Γιατί τα εικαστικά είναι αλληλένδετα με τα παραμύθια. Παρηγορητικός λόγος και εικόνα

Ο λόγος των παραμυθιών είναι παρηγορητικός και και μεταβατικός. Ταξιδεύει τον ακροατή από τη ρεαλιστική διάσταση στη φαντασιακή, από το χαμηλότερο επίπεδο συνειδητότητας στο υψηλότερο, από την ανησυχία στην εξέγερση των αισθήσεων, από την νηνεμία στην κορύφωση του δράματος, από την ένταση στην εκτόνωση και στην από-μυθοποίηση. 

Τα εικαστικά στο ταξίδι αυτό είναι το νόμισμα για το βαρκάρη, που θα περάσει τον ακροατή ή τον αναγνώστη στην αντίπερα όχθη της αυτογνωσίας και της ισορροπίας και της γαλήνης. 

Αφού ταυτιστεί η καρδιά  με τους ήρωες και βιώσει σε συμβολικό επίπεδο το εύρος των συναισθημάτων τους, το άλγος, την οδύνη, τη θλίψη, τη χαρά, τον ενθουσιασμό, την αγωνία, την απογοήτευση, την αδικία, την ασφάλεια, φτάνει στο αίσιο τέλος με την ίδια την προαιώνια κάθαρση να τον προειδοποιεί, να τον αποκαθιστά, να τον καθησυχάζει, να του απαλύνει την ανησυχία. 

Κι αν ο νους των παιδιών, κουρασμένος από την περιπέτεια μπορεί να αποκοιμηθεί, έχοντας συμφιλιωθεί με τους τρόμους του, οι λογισμοί των μεγαλύτερων έρχονται σε επαφή με υποσυνείδητες ανάγκες, απωθημένα συναισθήματα, καταπιεσμένες σκέψεις και λησμονημένους πόθους.

Ο καταιγισμός των ενσυνείδητων και λανθανόντων αυτών καταστάσεων αμορφοποίητος και ακατέργαστος ζητά να πάρει σχήμα, να γίνει εικόνα, σχέδιο, αποτύπωμα, καταφύγιο, που θα καθοδηγήσει την αμύητη ψυχή στην πορεία του μύθου. 

Η Τέχνη και τα Εικαστικά γίνονται τα σκαλοπάτια της δύσκολης ανάβασης, οι βακτηρίες στις κακοτράχαλες ατραπούς, οι αναβάθμίδες της πνευματικής ανύψωσης, οι εξάντες, που ανακατευθύνουν και προσανατολίζουν το νου.

Μέσω της ζωγραφιάς η αρμονία ενσαρκώνεται, τα δρώντα πρόσωπα αποπνέουν οικειότητα, οι συνειρμοί ταξινομούνται, τα κίνητρα χρωματίζονται, η δράση φωτίζεται, η σκέψη δεν παραστρατεί αλλά προχωρά προς την τελική λύση. 

Κάθε παραμύθι είναι μια ψυχοθεραπευτική διαδικασία, στην οποία, αν ο λόγος θεωρείται η οδός, τα εικαστικά είναι το φως που την ερμηνεύει 

Ευστράτιος Παπάνης, Μόνιμος Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου