Ασκήσεις Αυτοεκτίμησης

Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου, Πρόεδρος Ακαδημίας των Πολιτών. Το δικαίωμα στην αυτοεκτίμηση απορρέει από το γεγονός πως ανήκετε στην ανθρωπότητα και, για να διαβάζετε αυτές τις γραμμές, από την παραδοχή πως έχετε καταφέρει, παρά τις αντιξοότητες, να επιβιώσετε μέχρι σήμερα. Πραγματικά, όλοι σας είστε μοναδικοί, όσον αφορά τις εμπειρίες, την προσωπικότητα, το χαρακτήρα. Σαφώς και υπάρχουν στιγμές, που καταρρακώνουν το αυτοσυναίσθημα, κάμπτουν τη σιγουριά, λυγίζουν τη βεβαιότητα. Όμως κανένας δεν εξουσιοδοτείται, παρά μόνο καταχρηστικά και αυτόκλητα, να αμφισβητήσει τον συναισθηματικό σας πλούτο, να κρίνει τις ιδιότητες και να αποφαίνεται για την ποιότητά σας. Είστε οι τροπαιούχοι της ζωής και μόνο ο εαυτός σας μπορεί να προβαίνει σε αξιολογικές κρίσεις. Για ένα δεδομένο δεν μπορείτε να εκφέρετε ενάντια επιχειρήματα: Πως το Σύμπαν ολόκληρο θα ήταν διαφορετικό, εάν εσείς δεν είχατε υπάρξει, αλληλεπιδράσει, ποθήσει, εργαστεί, εάν εσείς δεν είχατε για κάποιο σκοπό, που θα σας αποκαλυφθεί εσχατολογικά, διανύσει την πορεία σας μέχρι τώρα στον πλανήτη μας. Φανταστείτε την αυτοεκτίμηση ως μια συνισταμένη των ικανοτήτων και της αξίας, που αποδίδετε στην ύπαρξή σας. Κάποιοι είναι ικανοί και το αναγνωρίζουν καθημερινά με τονωτικές ενέσεις αυταξίας, αρκετοί, ενώ, είναι ικανοί, για πολλούς λόγους σταματούν να το βλέπουν και περιμένουν από άλλους την αναγνώριση και μερικοί, ενώ είναι περιορισμένοι, όσον αφορά τις δυνατότητες, τείνουν να αποδίδουν μεγάλη αξία στον εαυτό τους, πείθοντας και τον περίγυρό τους γι' αυτό και επιτιθέμενοι σε όποιον τολμήσει να τους αμφισβητήσει. Αναλογιστείτε τι επηρεάζει τη δική σας άισθηση πληρότητας και αυτο-ολοκλήρωσης: Η αυτοεκτίμηση είναι αποτέλεσμα κοινωνικής σύγκρισης, είναι αυτό που κοιτούμε στο συμβολικό κάτοπτρο της ματιάς των άλλων. Αν κάθε βράδυ ρωτάτε και ο καθρέφτης απαντά πως είστε η ωραιότερη, η ευγενέστερη, αυτή που σύμφωνα με τις στάσεις της πορεύτηκε άλλη μια μέρα, τότε η γαλήνη και η ισορροπία σηματοδοτεί το βίο. Αν, όμως, κρυμμένη η Χιονάτη, καραδοκεί να πάρει τα σκήπτρα, να σας εκθρονίσει από τις βεβαιότητες και να σπείρει την αμφιβολία και την έριδα, η αυτοεκτίμηση τίθεται εν αμφιβόλω.. Κι όμως δεν θα έπρεπε: Τους Κύκλωπες δεν θα τους συναντήσετε, αν μέσα σας δεν τους κουβαλάτε. Η αξία είναι θεικό χάρισμα, που σας δωρήθηκε, επειδή γεννηθήκατε κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση. Η αυτοεκτίμηση αυξάνεται, όταν πιστεύουμε πως ασκούμε έλεγχο στα γεγονότα της ζωής μας κι επομένως οποιαδήποτε δράση είναι προτιμότερη από την αδράνεια, την παραίτηση, την παράδοση. Όλα σχεδόν τα προβλήματα είναι μαθημένες συμπεριφορές, που ξαφνικά, ενώ κάποτε χάριζαν επιτυχία, έγιναν μη λειτουργικές. Η μεμψιμοιρία, η γκρίνια, η κατάθλιψη, ο φθόνος, η σύγκριση είναι η σίγουρη ατραπός προς τη νέκρωση των πιο ζωογόνων στοιχείων του εαυτού. Η αυτοεκτίμηση έχει σε μεγάλο ποσοστό καλλιεργηθεί από τους γονείς κατά την παιδική ηλικία. Δεν είστε υπεύθυνοι, εάν εκείνη την καθοριστική περίοδο δεν δεχθήκατε αρκετό σεβασμό, αναγνώριση, αγάπη. Συμφιλιωθείτε με τους πρωταγωνιστές της προσωπικής σας ιστορίας και προχωρήστε έχοντας με τη συγχώρεση και την άφεση απαλλαγεί από τις άγκυρες, που σας καθηλώνουν. 1.Γράψτε σε μικρά χαρτάκια τις ιδιότητες σας, που θεωρείτε ανεκτίμητες, μοναδικές, ιδιάιτερες, βασικές, θελκτικές: μπορεί να είστε υπομονετικοί, φιλόδοξοι, εργατικοί, στοργικοί, φιλαλήθεις, εύκαμπτοι, οργανωτικοί, δημιουργικοί. Σκεφθείτε αναλυτικά και ρεαλιστικά και καταγράψτε εκείνα μόνο τα χαρακτηριστικά, που εσείς εκτιμάτε κι όχι οι άλλοι. 2.Ιεραρχήστε τις αρετές αυτές κατά σειρά σπουδαιότητας. 3.Κλείστε τα μάτια και σκεφθείτε ότι ένας επίβουλος εχθρός έχει τη δυνατότητα να σας στερήσει κάποιες από αυτές, να τις υποκλέψει, να τις καταχραστεί. Σας δίνει όμως την ευκαιρία να επιλέξετε εσείς ποιες θα θυσιάσετε. Διαλέξτε εκείνα τα προτερήματα, που θα απωλέσετε.. Ποια είναι και πως θα είναι ο εαυτός σας χωρίς το καθένα από αυτά.. Τι επίδραση θα έχει η αφαίρεση στους σημαντικούς άλλους. 4.Θα έχετε πλέον κατανοήσει πως η παραμικρή απώλεια των ιδιοτήτων σας αλλοιώνει συλληβδην την προσωπικότητά σας και αντιλαμβανόμενοι το μέγεθος της ζημίας εκλιπαρείτε το φανταστικό εχθρό, έστω, να σας επιστρέψει δύο από αυτές...ποιες θα ξαναπέρνατε πίσω; Γιατί; Ίσως τώρα να έχετε υποψιαστεί πόσο σημαντικά και υπέροχα και αναντικατάστατα είναι όσα κατέχετε και πως δεν πρέπει σε κανένα Αττίλα να ανοίξετε τις πύλες, έστω κι αν αυτός είναι ο ίδιος ο εαυτός σας..