όλες αυτές θα μπορούσαν να είναι επιθυμητές εμπειρίες. Μερικοί παράγοντες που δημιουργούν άγχος μπορεί να είναι επωφελείς και απλώς διασκεδαστικοί. Δοκιμάστε την ακόλουθη άσκηση:

Οδηγίες: Ακολουθώντας την προηγούμενη άσκηση, γράψτε τα πέντε πράγματα στην δουλειά σας που σας αρέσουν και που βρίσκετε ικανοποιητικά ή συναρπαστικά. Κατ’ αρχήν γράψτε τα θέματα χωρίς ιδιαίτερη σειρά. Κάντε το στην πρώτη στήλη. Μετά ξαναγράψτε τα δίπλα κατά σειρά προτεραιότητας.

          _________________________  #1 ______________________________

          _________________________  #2______________________________

          _________________________  #3 ______________________________

          _________________________  #4______________________________

          _________________________  #5 ______________________________

 

ΑΝΑΛΥΣΗ: Ίσως το μόνο πράγμα που είναι υποκειμενικό από τις «δυσαρέσκειες» είναι οι «αρέσκειες». Από κάτω υπάρχουν αυτά που οι εκπαιδευτικοί γράφουν ως τις υψηλές τους αρέσκειες. Πόσα από αυτά γράψατε;

1.    Δουλεύοντας με μαθητές              2.    Θέματα

2.    Συνάδελφοι                                    3.    Ελευθερία για εφαρμογή

3.    Καλοκαιρινές Διακοπές               4.    Μεταβαλλόμενη ημέρα εργασίας

4.    Μαθητική πρόοδο                         5.    Βοήθεια προς τους άλλους

5.    Ώρες Εργασίας                              6.    Πρόκληση

 

 

ΜΕΡΟΣ IV

Χειριζόμενοι το άγχος

 

Ως τώρα, έχετε διαγνώσει το πόσο ευάλωτοι είσαστε στο άγχος, και έχετε σκεφτεί τους θετικούς και αρνητικούς παράγοντες του άγχος που συναντάτε στη διδασκαλία. Το τελευταίο μέρος του προφίλ του άγχος, μας δείχνει πόσο καλά αντιμετωπίζουμε το άγχος.

 

ΟΔΗΓΙΕΣ: Οι παρακάτω δηλώσεις δίνουν κοινές τεχνικές αντι­μετώπισης τους άγχος, θετικές και αρνητικές. Βάλτε ένα Ναι ή Όχι δίπλα σε κάθε δήλωση προσαρμόζοντας τις απαιτήσεις με εσάς.

 

¾	1.	Εάν γνωρίζω ότι είμαι σε υπερένταση, δίνω χρόνο για να κάτσω ήσυχα να σκεφτώ τι μου προκαλεί την ένταση.
¾	2.	Καμιά φορά χρησιμοποιώ βρισιές ή κατηγορώ τους άλλους για τα προβλήματά μου όταν έχω άγχος.
¾	3.	Σιγουρεύομαι ότι θα βγω να κάνω μια βόλτα ή να κάνω μια μορφή εξάσκησης όταν μοιάζει η ημέρα μου να έχει πολλές πιέσεις.
¾	4.	Αποσύρομαι από τους άλλους όταν το άγχος είναι μεγάλο.
¾	5.	Μιλώ στους άλλους για τα προβλήματά μου, ακούγοντας τις προτάσεις τους ακόμη και αν δεν τις εφαρμόζω.
¾	6.	Μερικές φορές παρατρώω ή πίνω πολλά ποτά στην προσπάθεια να εξαλείψω το άγχος.
¾	7.	Κοιμάμαι περισσότερες ώρες όταν βρίσκομαι κάτω από άγχος, παίρνοντας ένα υπνάκο κατά τη διάρκεια της ημέρας.
¾	8.	Παίρνω φάρμακα συνταγής όπως ηρεμιστικά, για να με βοηθήσουν να αντιμετωπίσω το άγχος.
¾	9.	Χρησιμοποιώ τους οραματισμούς, νοητικά σχηματίζοντας μια ήρεμη σκηνή, για να κάνω διακοπές μυαλού όταν βρίσκομαι κάτω από πίεση.
¾	10.	Δουλεύω πιο σκληρά όταν τα πράγματα είναι άγχοςαρισμένα σκεφτόμενος ότι όσο πιο γρήγορα μπορώ να τα τελειώσω, τόσο πιο γρήγορα μπορώ να επιστρέψω στην φυσιολογική μου ύπαρξη.

 

ΣΚΟΡ: Για κάθε ερώτηση μονού αριθμού, δώστε στον εαυτό σας 1 βαθμό για κάθε Ναι και -1 βαθμό για κάθε όχι. Για τις ερωτήσεις ζυγού αριθμού, δώστε στον εαυτό σας -1 για κάθε ναι και +1 βαθμό για κάθε όχι. Ίσως έχετε σαν σκορ το 0 με τις καλές και άσχημες στρατηγικές αντιμετώπισης να φεύγουν. Οποιοδήποτε θετικό σκορ είναι καλό (όσο υψηλότερο το θετικό, τόσο καλύτερο). Ένα αρνητικό σκορ υποδεικνύει προβληματική περιοχή.

Αυτό το προφίλ του άγχος σας, πέρασε από τρεις βηματισμούς. Πρώτον διαγνώσατε το δικό σας επίπεδο ευπάθειας για να δείτε πόσο ανεπηρέαστοι είστε στο άγχος. Διαγνώσατε τους δικούς σας παράγοντες άγχος, θετικούς και αρνητικούς. Τελικά εκτιμήσατε πόσο καλά ή άσχημα αντιμετωπίζετε γενικά το άγχος. Ο σκοπός αυτού του προφίλ είναι να σας κάνει να συνειδητοποιήσετε πώς τα πάτε τώρα, έτσι ώστε να προετοιμαστείτε για την καλύτερη αντιμετώπιση του άγχος στο μέλλον. Το να γνωρίζεις τι σου δημιουργεί άγχος μπορεί να σε βοηθήσει να αναπτύξεις ικανότητες και να διαλέξεις στρατηγικές για να ελαττώσεις το άγχος στη ζωή σου.

 

Αντιμετωπίζοντας το άγχος

Το να μην έχει κανείς άγχος δεν σημαίνει μια ζωή χωρίς διαμάχες, αλλά μάλλον ότι έχετε την ικανότητα αντιμετώπισης-κυριαρχείτε πάνω σε άγχοςογόνες καταστάσεις. Αυτά τα άτομα που είναι αρκετά ευέλικτα ώστε να προσαρμόζονται στους παράγοντες του άγχος που υπάρχουν γύρω τους μοιάζουν να τα πηγαίνουν καλύτερα. Δεν παίρνουν την ζωή τόσο στα σοβαρά και ζουν μια πιο ισορροπημένη ζωή. Υπάρχουν μερικοί τρόποι για να ανακουφίσετε το άγχος σας.

·   Αρχίστε την ημέρα σας παίρνοντας 15 λεπτά για ώρα ησυχίας για να οργανωθείτε. Να βάλετε προτεραιότητες στα πράγματα που πρέπει να κάνετε κατά την διάρκεια της ημέρας.

·   Προγραμματίστε χρόνο «εκτός ορίων» όταν τον χρειάζεστε.

·   Φάτε πρωινό κάθε μέρα.

·   Να εκφράζετε ξεκάθαρα τα συναισθήματα σας και ευθέως.

·   Να προγραμματίζετε ώρες τεμπελιάς κάθε μέρα.

·   Να συγκεντρώνεστε σε μια δουλειά για να μπορείτε να χαρείτε τις ικανότητες σας.

·   Τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα κάνετε μια συμφωνία με τους συναδέλφους σας στον πρωινό καφέ ότι δεν θα μιλάτε επαγγελματικά. Οδηγήστε την συζήτηση προς τα προσωπικά θέματα ή λύστε τα προβλήματα του κόσμου (πείνα, μόλυνση του περιβάλλοντος, διαφθορά). Μην πλησιάσετε τα πιο άμεσα προβλήματα (μέγεθος τάξεως, περικοπές στον προϋπολογισμό).

·   Αποφεύγετε να κάθεστε με αρνητικούς δασκάλους-αυτοί που δημι­ουργούν άγχος.

·   Να ξοδέψετε χρόνο σκεπτόμενος ή μιλώντας για το τι σας αρέσει από την δουλειά σας.

·   Να εξασκηθείτε σε μικρό διακοπές του μυαλού όπου οραματίζεστε μια σκηνή που είναι ειδικά βολική για σας για πέντε λεπτά την ημέρα.

·   Σχετιστείτε τουλάχιστον μια φορά την ημέρα με κάποιον στο σχολείο σας που σας κάνει να γελάτε.

·   Σκεφτείτε να αναμιχθείτε σε εξωτερικές δραστηριότητες που δίνουν προσωπική ευχαρίστηση.

·   Προγραμματίστε ένα ελεύθερο Σαββατοκύριακο κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο.

·   Να αποφύγετε καταστάσεις όπου υπάρχουν παρατεινόμενες αναμονές. Για παράδειγμα, αν βγαίνετε για δείπνο, πηγαίνετε πριν ή μετά το συνηθισμένο πλήθος.

·   Δημιουργήστε μια στάση διακοπών μετά την δουλειά (να θεωρείτε το σπίτι σας σαν το σπίτι των διακοπών).

·   Να ζείτε με μέτρο το ημερολόγιο, όχι με το ρολόι.

·   Σχεδιάστε ξεκούραστες, μη δομημένες διακοπές, διάρκειας τριών ή τεσσάρων ημερών.

·   Περιπλεχτείτε με έναν φίλο, τον άντρα σας ή ένα παιδί σε μια δραστηριότητα που θα σας διδάξει καινούργιες έννοιες, ικανότητες ή επεξεργασίες.

·   Φτιάξτε ένα πρόγραμμα φυσικής δραστηριότητας 20 λεπτών τρεις φορές την εβδομάδα όπως σκοινάκι ή ποδήλατο.

Μια ιδέα που είναι κεντρική για το χειρισμό του άγχος είναι η αναγνώριση του ποιες προσδοκίες ή ρόλους έχετε καθορίσει στις δραστηριότητές σας. Αυτό δίνει στα άτομα το συναίσθημα της ευχα­ρίστησης ή απογοήτευσης. Αν αποκαλείτε την δουλειά σας εξουθενωτική ή συναρπαστική εξαρτάται από την δική σας στάση. Πρέπει να έχετε καλές σχέσεις με την δουλειά και τη ζωή σας. Μπορείτε να διασκορπάτε το άγχος με την θέλησή σας με το να τοποθετείτε τον εαυτό σας νοητικά σε απόσταση από αρνητικές καταστάσεις. Με το κοιτάτε την άγχοςογόνο κατάσταση με απάθεια και μετά να δείτε επίτηδες την χιουμοριστική του πλευρά και να γελάσετε. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα μυστικά να θεωρείτε τον εαυτό σας λιγότερο σοβαρό από ότι πραγματικά είστε. Όμως μια άλλη κρίση διαφαίνεται: Η ανάγκη να αναγνωριστεί ότι μερικές φορές ένα άνθρωπος κάνει τη διαφορά σε ένα γεγονός. Η διαίσθηση, σου λέει πότε να παίρνεις τον εαυτό σου σοβαρά και πότε όχι.

Άλλες πιθανότητες που μπορούν να μειώσουν το άγχος που περνούν εκπαιδευτικοί επαγγελματικά συμπεριλαμβάνουν τα ακόλουθα:

¨  Καλυτερέψτε τα εργαστήρια και την εκπαίδευση προετοιμασίας καθηγητών.

¨  Φτιάξτε μια ομάδα δασκάλων-ερευνητών που τους έχουν ανατεθεί να δουλεύουν πάνω στα προβλήματα που σχετίζονται με το επάγγελμά τους.

¨  Αναζωογονήστε την καριέρα σας κατά διαστήματα-για να αλλάξετε τις δραστηριότητες που αντιπαθείτε και για να καλυτερεύσετε τις δρα­στηριότητες που σας διασκεδάζουν.

¨  Πάρτε άδεια ενός έτους, γράψτε σε ομάδες κύκλου μαθημάτων, σε προγράμματα ανταλλαγής στο Υπουργείο Παιδείας, σε άλλα πρα­κτορεία ή οργανισμούς για να γνωρίσετε άλλες σας επιλογές.

¨  Επισκεφτείτε άλλα σχολεία και τάξεις κατά την διάρκεια της σχολικής χρονιάς.

¨  Διδάξτε σε κάποιο καλοκαιρινό πανεπιστημιακό-μετεκπαιδευτικό πρόγραμμα.

¨  Να προσλάβετε μεγαλύτερους μαθητές να κάνουν ρουτινιάρικη δουλειά γραφείου.

¨ Να συντάξετε ένα σχέδιο πριν πάρετε σύνταξη.

¨ Να κάνετε την τάξη σας ελκυστική. Προσπαθήσετε να φυτέψετε κάτι πράσινο. Βάλτε ένα χαλί στο πάτωμα. Κρεμάστε μερικά από τα αγαπημένα σας κάδρα. Βρείτε μια βιβλιοθήκη που δεν θα φαίνεται ότι την έφτιαξε ο στρατός. Να φέρετε και λίγο ήχο (εκτός από τους μαθητές) φέρτε ένα ράδιο ή στέρεο. Περνάς πολύ καιρό μέσα στην τάξη, άρα κάνε το χρόνο ευχάριστο.

¨ Να αποφεύγετε τους κακούς και ηλίθιους ανθρώπους. Ξέρω ότι δεν θα ‘πρεπε να το πω αυτό, αλλά πρέπει να ομολογήσω ότι πάντα υπάρχουν μερικά μέλη του συμβουλίου τους οποίους δεν μπορείς να ευχαριστήσεις και που απλά δεν συμμετέχουν. Μετά από την προσπάθειά σας να υψώσετε την χειρονομία, κρατηθείτε μακριά τους. Δεν σημαίνει ότι θα σας συμπαθήσουν περισσότερο ή λιγότερο. Απλά ίσως θα πρέπει να το αντιμετωπίσουνε.

Τελικά, να μην διστάσετε να ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια αν χρειαστεί. Πολλά συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος εξαφανίζονται όταν ο παράγοντας του άγχος αφαιρείται ή η συναισθηματική δυσκολία φεύγει, τα χρόνια προβλήματα ίσως χρειαστούν την προσοχή κάποιου ειδικού. Η βαριά κατάθλιψη ή συντριπτική εργασία, οικογενειακά ή συναισθηματικά προβλήματα ή η κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών ή αλκοόλ είναι όλα παραδείγματα προβλημάτων που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν κάτω από την κηδεμονία ενός ειδικού. Ένας σύμβουλος δεν θα σας πει πως να ζήσετε τη ζωή σας, αλλά μπορεί αν σας δώσει οδηγίες για να εκτιμήσετε την κατάσταση σας. Μέσα από τεστ και ερωτηματολόγια που δίδονται από εξειδικευμένο στο άγχος επαγγελματία, μπορείτε να μάθετε ποιες ανησυχίες του άγχος διαφαίνονται και μέσα από συμβούλους μπορείτε να μάθετε πώς να ελαττώσετε τους κινδύνους αυτούς.

Δεν πρέπει πάντοτε να υποκύψετε στο άγχος, δεν πρέπει πάντα να το αφήσετε να σας ακινητοποιήσει. Μπορούν να μαθευτούν στρατηγικές για να ελαττώσετε το άγχος, έτσι αυξάνετε την ψυχολογική σας εγκαρδιότητα και ελαστικότητα. Εάν το να χειρίζεστε το άγχος σας ενδιαφέρει, ίσως θελήσετε να παραβρεθείτε σε ένα εργαστήριο αντιμετώπισης άγχος για να μάθετε αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης όπως «Οδηγός Χειρισμού Άγχος για Εκπαιδευτικούς» μπορεί να βοηθήσει πολύ στον προσδιορισμό της πηγής του άγχος σας και να σας βρει τρόπους να την χειρίζεστε επιτυχώς.

 

ΣΥΖΗΤΗΣΗ: Ένα σχέδιο εκμάθησης για Εκπαιδευτικούς

1.    Τι είναι άγχος; Μπορεί να αποβληθεί εντελώς; Είναι κυρίως στο μυαλό, ψυχοσωματικό; ποια είναι τα συμπτώματα του άγχος; Πώς ξέρεις εάν βρίσκεσαι κάτω από άγχος;

2.    Ποιο είναι το αποδεκτό επίπεδο του άγχος; Μπορεί το άγχος να είναι ποτέ καλό, με άλλα λόγια να χρησιμοποιηθεί ως πρόκληση; Πώς τα διάφορα γεγονότα οδηγούν σε διαφορετικά επίπεδα άγχος για διαφορετικά άτομα; Τι δημιουργεί το άγχος και μπορούν αυτά τα αίτια να ελαττωθούν ή να αποβληθούν πλήρως;

3.    Ποιοι μηχανισμοί αντιμετώπισης υπάρχουν για τον χειρισμό του άγχος; Είναι ρόλος του σχολείου να διαθέσει αυτούς του μηχανισμούς για τους δασκάλους (όπως ομάδες υποστήριξης ή επαγγελματική βοήθεια); Θα πρέπει οι εκπαιδευτικοί να αναγνωρίσουν πότε οι συνάδελφοί τους έχουν καταβληθεί από το άγχος; Είναι δική μας δουλειά να τους βοηθήσουμε να το αντιμετωπίσουνε; Τι μπορεί να γίνει σε καθημερινή βάση για να ελαττωθούν τα αποτελέσματα του άγχος;

4.         Διευκρινίζοντας την Εσωτερική Εικόνα

Χτίζοντας Οντότητα

Μόλις έχει επιτευχθεί μια στερεή αίσθηση ασφάλειας, μέσα στην τά­ξη σας, μπορείτε να εισάγετε τα επόμενα συστατικά αρχίζοντας με την ανάπτυξη της οντότητας ή της αυτοαντίληψης.

Μολονότι υπάρχει ένα πλήθος ορισμών της αυτοαντίληψης οι ακό­λουθοι ταιριάζουν με το μοντέλο της αυτοεκτίμησης:

¨  αυτό το οποίο ορίζεται στον κοινό λόγο με την αντωνυμία του πρώτου προσώπου ενικού αριθμού, εγώ ή εμένα

¨  η αντίληψη του ατόμου για τον εαυτό του ή της

¨  η περιγραφή που το άτομο αποδίδει στον εαυτό του

Η αυτοαντίληψη δεν είναι μια γνωμική εκτίμηση του εαυτού, είναι μόνο μια σειρά από εσωτερικές σκέψεις βασισμένες στους ρόλους που παίζει ο καθένας και τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα. Η περιγραφή μπορεί να είναι ή μπορεί να μην είναι ακριβής ή ρεαλιστική, αλλά είναι πράγματι αληθινή για αυτόν που την αντιλαμβάνεται. Η αυτοπεριγραφή είναι κρίσιμη για το χτίσιμο της εκτίμησης γιατί είναι η βάση για τους αυτο-υπολογισμούς. Οι μαθητές έρχονται στο σχολείο με ένα σωρό προκα­θορισμένες αυτοπεριγραφές. Εάν δεν το έχουν κιόλας κάνει, σύντομα θα βάλουν προσωπική ετικέτα της αξίας τους σε κάθε αυτοπεριγραφή. Η αυτοεκτίμησή τους σχετίζεται με το βαθμό ικανοποίησης ή μη ικανοποίησης με τον εαυτό τους.

Συχνά οι μαθητές πιστεύουν ότι η προσωπική τους ετικέτα γράφει «χαλασμένα είδη» αντί για «εμπορεύματα αξίας». Αυτό θα μπορούσε να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην σχολική πρόοδο και συμπεριφορά. Ο αρχικός λίθος προς ένα πιο θετικό συναίσθημα του εαυτού είναι να βοηθηθούν οι μαθητές να αναπτύξουν μια ακριβή αυτοπεριγραφή. Οποια­δήποτε δραστηριότητα που βοηθάει τους μαθητές να διευκρινίζουν, να ακονίζουν ή να σκεφτούν περισσότερο σε βάθος για τον εαυτό τους θα βοηθήσει και θα ενισχύσει την ανάπτυξη ικανοτήτων.

Ένας μαθητής με αδύνατη αίσθηση οντότητας μπορεί να αναγνω­ριστεί από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά συμπεριφοράς:

¨  Συχνά χρησιμοποιεί αρνητικές δηλώσεις όσον αφορά τον εαυτό του και τους άλλους.

¨  Νιώθει εύκολα αμηχανία, υπερευαίσθητος στην κριτική.

¨  Στερείται εμπιστοσύνης στο σώμα του ακόμη και για τις αναγκαίες σωματικές ικανότητες, άρα σπανίως παίρνει μέρος σε σωματικές δραστηριότητες.

¨  Εξαρτάται από τους ενήλικες, ανυπομονεί να τους ευχαριστήσει.

¨  Νιώθει άβολα με τον έπαινο: αρνείται, υπονομεύει, παραβλέπει ή νιώθει αμηχανία.

¨  Συμμορφώνεται ή μιμείται τους άλλους. Δεν δέχεται να εκφραστεί με τον δικό του τρόπο ή να ρισκάρει το να είναι διαφορετικός.

¨  Ίσως ψάξει την αναγνώριση για τα αρνητικά του χαρακτηριστικά.

¨  Είναι απληροφόρητος σχετικά με τους ρόλους, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα ή τα εξωτερικά γνωρίσματα.

¨  Ντύνεται ακραία, είτε για να ελκύσει την προσοχή, είτε για να καλύ­ψει το σώμα.

 

Ένας μαθητής με δυνατή αίσθηση οντότητας από την άλλη μπορεί να αναγνωριστεί με τις ακόλουθες συμπεριφορές:

¨  Χειρίζεται λεπτές και βαριές μηχανικές δραστηριότητες με ευκολία.

¨ Εκφράζει μοναδικότητα και ατομικότητα, ρισκάρει το να είναι διαφο­ρετικός.

¨  Έχει ακριβή αυτο-περιγραφή όσον αφορά τα εξωτερικά χαρακτηριστι­κά, τις ικανότητες, τους ρόλους και τις στάσεις.

¨  Γενικά κάνει θετικές δηλώσεις προς τον εαυτό του και τους άλλους.

¨  Αναγνωρίζει και εκφράζει συναισθήματα κατάλληλα.

¨  Δέχεται βολικά τον έπαινο.

 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ο ειδικός της αυτο-εκτίμησης που δουλεύει με τους μαθητές σχετικά με την ταυτότητα θα πρέπει:

1.    Να ενισχύει πιο ακριβείς αυτο-περιγραφές.

2.    Να δίνει ευκαιρίες για να ανακαλυφθούν πηγές επηρεασμού πάνω στον εαυτό τους.

3.    Να χτίσει τη συνειδητοποίηση των μοναδικών των χαρακτηριστικών.

4.    Να προωθήσει την ικανότητα να αναγνωρίσει και να εκφράσει τα συ­ναισθήματα και τις στάσεις του ο μαθητής.