Η επικοινωνία ως γενεσιουργό αίτιο των κοινωνικών συστημάτων. Μια αναφορά στο Luhmann
Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου Κατά το Luhmann η επικοινωνία είναι μια αυτοποιητική διαδικασία, που αναπαράγει τα κοινωνικά συστήματα και επομένως οποιονδήποτε αλλαγή σε αυτή, στις δυνατότητές της, αλλά και στα μέσα που την καθιστούν εφικτή, συνεπάγεται κοινωνική μεταβολή. Σύμφωνα με την αντίληψή του, για παράδειγμα, το διαδίκτυο δεν είναι απλά μέσο επικοινωνίας, αλλά δυνατότητα μετασχηματισμού. Ακόμα και η άρνηση της είναι προσπάθεια επικοινωνίας. Η επικοινωνία είναι η βασική δομή του κοινωνικού γίγνεσθαι και χωρίς την ύπαρξή της δεν θα ήταν δυνατό να υφίσταται η κοινωνία. Επομένως, η κοινωνία δεν είναι το αποτέλεσμα μιας συμφωνίας μεταξύ των ανθρώπων ή μια ηθική ενότητα και μια λογική συνεπαγωγή. Οφείλει την οντολογική της ταυτότητα στην επικοινωνία και για το λόγο αυτό μεταλλάσσεται ανάλογα με τα επικοινωνιακά σχήματα και κώδικες. Κάθε κοινωνική δραστηριότητα, πχ η οικονομική, δεν μπορεί να εξεταστεί ξεχωριστά, παρά μό