Τα παιδιά των Νηπιαγωγείων

Τα παιδιά των Νηπιαγωγείων Ευστράτιος Παπάνης, Πρόεδρος Ακαδημίας των Πολιτών, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου. Την ώρα που ολόκληρη η χώρα ταλανίζεται από την αδυναμία των πολιτικών να προτείνουν μία ελπιδοφόρο εναλλακτική για την αντιμετώπιση των δεινών και η δημοκρατία απειλείται από εκβιαστικά και ανήκεστα διλήμματα μνημονιακού και αντιμνημονιακού μένους, είναι η κατάλληλη στιγμή να θυμηθούμε ένα βασικό ψυχολογικό κανόνα: Η ορθή επιλογή σε ένα δίλημμα βρίσκεται πάντα έξω από αυτό και οι Γόρδιοι δεσμοί κόβονται μόνο με το ξίφος. Είναι βέβαιο, πάντως, πως λύσεις δεν μπορούν να δώσουν, όσοι αποτελούν μέρος του προβλήματος, αλλά μόνο εκείνοι, που βλέπουν πέρα από αυτό, με μία εναργή ματιά στραμμένη προς τη μακροχρόνια προοπτική και εμποτισμένη με τη νηφαλιότητα της παράδοσης. Το πρόβλημα της πολιτικής ζωής της χώρας δεν είναι θέμα προσώπων, αλλά θεσμών. Όσο νέος, φέρελπις, άφθαρτος κι αν είναι ο επίδοξος βουλευτής, υπουργός, δημοτικός άρχοντας, όσο κι αν εμφορείται από αγνά κίνητρα, δεν θα αποφύγει τα καρκινώματα των κομματικών μηχανισμών, την πολυσημία των νόμων, τις γραφειοκρατικές διαδικασίες, τους ασφυκτικούς περιορισμούς, τον αυτοματισμό της διοίκησης, την κοινωνική αδράνεια, τα οργανωμένα δίκτυα συμφερόντων, τους εξωτερικούς συσχετισμούς και πολύ περισσότερο την καχυποψία, την ιδιοτέλεια, τη ματαίωση και τον αντιδραστικό αντιπολιτευτικό λόγο. Οι θεσμοί της δημοκρατίας μας, οι αξίες, οι τυπικές και άτυπες κουλτούρες, οι έξεις, τα ήθη και οι συνήθειες, ακόμα και το ίδιο το Σύνταγμα δεν έχουν προκύψει με σκοπό να καλύψουν διαπιστωμένες ανάγκες του λαού, δεν είναι αποκυήματα διαλεκτικά μιας ώριμης, πεπαιδευμένης κοινωνίας, αλλά κωφά, άκαμπτα νομοθετήματα μιας κατακερματισμένης εξουσίας, που υποκρίνεται πως, διαχωριζόμενη, μπορεί να εγγυηθεί την εγκυρότητα και τη δίκαια νομή των κοινωνικών πόρων. Δυστυχώς, όποιος κι αν τελικά εκλεγεί, θα ποδοπατηθεί από το βάρος των περιστάσεων και θα αλλοιωθεί απο τη φαυλότητα και αποπροσωποποίηση μιας μετά-δημοκρατίας, που δεν δίνει έμφαση στον πολίτη, αλλά στην παγίωση των διαδικασιών, που την αναπαράγουν. Τη λύση στο πρόβλημα της Ελλάδας δεν θα δώσει η νοθευμένη, νωθρή, σημερινή γενιά, αλλά τα παιδιά, που αυτή τη στιγμή φοιτούν ανυποψίαστα στα νηπιαγωγεία και στους παιδικούς σταθμούς της χώρας. Δεδομένου ότι οι χαρισματικοί ηγέτες είναι σπάνια τέκνα της συγκυρίας και της ιστορικής νομοτέλειας, μόνη ελπίδα είναι η ανατρεπτική παιδεία, η παράφορη εκπαίδευση, η αναθεώρηση των κοινά παραδεκτών, η αμφισβήτηση των αυτονόητων εννοιών, το ξερίζωμα της σκάρτης μεθοδολογίας, ο επαναπροσδιορισμός της ίδιας της δημοκρατίας, η επιβολή του κριτικού λόγου. Τα παιδιά αυτά χρέος μας να τα μεταμορφώσουμε στο σωκρατικό οίστρο, στην αλογόμυγα, που θα ενοχλεί τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς, τους πολιτικούς και την υπνώττουσα κοινωνία μας. Πολύ περισσότερο την αλλαγή θα φέρει η μέθεξη στο απόσταγμα σοφίας, που μας κληροδότησε η ελληνική και χριστιανική πορεία ανά τις χιλιετίες και η αναπροσαρμογή της στις σύγχρονες απαιτήσεις και δεδομένα. Η δημοκρατία δεν χαρίζεται, αλλά διδάσκεται.