ΟΙ ΑΜΦΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΟΜΟΡΦΙΑΣ-ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οι αμφορείς της ομορφιάς
Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Είναι φορές που ο Θεός διαλέγει να κρύψει τον πλούτο της ψυχής σε αταίριαστες μορφές και παράξενα του προσώπου χαρακτηριστικά, έτσι που ο αναζητητής του κάλλους και του σπάνιου να παιδευτεί, πριν τον ανακαλύψει. Γιατί τα πολύτιμα σεντούκια του Δημιουργού και οι κρύπτες του όμορφου στους ανθρώπους περνούν απαρατήρητα, αν δεν εξασκηθούν από νωρίς τους σκοπούς και τα τερτίπια της θέλησής Του να καταλαβαίνουν.
Κι άλλες φορές τόση θλίψη η άσχημη εσθήτα και το αδιάφορο περίβλημα στην αδύναμη ψυχή προκαλούν, που το δώρο της ωραιότητος συνθλίβεται και παίρνει το παράταιρο διάγραμμα της απόμερης κρυψώνας, που είναι φυλαγμένο.
Κάποτε με επιμέλεια οι άνθρωποι την θάβουν μέσα σε απρόσβλητα θησαυροφυλάκια, και σε πανάκριβα των μύρων δοχεία και αμφορείς. Μα είναι η ομορφιά που χαρίζει ο Πλάστης ζωντανή. Δωρίζεται εκεί που κανείς δεν περιμένει και χάνεται εκεί, που αυτονόητα θα έπρεπε να υπάρχει. Σε όσους τη λαχταρούν δεν υποκύπτει και σε κείνους που αδιαφορούν, πεισμώνει και παραδίδεται. 
Και τέτοια τυφλότητα και των εφήμερων έρωτας κάποιους ανθρώπους κατατρύχει, που σε ειρκτή το σώμα μετατρέπουν για το χάρισμα αυτό το θεσπέσιο.
Όποιο της θείας ομορφιάς φυλαχτήρι κι αν σας δόθηκε, όποια του νάματος υδρία. και δεξαμενή, περήφανοι που αξιωθήκατε της χάριτος να είστε και γρήγορα τη θεϊκή αρμονία και το σώμα θα αποκτήσει..

Διαχείριση της ψηφιακής ταυτότητας

Ευστράτιος Παπάνης
Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Μια νέα εκπαιδευτική δράση πρέπει άμεσα να εισαχθεί στα αναλυτικά προγράμματα των σχολείων, αλλά και στις δομές κατάρτισης ενηλίκων: Η διαχείριση της διαδικτυακής ταυτότητας του μαθητή και του πολίτη
Είναι γεγονός ότι η διείσδυση του Ίντερνετ ως μέσου αλληλεπίδρασης και παραγωγής περιεχομένου έχει μεταβάλλει την καθημερινότητα και τις κοινωνικές δυναμικές. Όσοι αρνούνται την ιδιότητα του Διαδικτύου ως πάνδημης μεθόδου εξάπλωσης νοήματος, πολιτισμού και πολιτικών επιλογών, απλά εθελοτυφλούν.
Όμως, πόσοι έχετε συνειδητοποιήσει ότι η ενασχόληση με αυτό σχεδόν προϋποθέτει την οικειοθελή αναστολή βασικών δικαιωμάτων, που βασίζονται στις αρχές της ιδιωτικότητας.
Αναρτήστε φωτογραφίες σας από τις διακοπές και αυτόματα πληροφορήσετε τους συνδεδεμένους απατεώνες ότι απουσιάζετε από το σπίτι.
Πατήστε like σε προϊόντα, υπηρεσίες, τραγούδια, βιβλία, δημοσιεύσεις και σε λίγο το εμπορικό σας προφίλ έχει σχηματιστεί.
Ο γραπτός λόγος σπάνια έχει τη βιωματικότητα του προφορικού, όσο γλαφυρός κι αν είναι. Δημοσιεύστε κάτι αμφιλεγόμενο και πολλοί θα παρεξηγήσουν τις προθέσεις σας.
Υποκύψτε στο προφίλ της φιλήδονης γνωστής και δικηγόροι τεκμηριώνουν στοιχεία για το εις βάρος σας διαζύγιο.
Διαφημίστε την επιχείρηση και το ΣΔΟΕ θα αντλήσει πληροφορίες για το εύρος εργασιών σας.
Υποστηρίξτε μια ριζοσπαστική οργάνωση και η ΕΥΠ θα φακελώσει τη δράση σας.
Οι ψυχικά ευάλωτοι σύντομα θα εξαρτηθείτε από τις απαντήσεις και την απήχηση των δημοσιεύσεων.
Το Facebook σοφά αποφεύγει, προς το παρόν, να εισαγάγει την επιλογή ´ δεν μου αρέσει ´, για να αποφύγει συγκρούσεις ομάδων και προσώπων.
Ανεβάστε τη φωτογραφία των παιδιών σας και παιδόφιλοι στήνουν πανηγύρι.
Αναπτύξτε ασθενείς δεσμούς με αγνώστους και ξαφνικά θα διαπιστώσετε ότι οι πραγματικοί ισχυροί σας δεσμοί θα χαλαρώσουν.
Η ποιότητα ζωής δε βελτιώνεται από την έξαρση των ψηφιακών μας σχέσεων.
Η γοητεία του Διαδικτύου είναι η άμεση ανατροφοδότηση, η αστραπιαία παγκόσμια κοινωνική αντίδραση και ο καταιγισμός της πληροφορίας. Αν εμείς, η γενιά που ανακάλυψε το Ίντερνετ, δε μάθουμε να το τιθασεύουμε, η άγνοια θα υποσκάψει τις επόμενες.

Μάθημα Πρώτο Έρευνας
Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Όσοι από σας καταραμένοι είστε να μη συμβιβάζεστε από την επιφανειακή ερμηνεία και πίσω από το προφανές επιχειρείτε στοχαστική ματιά να ρίχνετε στις αιτίες των πραγμάτων, όσοι στην καταδίκη της αναζήτησης έχετε αφεθεί, και οι υποθέσεις σας σε δρόμους περίπλοκους και μοναχικούς σας οδηγούν, να θυμάστε πως το μυαλό και η καρδιά, αν επιβάλλουν τους δικούς τους νόμους, χωρίς πειθαρχία, μέθοδο, κίνητρο και δίχως πράξη, σε αδιέξοδα καταθλιπτικά και ναρκισσιστικά θα σας παρασύρουν.
Μην ξεχάσετε ποτέ ότι το μόνο που μπορείτε να τεκμηριώσετε είναι η παρατήρηση, η ταξινόμηση και η φευγαλέα απόδειξη. Γιατί η αλήθεια τόσο απροσπέλαστη γίνεται, όσο κάποιος θεωρεί πως την προσεγγίζει. Δίχτυ είναι, που εγκλωβίζει, που παγιδεύει, φανατίζει, ξεγελά, πόρνη και ίσκιος, που ξεφεύγει από την αγκαλιά, όποιου νομίζει πως την κατέχει.
Τότε να γνωρίζετε πως στο ορθό μονοπάτι βαδίζετε, όταν η απορία γεννά κι άλλα ερωτηματικά, όταν η πεποίθηση ξαναγίνεται αμφιβολία, όταν οι αλήθειες αμφισβητούν τις ρίζες τους και επιτίθενται στον κάτοχό τους, όταν ο νους φρικιά καταλαβαίνοντας πόσο πεπερασμένος είναι.
Οι ανθρώπινες ανάγκες ίδιες θα παραμένουν, επειδή περιγράφουν την περιπέτεια της ύπαρξης ανά τους αιώνες. Μεταβάλλονται όμως οι συνθήκες και τα όρια που τις εκφράζουν, και μέσα από την αλλαγή οι άνθρωποι, που μπορούν να τις τιθασεύουν. Στόχος σας τη σκυτάλη να δώσετε σε αυτούς, τους διαδόχους, που τη δική σας τόλμη θα αξιοποιήσουν, θα επεκτείνουν και θα σταθεροποιήσουν. Επειδή, σημάδι και οιωνός αναμφισβήτητος πως έχετε πλανηθεί, αν θεωρήσετε ότι οι άλλοι δεν σας καταλαβαίνουν και ότι προηγείστε της εποχής σας. Καμία επιστήμη ή γνώση ή συναίσθημα δεν θάλλει, παρά μόνο στο χώμα που το γέννησε, την ψυχή των ανθρώπων. Κι αυτό είναι εξίσου εύφορο, ακόμα κι αν έχει ρυπανθεί από το πρόσκαιρο και το ματαιόδοξο.

Ο τόπος των χαμένων ευχών

Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Ο τόπος των χαμένων ευχών είναι μια μικρή γωνιά στην ιστορία και ένας αθέλητος αναστεναγμός στην καρδιά μας. Είναι η θλίψη στη χαρά, ο φόβος, καθώς ψελλίζουμε 'και του χρόνου', η νοσταλγία όσων ξεχάσαμε, παρά τις αναπνοές, που κάποτε αφιερώσαμε γι αυτούς. Είναι ο εαυτός μας, που δεν έγινε, και οι άνθρωποι, που η αγάπη δεν ήρκεσε να σταματήσει τη φυγή τους. Είναι οι συνθήκες και τα γεγονότα, που δεν έγιναν μοίρα, επειδή άλλα πιο δυνατά μας συμπαρέσυραν. Στον τόπο των χαμένων ευχών κρύβονται και τα πρωτοχρονιάτικα λόγια, εκείνων, που δεν είναι πια μαζί μας και οι σκιές των πόθων τους, που δεν πρόλαβαν να εκπληρωθούν. Στον τόπο των χαμένων ευχών κρύβονται τα ιδανικά που δείλιασαν και τα δάκρυα, που δεν μουσκεύτηκαν στην ψυχή μας.
Εύχομαι καμιά επιθυμία σας να μην πάει φέτος εκεί, αν και στον τόπο των χαμένων ευχών ζουν όλα όσα μας κάνουν ανθρώπους.

Αγάπη Πόνος Ύπαρξη 
Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Υπάρχουν δύο ειδών άνθρωποι, που με θαυμαστό τρόπο μπορούν να αγνοούν τις κοινωνικές ιδιότητες των άλλων, που απεκδύουν το άτομο από τις συνεξαρτήσεις και τις σχέσεις του, εκείνοι, που με διαφορετικά κίνητρα και επιδιώξεις, κατορθώνουν να δουν την ύπαρξη απομονωμένη και καθαρή.
Είναι αυτοί που αγαπούν απόλυτα και οι φονιάδες.
Στην πρώτη περίπτωση η αγάπη προσφέρεται δίχως καμιά ιδιοτέλεια, χωρίς ουδεμία ταύτιση με τον αγαπώμενο ή τις καταστάσεις, που τον διαμόρφωσαν, είναι η αγάπη η πανανθρώπινη, η υπερβατική, που συγκεκριμενοποιείται και δε μοιάζει με κανένα συναίσθημα, επειδή απλά δεν είναι συναίσθημα. Είναι το χάρισμα να αγαπάς για χάρη της αγάπης και μέσα από την καθαρότητά της να μπορείς να θεάσαι τον διπλανό ανεξάρτητα από την ιστορικότητα και τη βιογραφία του. Το μόνο που υφίσταται είναι το πρόσωπο, που αντλεί την αξία του, επειδή γεννήθηκε άνθρωπος, άσχετα από τον τρόπο, που πορεύεται.
Στη δεύτερη περίπτωση, το μένος, το κέρδος, η οργή, ο φανατισμός, το συμφέρον, η ανοησία, η εκδίκηση, το πάθος, που οπλίζουν το χέρι κάποιου συμβολικά ή πραγματικά, ταυτόχρονα επισκιάζουν τους κοινωνικούς ρόλους του θύματος και καθοδηγούν κάθε φονιά να εστιάσει στην ύπαρξη απογυμνωμένη ή απαλλαγμένη από δεσμούς και ιδιότητες, που τον δένουν με τη ζωή. Αυτό που προέχει είναι μόνο το στίγμα: Ο άλλος είναι ο εχθρός, το αντικείμενο του πάθους, η οδός προς το χρήμα, ο ξένος και τίποτα περισσότερο. Στον πόλεμο, στις γενοκτονίες, στην τρομοκρατία, στις θρησκευτικές μισαλλοδοξίες το θύμα δεν είναι άνθρωπος, παρά ο άπιστος, ο ιμπεριαλιστής, ο διαφορετικός.
Η ικανότητα να κοιτάς πίσω από τις κοινωνικές ιδιότητες χρειάζεται δύο καθοριστικές δυνάμεις, για να πυροδοτηθεί: Το παράφορο πάθος και την υπέρβαση από τον ίδιο μας τον εαυτό. Το είδος της κατεύθυνσης αυτής της ορμής εξαρτάται από την παιδεία, την ανάγκη ή την χάρη.

Μετέωρα
Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Δεν ξέρω αν τη δυστυχία οι γυναίκες την έχουν επιλέξει, αν τους έχει επιβληθεί ή απλώς δεν την αντιλαμβάνονται ως τέτοια. 
Πρωί στη Μονή του Μεγάλου Μετεώρου, με την υγρασία να ποτίζει τα εκατοντάδες γλιστερά σκαλοπάτια και το δέρμα, κι εκείνες απτόητες με δεκάποντα τακούνια, μπιχλιμπίδια στο λαιμό και στα χέρια, τσάντες με όσα ποτέ δεν θα χρειαστούν, να εκπληρώνουν το τάμα, σαν αργή, βασανιστική πορεία προς το Γολγοθά. 
Δίπλα τους τλάμονες σύζυγοι να ακούν τον εξάψαλμο, πριν καν φτάσουν στο μοναστήρι, για την έλλειψη κατανόησης, για το γρήγορο βήμα τους, για όσα ξέχασαν να τους καταλογίσουν στο αυτοκίνητο. 
Και στην κορυφή ανένδοτοι μοναχοί να τις αναγκάζουν να φορέσουν κάτι βλοσυρά φουστάνια, γιατί ο χώρος είναι ιερός και τα αποκαλυπτικά μίνι, σκανδαλίζουν περισσότερο από τη ματαιοδοξία και την οίηση.
Μαλλιά από το κομμωτήριο, καμένα από τις βαφές, κεφάλια φουσκωμένα, όγκος αφύσικος, χτενίσματα άστοχα, που προκαλούν γέλιο, όλα σε ζωηρή αντίθεση με τις υπερκόσμιες, λιτές, βυζαντινές μορφές. 
Δεν ξέρω τι ωθεί τις γυναίκες σε αυτή την πανδαισία του κωμικού- σίγουρα όχι τα ανδρικά βλέμματα, που διεισδύουν πολύ πιο κάτω από τις αμφίβολης αισθητικής περιβολές. Σίγουρα όχι η γυναικεία ματιά, που έτσι κι αλλιώς, ως αμείλικτος κριτής, θα επισημάνει μόνο τα στραβά και τις ατέλειες. 
Δεν ξέρω γιατί οι γυναίκες επιλέγουν την πλάγια, δύσκολη οδό.. Ίσως το προπατορικό αμάρτημα, οι συνέπειες του οποίου δεν περιορίζονται στους πόνους του τοκετού. Ίσως η αδυναμία τους να διαχειριστούν το χρόνο και τη φθίση. Ίσως η άτιμη φαλλοκρατική κοινωνία. 
Αλλά σε κάθε περίπτωση εύκολα η κατανυκτική ανάβαση στο μοναστήρι ένα υγρό, κυριακάτικο πρωινό μπορεί να μεταβληθεί σε βουκολικό θέατρο..

2,87 ευρώ

Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Δύο ευρώ και ογδόντα επτά λεπτά με ΦΠΑ. Τόσο κόστισε το τηλεφώνημα στη φιλανθρωπική οργάνωση, που τηλεοπτικά ζητούσε ενίσχυση. Μαζί με χιλιάδες άλλους, 2,87 ευρώ στοίχισε η εξιλέωσή μου για τα δεινά των ανθρώπων, τόσο εξαργύρωσα το μερίδιο της ευθύνης μου, τόσο τη συνενοχή. Μα το ποσό δεν θα άλλαζε κάτι. Η αγάπη αποκτά υπόσταση, όταν προσωποποιείται. Και μόνο τότε αποκτά πρόσωπο, όταν αφήνεις την καρδιά σου να δραπετεύει στις καταιγίδες και τις νηνεμίες της ύπαρξης..

Λεπτομέρειες

Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Είπα..Θα δώσω τον εαυτό μου στη μεγάλη ιδέα και όρμησαν οι λεπτομέρειες να την κατασπαράξουν. Ασχολήθηκα με αυτές και απότομα έπαψε να είναι μεγάλη. Επειδή ξέχασα να κάνω φίλο τη συγκυρία και τις μεταβολές των ανθρώπων. 

Αύθαδες γέλιο

Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Πώς έτσι είναι καμωμένα, ώστε η εμπειρία, η σοφία και η σύνεση να υποκλίνονται υποτακτικά μπροστά σε ένα αύθαδες γέλιο της νεότητας. Ποια πόλη νομίζαμε πως οχυρώναμε με τα τείχη τα αραχνούφαντα της λογικής.. Πώς τόσο παράφορα είμαστε διατεθειμένοι να επαναλάβουμε τα λάθη, που κάποτε μέσα από τον πόνο, μας έμαθαν τι θα πει ζωή. Ειδικά τώρα, που οι καιροί μας έδειξαν πόσο όλα ανωφέλετα ήταν

Απόσταση

Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Δεν είναι η απόσταση που με πειράζει, παραμονή Χριστούγεννα, από τα μέρη και τους ανθρώπους, που λάτρεψα. Είναι οι αλλαγές που συνένοχο αθέλητο με έκαναν και τα μάκρη από όλα όσα κάποτε με αγνότητα με έλουζαν: συναισθήματα, άμωμες σκέψεις και πρόσωπα, χαμένα...

Εκπαιδευτική Αξιολόγηση

Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Μου ζητήθηκε να διδάξω εκπαιδευτική αξιολόγηση

-Ποιο βιβλίο θα χρησιμοποιήσεις;

-Βιβλίο; Μα φυσικά το μυαλό μου. Αυτά που λέει ο δάσκαλος δεν είναι γραμμένα σε PowerPoint, αλλά στην εμπειρία, στην ορμή, στο πάθος. Στο παράφορο και στο αιρετικό, στο ατίθασο και στο ημέρωμα.

Αρκεί τα επιχειρήματα να δέσουν με το συναίσθημα. Σα γλυκόξινη συνταγή. Μια να τραβάς τα γκέμια της πειθαρχημένης σκέψης και μια να περιλούζεις με τους κατακλυσμούς του θυμικού.

Γιατί, τι είναι η διδασκαλία, παρά μια αναπαράσταση της αντινομίας. Παρά ένα ζευγάρωμα των αντιθέτων. Παρά μια πράξη αγάπης

-Και οι φοιτητές από πού θα διαβάσουν;

Δεν θα διαβάσουν. Θα ανακαλύψουν. Αυτοί θα προτείνουν τη βιβλιογραφία, από διηγήσεις, μνήμες, συνεντεύξεις, πηγές. Θα συνομιλήσουν με τον παλιό εκπαιδευτικό. Αυτόν που χάνεται. Αυτόν που βρίσκεις συνταξιούχο και αγνώριστο μετά από χρόνια και λες: Σε ευχαριστώ, μου έμαθες γράμματα.

Γιατί ο καλός δάσκαλος θυμίζει τις νοσταλγίες της νεότητας. Ο καλός δάσκαλος θυμίζει σχολική γιορτή. Ο καλός δάσκαλος θυμίζει τον μαυροπίνακα της ψυχής, που χαράχτηκε ο ανεξάληπτος Λόγος.

Οι φοιτητές μου θα ψάξουν το μαθητή, που εγκατέλειψε. Να η αξιολόγηση της Παιδείας. Να η αξιολόγηση της κοινωνίας. Να η μοναδική αξιολόγηση: Να αποτρέψεις ένα παιδί από τη σχολική αποτυχία. Η ακόμα χειρότερα. Από τη θύμηση ενός σχολείου βαρετού και άχρηστου.

Μα δεν έχουν κίνητρο να το κάνουν…

Φυσικά, ποιος έχει πόθους να ακολουθεί κανόνες, αν δεν έχει ερωτευθεί τα στοιχεία, που τους απαρτίζουν. Η διδασκαλία είναι θεατρική πράξη. Μια τραγωδία, που ο δάσκαλος θα φροντίσει για τη σύγκρουση, τη νέμεση, την κάθαρση. Σαν ποιητής, σα σκηνοθέτης, σα μαέστρος…

-Και συ νομίζεις πως είσαι καλός δάσκαλος;

Ναι είμαι, γιατί όταν διδάσκω, φοιτητή στα έδρανα έχω τον εαυτό μου..

Φοβήθηκα

Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Το «δρυός πεσούσης» το βίωσα μες το πετσί μου. Ο πλούτος των εμπειριών, που αποκομίζεις, όταν τελικά βγεις από την περίσταση, είναι τεράστιος -και εξίσου άχρηστος, σαν κάθε εμπειρία. Κτέρισμα σε μνημείο ανώφελο και ανάμνηση απλή σαν κάθε άλλη.

Μια πικρή γεύση στην ψυχή και μια καχυποψία προς τους ανθρώπους απομένει, που μόνο με τεράστια οδύνη τη σταματάς, πριν δηλητηριάσει την ελπίδα.

Φοβήθηκα κυρίως τους λογάδες και τους κόλακες, αυτούς, που σα σκουλήκια ξεπετάγονται, για να μετατραπούν σε τιμητές κάθε προσπάθειας, μόλις δουν ότι το συμφέρον τους δεν μπορείς να εξυπηρετήσεις. Εκείνους που προσεγγίζουν, τάχα για να συστρατευθούν στην κοινωνική προσφορά, και καταλήγουν να απειλούν και να εκβιάζουν για λίγα ψωροευρώ ή για μια αβλεψία, που μες στον κλυδωνισμό δεν προεξόφλησες. Αναπαράγονται σαν πανούκλα. Ή τους ξεριζώνεις από την αρχή ή, σα ζιζάνια, θα αφεθούν να μαράνουν κάθε δέντρο.

Φοβήθηκα τους άχρηστους, εκείνους που από τη βολή τους καιροφυλαχτούν να κατακρίνουν, μην φανερωθεί η ανεπάρκειά τους. Αναγνωρίζονται αμέσως, αφού τίποτα να αντιπροτείνουν δεν έχουν.

Φοβήθηκα τους κρυμμένους πίσω από μικροεξουσίες, ράσα, τίτλους, διδακτορικά, καθηγεσίες, εφημερίδες, έπαρση, ρόλους, που δεν καταλαβαίνουν πως σε λίγο καιρό η δυσωδία των έργων τους θα ανακατευθεί με τη σήψη των τάφων τους.

Φοβήθηκα τους δειλούς και τους άτολμους, που μέσα από το καβούκι τους κοιτούν τον κόσμο να υποφέρει και αγνοούν πως συνένοχοι γίνονται στη δυστυχία.

Φοβήθηκα τους απατεώνες και μικρολωποδύτες, που λησμονούν πως εάν στα ασήμαντα αφήσεις την ηθική να σε εγκαταλείψει, για τις μεγαλύτερες ανομίες είσαι έτοιμος.

Φοβήθηκα τις γυναίκες, που αν δεν υποκύψεις στους έρωτες ή χειρότερα, αν δεν αντισταθείς, προσωποποίηση της εκδίκησης γίνονται.

Φοβήθηκα τους καθώς πρέπει, που το βράδυ στα πορνό σάιτ αναζητούν την εκτόνωση.

Φοβήθηκα τον κάθε ανώμαλο στο Ίντερνετ, που τη δειλία του πίσω από την ανωνυμία του και τα avatar καλύπτει.

Φοβήθηκα τους ιδεολόγους, αριστερούς, θρήσκους, οικολόγους, υπέρμαχους δικαιωμάτων, που έχουν μπερδέψει το life style με τα ιδανικά.

Φοβήθηκα τους δήθεν αγωνιστές της δημοκρατίας, που στο ίδιο τους το σπίτι μόνο φασιστικά μπορούν να φέρονται, γιατί αυταρχικά και οι ίδιοι μεγάλωσαν.

Φοβήθηκα τους μυριάδες καλούς, που ενώ ξεχωρίζουν την αδικία, περιμένουν τον αρχηγό ή το μεσσία, για να τους ξεσηκώσει.

Φοβήθηκα τους ανασφαλείς, που επιζητούν επιβεβαίωση σαν το οξυγόνο. Εκείνους που με τυπικότητες και γραφειοκρατία και επιβολή κερδίζουν αυτοεκτίμηση, αντί να σπεύσουν σε ψυχιάτρους για τα παιδικά τους τραύματα να μιλήσουν. Κάθε επιδίωξη εξουσίας είναι διαστροφή.

Φοβήθηκα τους ημιμαθείς, τους αμαθείς και τους ξερόλες, αυτούς, που κάθε έκφανση του επιστητού στην κατοχή τους θεωρούν πως έχουν.

Φοβήθηκα όσους μιλούν συνεχώς για τον εαυτό τους. Που διατυμπανίζουν τα συναισθήματά τους σα να είναι μοναδικά, αγνοώντας πως οι νεκροί των αιώνων και οι άλλοι ζωντανοί τα ίδια ακριβώς ένιωσαν.

Φοβήθηκα αυτούς που στη θέση του άλλου δεν έμαθαν να μπαίνουν και γενικεύουν σα να είναι η πλάση δορυφόρος του εγώ τους.

Φοβήθηκα όσους νομίζουν πως τους χρωστά η ζωή, αυτούς που με το ελάχιστο απαιτούν τα πάντα.

Μα πάνω από όλα τον εαυτό μου φοβήθηκα, γιατί όλα τα παραπάνω διαπίστωσα πως έχω. Και σαράντα χρόνια δεν μου δίδαξαν πώς την επόμενη φορά σε αυτά να μην ενδώσω.