ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ

Επετειακές συμβουλές για κοινωνικούς επιστήμονες
Δρ Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών

Στοιχεία που προοιώνιζαν την κρίση ήταν για τους νουνεχείς φανερά, προτού αυτή εκδηλωθεί. Και σημάδια της ανάκαμψης, μέσα στο ζοφερό τοπίο και την κατήφεια, ο προνοητικός μπορεί εύκολα να διακρίνει. Αρκεί να μην συνηγορήσει με την ομαδική κατάθλιψη και να μην εγκαταλείψει τον αγώνα.
Σκεφτόμουν πως όσοι ξεσηκώθηκαν το 1821 σε αυτήν την κατηγορία ανήκαν και πως αντί για διθυράμβους και πανηγυρικούς, θα προτιμούσαν να ακουστεί μια νότα αισιοδοξίας προς τους νέους.
Παραινέσεις για τους κοινωνικούς επιστήμονες θα δώσω, λοιπόν, όσο μου επιτρέπει η εμπειρία μου.

Η ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ

Όταν το κράτος πρόνοιας υποχωρεί, οι κοινωνικές επιχειρήσεις είναι αυτές, που οφείλουν να καλύψουν τα κενά του. Όχι με κριτήρια κερδοσκοπικά, αλλά με αγάπη για το χειμαζόμενο συνάνθρωπο, με γνώση, τεχνολογία, επένδυση στον πολιτισμό, το περιβάλλον, την τέχνη, στήριξη των ευάλωτων ομάδων και συλλογικότητα.
Οι οικονομικές συνέπειες της κρίσης αντιμετωπίζονται-ένα κύμα προσφορών και αλληλεγγύης, που δεν προβάλλεται από τα μίζερα, αναχρονιστικά ΜΜΕ, εξαπλώνεται σε όλη τη χώρα.
Η ποιότητα ζωής δεν καταμετράται, όμως, σε ευρώ, αλλά με την μακροπρόθεσμη ικανοποίηση, που πολλαπλασιάζεται, όταν περιλαμβάνει συνεργασίες, συμμετοχικότητα, ευθύνη.
Οι κοινωνικοί επιστήμονες καλούνται να παίξουν έναν πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή τη δύσκολη φάση της πατρίδας μας και, χάριν των σπουδών τους, να αξιοποιήσουν τις δυσδιάκριτες ευκαιρίες.

ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ

- Η ατομική προσπάθεια σε χαλεπούς καιρούς είναι καταδικασμένη. Το ίδιο και οι ικεσίες προς τους τοπικούς άρχοντες και το ΑΣΕΠ για δίμηνα, τρίμηνα, συμβάσεις της φρίκης και άλλες απαξιωτικές εφευρέσεις ενός φαύλου συστήματος. Μην χάνετε τον καιρό σας με αυτά, μην απομονώνεστε και αναπτύξτε τα κοινωνικά δίκτυα γεφύρωσης.
- Ενωθείτε. Σχηματίστε ομάδες κοινωνικών επιστημόνων, που να περιλαμβάνουν ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, κοινωνιολόγους, ψυχιάτρους, εκπαιδευτικούς, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές,δραματοθεραπευτές, εναλλακτικούς  και άλλα επαγγέλματα ψυχικής υγείας.
- Ορίστε λογικές χαμηλές τιμές και επενδύστε στην ειδική αγωγή, τη φροντίδα ευάλωτων ομάδων, γερόντων και παιδιών. Το κράτος τους εγκαταλείπει και οι συγγενείς τους βρίσκονται σε απόγνωση. Δράστε ομαδικά, σχεδιάστε προσεκτικά και προσφέρετε σε αυτούς τις γνώσεις και τις υπηρεσίες σας.
- Οι πολίτες ενδιαφέρονται για ολοκληρωμένες, σφαιρικές υπηρεσίες. Προσφέρετε όσες περισσότερες μπορείτε μέσα από την κοινωνική σας επιχείρηση.
- Διαβάστε επιμελώς τη νομοθεσία, τα κριτήρια, τις προϋποθέσεις και οργανώστε όλοι μαζί ομάδες ανακούφισης, επιχειρήστε κατ´οίκον επισκέψεις, νοικιάσετε χώρους ομαδικών συνεδριών, όχι πολυτελείς, αλλά ζεστούς, εξασφαλίστε ψυχομετρικά εργαλεία σε χαμηλές τιμές και εκπαιδευθείτε στον επαγγελματικό προσανατολισμό, την ενδυνάμωση ανέργων, την εργασιακή επανένταξη απολυμένων, την πρόληψη κατά των ναρκωτικών, τη συμβουλευτική ζευγαριών, τις σχέσεις γονέων-παιδιών, τη δυναμική της οικογένειας, την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, την αυτοεκτίμηση, την παραπτωματικότητα, τη σχολική επίδοση.
- Ρισκάρετε, επειδή η διακινδύνευση είναι η μόνη προοπτική σε περίοδο κρίσης, αλλά οργανώστε με επιμέλεια, καταιγισμό ιδεών, στρατηγικό σχεδιασμό, ανάλυση κόστους και διάλογο, προσεκτικά ένα- ένα τα βήματά σας.
- Διαμοιράστε τους ρόλους ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς σας: Άλλος μπορεί να προσφέρει πολλά στις δημόσιες σχέσεις, άλλος στη διαφήμιση, άλλος στη γραμματειακή υποστήριξη, άλλος στην κατάρτιση. Φροντίστε να οργανώνετε καθημερινές συναντήσεις ενημέρωσης, εποπτείας και επανατροφοδότησης.
-Συζητήστε με έμπειρους επαγγελματίες, αλλά μην απογοητευθείτε, αν φανούν συντηρητικοί και επιφυλακτικοί. Να θυμάστε πως πολλοί θα προσπαθήσουν να σας αποτρέψουν, ειδικά όσοι νιώθουν πως απειλείται η θέση ή η αυθεντία τους.
- Η διαφήμιση της ομάδας σας γίνεται σχεδόν δωρεάν ειδικά στο διαδίκτυο. Φτιάξτε μια προσεγμένη, διαδραστική ιστοσελίδα στα ελληνικά και σε άλλες ξένες γλώσσες, περιγράφοντας τους σκοπούς της κοινωνικής σας επιχείρησης, τα μέσα και τα εργαλεία, την εκπαίδευση, τον τρόπο λειτουργίας, τις επιτυχίες σας. Γραφτείτε σε Facebook,  google plus, LinkedIn, twitter και αποκτήστε όσους περισσότερους φίλους μπορείτε.
- Φτιάξτε μια ξεχωριστή ιστοσελίδα με θέματα επιστημονικού ενδιαφέροντος και γενικής ενημέρωσης και ενισχύστε την επισκεψιμότητά της.
-Μιλήστε με τοπικούς δημοσιογράφους, εξηγήστε τους κοινωνικούς σκοπούς και θα σας δημοσιεύσουν δελτία τύπου χωρίς κόστος. Επισκεφθείτε τοπικά κανάλια και προσφερθείτε να μιλήσετε για ψυχολογικά και κοινωνικά θέματα. Αρθρογραφείτε διαρκώς σε σωστά ελληνικά και με σοβαρότητα.
- Απευθυνθείτε σε επιχειρήσεις για χορηγίες, ανταλλακτικές υπηρεσίες, συμπληρωματικότητα. Ζητήστε τη βοήθεια της Εκκλησίας και άλλων προνοιακών φορέων, όπως νοσοκομεία, ξενώνες, ιδρύματα.
- Επικοινωνήστε με άλλους συλλόγους, παρεμφερείς εταιρείες, οργανώστε μαζί ημερίδες, συνέδρια και φροντίστε οι δράσεις σας να είναι πολλαπλασιαστικές και διαρκείς. Η αποσπασματικότητα είναι κόλαφος.
- Σχηματίστε ομάδες εθελοντών, για να συνδράμουν στο έργο σας.
- Οι πελάτες σας είναι πρόσωπα ιερά. Είναι οι διαφημιστές ή οι κατήγοροί σας. Αναπτύξτε στο έπακρο τις σχέσεις σας με αυτούς και δημιουργήστε έναν ηλεκτρονικό φάκελο για τον καθένα. Ακολουθήστε την πορεία τους και ζητήστε ανατροφοδότηση, ακόμα κι όταν δεν χρησιμοποιούν πλέον τις υπηρεσίες σας. Κρατήστε όλα τα στοιχεία των ενδιαφερομένων, ειδικά αυτών που δεν πείστηκαν.
- Αναζητήστε ευρωπαϊκά προγράμματα ενίσχυσης και διαπραγματευθείτε με εταιρείες συμβούλων επιχειρήσεων.
- Καταγράψτε ποιες δωρεάν πλατφόρμες τηλεκπαίδευσης διατίθενται και επενδύστε στην κατάρτιση, απευθυνόμενοι και στην παγκόσμια ελληνική κοινότητα. Οι ομογενείς διψούν για ελληνική παιδεία και ελληνική γλώσσα.
- Διοργανώστε πολιτιστικές εκδρομές, ομάδες συζητήσεων,  εβδομάδες τέχνης και ψυχολογίας. Προσφέρετε δωρεάν κάποιες υπηρεσίες σας και προτρέψτε για συμμετοχή σε άλλες με χαμηλό κόστος
- Επιλέξτε καλά τους συνεργάτες σας και τον λογιστή σας. Να δράτε σύμφωνα με το νόμο και να μην διανοηθείτε να επιτρέψετε παρατυπίες.
- Συνεργαστείτε με κάποια από τα εργαστήρια των πανεπιστημίων, μιλήστε στους παλιούς σας καθηγητές και σε ανθρώπους, που θα βοηθήσουν
- Να αξιολογείτε διαρκώς και με τα προβλεπόμενα εργαλεία τις υπηρεσίες, που προσφέρετε και να θέσετε αυστηρά κριτήρια ποιότητας.
- Σχεδιάστε έρευνα αγοράς και αναγκών
-Συμμετέχετε σε συνέδρια και να μεριμνάτε για τη διαρκή κατάρτισή σας. Φροντίστε εκεί να γνωρίζετε επιστήμονες και να συνάπτετε συμμαχίες. Ταξιδέψτε στο εξωτερικό για επιχειρηματικές ευκαιρίες.
-Τυποποιήστε τα διαδικαστικά των υπηρεσιών που προσφέρετε, αλλά δώστε έμφαση στην πελατοκεντρική, ατομική προσέγγιση

Να θυμάστε ότι η κρίση δημιουργεί ουσιαστικές κι όχι επίπλαστες ανάγκες και οι κοινωνικοί επιστήμονες εξ ορισμού είναι οι πλέον ευαίσθητοι σε αυτές.