Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης για τους φοιτητές του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Το σύγχρονο Πανεπιστήμιο αναγνωρίζει πλέον ότι ο ρόλος του δεν περιορίζεται στη μετάδοση επιστημονικής γνώσης ή στην καλλιέργεια επαγγελματικών δεξιοτήτων, αλλά είναι συνυπεύθυνο για την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας του φοιτητή και την ομαλή κοινωνική του προσαρμογή. Για το λόγο αυτό πρέπει να επιδιώκει την πρόοδο σε όλους τους τομείς ανάπτυξης, την προαγωγή της ψυχικής τους υγείας και τη δημιουργία ευκαιριών και εμπειριών για την υποστήριξη των φοιτητών, που παρουσιάζουν δυσκολίες, μέσω της ανάπτυξης εναλλακτικών μοντέλων παροχής ψυχολογικών υπηρεσιών στην ακαδημαϊκή κοινότητα.

Στο διάστημα των σπουδών τους, οι φοιτητές καλούνται να χειριστούν νέες καταστάσεις και να αντεπεξέλθουν σε ποικίλες προκλήσεις καθώς συντελείται μια απότομη αλλαγή του προηγούμενου τρόπου ζωής τους και απαιτείται μια εκ νέου προσαρμογή. Πέρα από τις ατομικές δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζει ένας φοιτητής με την εισαγωγή του στο Πανεπιστήμιο, υπάρχουν και κοινωνικοί παράγοντες, οι οποίοι επιδρούν στον ψυχισμό του και τον αποσπούν από την ομαλή ένταξή στην πανεπιστημιακή κοινότητα (άγχος εξετάσεων, ανταγωνισμός, επαπειλούμενη ανεργία, συνέχιση σπουδών κλπ). Αυτοί μπορούν δυνητικά να οδηγήσουν σε αποσταθεροποίηση της προσωπικής οργάνωσης και σε μείωση της λειτουργικότητας, ιδίως σε πιο ευάλωτες υπο-ομάδες του φοιτητικού πληθυσμού.

Συμβουλευτικά κέντρα για φοιτητές έχουν αρχίσει να λειτουργούν ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’50 και σήμερα αποτελούν μια βασική υπηρεσία των πανεπιστημίων και αναπόσπαστο κομμάτι της φοιτητικής μέριμνας. Ενδεικτικά, στην Ευρώπη λειτουργούν στο Βέλγιο, στην Ολλανδία, στη Γερμανία, στη Μ. Βρετανία, στην Αυστρία, στην Ιταλία, στη Δανία, στη Γαλλία, στην Ισπανία και στην Ιρλανδία. Στην Ελλάδα, ήδη λειτουργούν Συμβουλευτικοί Σταθμοί στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Ηρακλείου, Θεσσαλίας, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Οικονομικό Αθηνών, Πειραιώς, και Χαροκόπειο, όπως επίσης και στα ΤΕΙ Αθηνών και Πειραιά.

Ερευνητικά στοιχεία δείχνουν ότι, ενώ η πλειοψηφία των φοιτητών προσαρμόζεται επιτυχώς στις νέες συνθήκες, ένα ποσοστό 15-20% του φοιτητικού πληθυσμού έχει ανάγκη από ψυχολογική συμβουλευτική και, σε μικρότερα ποσοστά, από εντατική ψυχοθεραπεία (Ευθυμίου, Ευσταθίου & Καλαντζή - Αζίζι, 2001 . Καλαντζή - Αζίζι, 1997).

Οι κυριότερες κατηγορίες προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές είναι: εξαρτήσεις, σεξουαλικά προβλήματα, δυσκολίες σχέσεων, ψυχοσωματικά προβλήματα, προβλήματα υγείας, γυναικολογικά προβλήματα, δυσκολίες προσαρμογής, προσωπικά-ψυχολογικά προβλήματα, κοινωνικά-οικονομικά προβλήματα, συναισθηματικά προβλήματα, προβλήματα μάθησης, ζητήματα επαγγελματικού προσανατολισμού και συνέχισης σπουδών κλπ. Σε αυτά περιλαμβάνονται: φοβίες, μοναξιά, κεφαλαλγίες, χαρτοπαιξία, οικογενειακά προβλήματα, σχέσεις με το άλλο φύλο, αναπνευστικά προβλήματα και άσθμα, ομοφυλοφιλία, βουλιμία-ανορεξία, παρενόχληση και βιασμός, αντικοινωνική συμπεριφορά, καθώς και διαφόρων τύπων νευρωτικές διαταραχές.

Πριν να καθιερωθεί ο θεσμός των Κέντρων Συμβουλευτικής για Φοιτητές, οι ενδιαφερόμενοι κάλυπταν τις ανάγκες τους σε μη-πανεπιστημιακούς χώρους ψυχικής υγείας. Σε αυτούς τους χώρους όμως είναι πολύ πιθανό να υπάρχει έλλειψη ειδικών γνώσεων (όπως ειδική ευαισθητοποίηση σε θέματα μετεφηβείας και αντιμετώπισης δυσκολιών ακαδημαϊκού περιβάλλοντος) και να μην προσφέρεται επαρκής υποστήριξη. Παράλληλα, η συνεχώς αυξανόμενη αντίληψη της κοινοτικής ψυχολογίας, που πρεσβεύει ότι οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας θα πρέπει να βρίσκονται όσο το δυνατόν πιο κοντά στους πληθυσμούς-στόχους, ενισχύει την αναγκαιότητα ύπαρξης Κέντρων Συμβουλευτικής μέσα στον πανεπιστημιακό χώρο. Περισσότερο από το 1/3 των φοιτητών (37%) σε έρευνα του ΑΠΘ, ανέφεραν ότι τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν ή αντιμετωπίζουν ήταν τέτοια που τους οδήγησαν να αναζητήσουν υποστήριξη από άλλους. Η βοήθεια αυτή προερχόταν κατά το μεγαλύτερο μέρος της από πρόσωπα του στενού οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος (87,4%) και λιγότερο συχνά από το θρησκευτικό χώρο (13,4%), χαρακτηριστικά και τα δύο της Ελληνικής κουλτούρας. Αξιοσημείωτα μικρό ποσοστό προέρχονταν από επαγγελματίες υγείας (7,1% από επαγγελματίες ψυχικής υγείας, 7,4% από ιατρικά επαγγέλματα), από μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας (6,8%) ή από άλλες πηγές (2,8%). Οι γυναίκες υπέδειξαν ότι έχουν αναζητήσει βοήθεια στο παρελθόν ή τώρα συχνότερα απ’ ό,τι οι άνδρες, ενώ δεν έπαιξαν κανένα ρόλο η ηλικία, το έτος σπουδών, το μορφωτικό επίπεδο των γονέων ή οι συνθήκες συγκατοίκησης.

Η λειτουργία ενός Κέντρου Συμβουλευτικής για Φοιτητές είναι αναγκαία για το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Δέον να προηγηθεί της ίδρυσής του έρευνα αναγκών και των προσδοκιών των φοιτητών όλων των τμημάτων, ώστε η λειτουργία του να βασιστεί στην υποστήριξή τους και στη ρεαλιστικότερη αποτίμηση των συνθηκών. Το κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης για φοιτητές παρέχει δωρεάν επιστημονική συμβουλευτική σε φοιτητές και στο προσωπικό του Πανεπιστημίου για θέματα που σχετίζονται με την ακαδημαϊκή, συναισθηματική, κοινωνική και οικογενειακή ζωή, τη σεξουαλικότητα, την προσαρμογή, την εργασιακή κουλτούρα και άγχος, την επικοινωνία, τις σχέσεις με συναδέλφους και συμφοιτητές, τις εξαρτήσεις, τον επαγγελματικό προσανατολισμό και γενικότερα για οτιδήποτε απασχολεί το φοιτητή ή τον εργαζόμενο και παρεμποδίζει την έρρυθμη άσκηση των υποχρεώσεών του ή την προσωπική του ανάπτυξη

Βασικότεροι στόχοι του είναι :

Η παροχή συμβουλευτικής και υποστήριξης σε φοιτητές και στο προσωπικό του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Η ενημέρωση - πληροφόρηση του πληθυσμιακού στόχου ως προς τις παρεχόμενες υπηρεσίες του.
Η δημιουργία και υποστήριξη εθελοντικών ομάδων βοήθειας.
Η δημιουργία λίστας με χώρους παραπομπής για θέματα που δεν θα μπορούσε να εξυπηρετήσει το ίδιο.
Η σύνδεσή του με κοινωνικούς φορείς των νησιών, στα οποία λειτουργούν τμήματα του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Η πρακτική άσκηση φοιτητών
Η δημιουργία συνθηκών για έρευνα, ώστε να δοθούν κίνητρα συμμετοχής σε μέλη Δ.Ε.Π. και άλλους συνεργάτες.
Η συνεχής διερεύνηση αναγκών κι αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Η δημιουργία Εργαστηρίου Συμβουλευτικής Στήριξης και Παιδαγωγικής
Υπογραφή Μνημονίων Συνεργασίας και Ίδρυση Θερινού Σχολείου Αυτοεκτίμησης.
Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου στέκεται αρωγός στην επίπονη πορεία των φοιτητών του για προσωπική και κοινωνική ολοκλήρωση και με την ίδρυση του Κέντρου Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης θα παράσχει επιστημονική βοήθεια για ζητήματα όπως:



Αυτοεκτίμηση και διεκδικητικότητα
Σχέσεις με συμφοιτητές,, γονείς, διδακτικό προσωπικό
Κατάθλιψη, άγχος και αυτοκτονική διάθεση
Πολιτιστική και κοινωνική προσαρμογή
Τρόποι αποτελεσματικής μελέτης
Έλλειψη κινήτρων και φόβος εξετάσεων
Μοναξιά
Διαταραχές ορέξεως και ύπνου
Ανάπτυξη σεξουαλικότητας
Εξαρτητικές συμπεριφορές (αλκοόλ, ναρκωτικά)
Διερεύνηση επαγγελματικών τύπων
Δυνατότητες εθελοντισμού και συμμετοχής σε ομάδες, συλλόγους κ.λπ.
Οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα συναισθηματικής φύσεως αφορά τους φοιτητές


Τρόποι Παρέμβασης



Ατομικές Συναντήσεις


Κάθε άτομο που ενδιαφέρεται να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες του Κέντρου Συμβουλευτικής μπορεί κατόπιν συνεννοήσεως και προκαθορισμένων ραντεβού να συζητήσει ατομικά με κάποιο/α από το εξειδικευμένο προσωπικό που στελεχώνει το κέντρο. Οι σύμβουλοι δεν παρεμβαίνουν θεραπευτικά, ούτε προβαίνουν σε αξιολογικές ή ηθικές κρίσεις, αλλά παρέχουν πληροφορίες, κατανοούν το πρόβλημα, βοηθούν στον επαναπροσδιορισμό των σκέψεων ή των συναισθημάτων και προσφέρουν εναλλακτικές επιλογές και κίνητρα για αλλαγή. Το πρόβλημα δεν αξιολογείται ανάλογα με τη σοβαρότητά του, εφόσον βιώνεται ως επιβαρυντικό για την προσωπική ισορροπία αυτών που προσφεύγουν στο κέντρο.

Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα στους φοιτητές και το προσωπικό να επικοινωνούν τηλεφωνικά ή ηλεκτρονικά με τα στελέχη του κέντρου για ζητήματα που τους αφορούν. Εφόσον κριθεί αναγκαίο προβλέπεται η δημιουργία τηλεφωνικής γραμμής ψυχολογικής στήριξης, που θα απευθύνεται σε πρόσωπα που δεν μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση στην έδρα του κέντρου ή επιθυμούν να λάβουν επείγουσα ψυχολογική βοήθεια.



Ομαδικές συναντήσεις και σεμινάρια


Το κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης διοργανώνει σεμινάρια στα οποία μπορούν να συμμετέχουν φοιτητές και προσωπικό σε θέματα:


- Δεξιότητες μελέτης και προσωπικής ανάπτυξης

- Διαχείριση συγκρούσεων και διαπραγμάτευσης

- Τεχνικές επικοινωνίας

- Μείωση άγχους και τεχνικές χαλάρωσης

- Επίλυση οικογενειακών συγκρούσεων – Τεχνικές προσαρμογής

- Πρόληψη εξαρτητικών συμπεριφορών

- Προβλήματα διαπροσωπικών σχέσεων



Πολιτική προσωπικού απορρήτου


Τηρείται απόλυτη εχεμύθεια, ενώ κρατούνται ανώνυμα πρακτικά, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν για στατιστικούς και επιστημονικούς λόγους. Είναι δυνατή η χρήση αξιόπιστων και έγκυρων ψυχολογικών κλιμάκων, οι οποίες όμως επ’ ουδενί δεν έχουν την έννοια διαγνωστικών ή θεραπευτικών εργαλείων.


Πρόσβαση ατόμων με αναπηρίες


Το κέντρο θα στεγάζεται σε χώρο που είναι προσβάσιμος από τα άτομα με αναπηρίες και θα διαμορφώσει τις υπηρεσίες του κατάλληλα, ώστε να είναι αξιοποιήσιμες από τα άτομα αυτά.


Αξιολόγηση Έργου


Προβλέπεται ετήσια αξιολόγηση των προγραμμάτων και των παρεχομένων υπηρεσιών από εξωτερικούς αξιολογητές βάσει αντικειμενικών κριτηρίων και δεικτών.

Ανατροφοδότηση, επίσης, θα λαμβάνεται από τους χρήστες των υπηρεσιών μέσω ειδικού ερωτηματολογίου που θα συμπληρώνεται μετά το πέρας των συνεδριών.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΣΤΑΣΕΙΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ

Διαγνωστικά Εργαλεία Για Εκπαιδευτικούς

Η χρήση του Facebook στην Ελλάδα