Ελληνική Κοινωνική Έρευνα -Greek Social Research

Εσείς πιστεύετε στις θεωρίες συνωμοσίας Δρ Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Μια απαραίτητη παράμετρος για τη διατήρηση της αυτοεκτίμησης είναι η αίσθηση του ελέγχου, η ουτοπία ότι μπορούμε να καθορίζουμε τα γεγονότα που συμβαίνουν ή τουλάχιστον να τα εντάσσουμε σε ένα ερμηνευτικό πλαίσιο, σε μια φιλοσοφία ή κοσμοθεωρία. Η ανάγκη αυτή είναι τόσο μεγάλη, που τις περισσότερες φορές κατηγοριοποιούμε ερεθίσματα, ώστε να τα εξηγούμε συλλήβδην, αποδίδοντάς τους γενικές ιδιότητες, που ναι μεν αποκρύπτουν τη λεπτομέρεια, αλλά ομαδοποιημένα καθώς είναι, παρέχουν ευκολότερη αποκρυπτογράφηση του περιβάλλοντος, των αντιδράσεων, των συμπεριφορών. Μερικές φορές αυτή η διαδικασία αποτελεί την απαρχή των προκαταλήψεων, των στερεοτύπων, ακόμα και του ρατσισμού. Ζούμε, λοιπόν, επιδιώκοντας να διατηρήσουμε τις σταθερές τις ζωής μας, να αποφύγουμε τα παράδοξα, αναπάντεχα γεγονότα, να καταφύγουμε στην αυθεντία, στο μεταφυσικό, στην πίστη, όπως ακριβώς και οι πρόγονοί μας. Οι θεωρίες συνωμοσία...

Η ηχώ, που όλα τα επιστρέφει Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Στη Λήδα μου.. Γκρίζα η λιμνοθάλασσα κι ο ήλιος χλωμός. Τα σπιτάκια με τις ρίζες στο νερό λικνίζονταν στο κατοπτρικό δείλι. Δεν θα ήσουν τριών χρονών. Πόσα λίγα από όλα αυτά τα σπουδαία και σημαδιακά θα θυμάσαι. Κι όταν θα έχω φύγει, θα κουβαλάς τις εικόνες και τα λόγια, εκεί που η ψυχή ανταμώνει τα φρόνιμα και τα ξεμυαλίζει με το αιώνιο και τα χρωματίζει με το αψήφιστο και φουντώνει ο νους και αμέρωτος πια και δραπέτης απαρνείται τις σταθερές του. Και τότε, όπως τώρα, στο στερνό αναστεναγμό της δύσης, με το Μεσολόγγι για μοτίβο, και τη γαλήνη τη μεταφυσική να λούζει τις εκφράσεις σου, ίσως να γεννηθούν μέσα σου εκείνα, που οριστικά θα ξεχωρίσουν τα ακριβά από τα ανούσια. Και γω θα κρατώ φυλαχτό την αγνότητα, για να την καταθέσω στα πόδια του Πλάστη και θα του πω: Να, αξίζει να είσαι άνθρωπος για αυτή μόνο τη στιγμή, που ένα παιδάκι μού έμαθε πώς να Σε ψηλαφίζω και μου φανέρωσε τα ακρογιάλια, που παφλάζουν ...

Αν κάθε μέρα Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Αν κάθε μέρα Ξυπνούσατε ατενίζοντας το σπάνιο θαύμα, τον εαυτό σας, την ύλη που για λίγο ζωντάνεψε, για να ψηλαφίσει τον κόσμο και το άυλο Ξεκλειδώνατε την καρδιά να θυμηθεί πόσο εύκολα γινόταν ευτυχισμένη, με το μικρό, τη λεπτομέρεια, το ταπεινό, το καινούριο, τότε που δεν είχε μάθει να λογαριάζει τις ιδιότητες και τις γελοίες ανθρώπινες αποδόσεις Ελευθερώνατε τη σκέψη από τις ειρκτές, που την απομονώσατε, με τις προκαταλήψεις, τα στερεότυπα, τις συμβάσεις, τα πεπραγμένα ή τις φιλοδοξίες. Συγχωρούσατε όσους σας πλήγωσαν, νεκρούς ή ολοζώντανους και κάνατε το βήμα το καθοριστικό, το παραπέρα Τις επιλογές σας τις λανθασμένες τις ονομάζατε εμπειρία, και θρίαμβο τις ορθές, και όλες μαζί τις επιστρατεύατε στον αγώνα για ευτυχία Και σε όσους σας αγαπούν διαλαλούσατε το ευχαριστώ, το ατόφιο της αγάπης Αποτολμούσατε αυτό που δεν έχετε ξανανιώσει, μια τόση δα θωπεία του απαγορευμένου Το λογισμό σας κάθε αυθεντία να απαξ...

Η γενιά του εφήμερου Δρ Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Αξίζει να μιλάς με νέους, ειδικά με τους σημερινούς, που λίγο πια θυμίζουν τις πρώτες γενιές της μεταπολίτευσης, με τα παχιά λόγια και τις ασθενικές πράξεις. Τέσσερις είναι οι μεγάλες αλλαγές που τους κληροδοτήσαμε: Η επαγγελματική ανασφάλεια, η διακινδύνευση του ρόλου της πυρηνικής οικογένειας, η απαξίωση της παιδείας και η ολοένα  μεγαλύτερη επίδραση του Διαδικτύου στη ζωή τους. Απόρροια αυτών η αμφισβήτηση των θεσμών, η δυσπιστία στους νόμους, η αποδοκιμασία του πολιτικού συστήματος, η απενοχοποίηση της σεξουαλικότητας, η γενικότερη μετάλλαξη, που κυοφορείται και που θα διαφανεί όχι ως ανατροπή, αλλά ως μια μετάβαση σε κοινωνικές δομές, που μόνο στο εξωτερικό γνωρίζαμε πως υφίσταντο. Το κράτος πλέον είναι ο εχθρός, που θεσπίζει κεφαλικούς φόρους και έχει επιδοθεί στο παιδομάζωμα των ονείρων. Κι αν οι μεγαλύτεροι επαναστατούν, ψηφίζοντας ακραίες παρατάξεις, οι νεαρότεροι, όσοι δεν έφυγαν, βιώνουν τη δική του...

Η γενιά του εφήμερου Δρ Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Αξίζει να μιλάς με νέους, ειδικά με τους σημερινούς, που λίγο πια θυμίζουν τις πρώτες γενιές της μεταπολίτευσης, με τα παχιά λόγια και τις ασθενικές πράξεις. Τέσσερις είναι οι μεγάλες αλλαγές που τους κληροδοτήσαμε: Η επαγγελματική ανασφάλεια, η διακινδύνευση του ρόλου της πυρηνικής οικογένειας, η απαξίωση της παιδείας και η ολοένα  μεγαλύτερη επίδραση του Διαδικτύου στη ζωή τους. Απόρροια αυτών η αμφισβήτηση των θεσμών, η δυσπιστία στους νόμους, η αποδοκιμασία του πολιτικού συστήματος, η απενοχοποίηση της σεξουαλικότητας, η γενικότερη μετάλλαξη, που κυοφορείται και που θα διαφανεί όχι ως ανατροπή, αλλά ως μια μετάβαση σε κοινωνικές δομές, που μόνο στο εξωτερικό γνωρίζαμε πως υφίσταντο. Το κράτος πλέον είναι ο εχθρός, που θεσπίζει κεφαλικούς φόρους και έχει επιδοθεί στο παιδομάζωμα των ονείρων. Κι αν οι μεγαλύτεροι επαναστατούν, ψηφίζοντας ακραίες παρατάξεις, οι νεαρότεροι, όσοι δεν έφυγαν, βιώνουν τη δική του...

Αναίρεση Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Δυο πυρκαγιές πυρπολούν τον άνθρωπο κι ανάμεσά τους η λογική, που τις μερώνει. Η πίστη και το συναίσθημα. Η μια ν´αψηφά την απόδειξη, να αποστρέφεται το τεκμηριωμένο κι η δεύτερη τις συμβιβασμένες επιλογές και τις αποδεκτές αποφάσεις. Κι η αγάπη ο άνεμος, που τις αναζωπυρώνει, κάθε που όλα πάνε να χαθούν. Έρχεται, λοιπόν, η ώρα που οι αξίες, οι κανόνες και οι σταθερές καταρρέουν, απλά γιατί ποτέ δεν ήταν παρά αυθαίρετες παραδοχές της κοινωνίας ή της υποκειμενικής ηθικής. Εκείνης, που όλα τα ανέχεται και για όλα βρίσκει θεωρίες. Που αλλάζει τις προτεραιότητες και φτιασιδώνει το υλικό με τη λάμψη του αθάνατου. Μηδέν, που προσεταιρίστηκε την ύπαρξη και βαπτίστηκε ελπίδα, τίποτα, που ξεγέλασε και καταχράστηκε την ερμηνεία. Κι έτσι έχει πλαστεί η οικουμένη, που η αλήθεια κρύφτηκε στη λεπτομέρεια, σε ό,τι περνά απαρατήρητο, αλλά καθορίζει την αφανέρωτη μεγάλη σχέση. Και το μυστικό να σπαρταρά ολοζώντανο μπροστά μας, στα μάτια ενός πα...

Σε μια άλλη ζωή Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Θα φτάσει ένα ακίνητο απόγευμα, από εκείνα που κανακεύουν στην αγκαλιά τους τα λιοπύρια της μέρας και την υποψία της δροσιάς, Ίσως σταθεί αποκαμωμένη τότε η ματιά σου, αφού όλα θα τα έχει δει και για όλα θα έχει ματώσει, σε δυο μικρά κοριτσάκια έξω από τις πόρτες της γειτονιάς, με κολλημένα τα κορμάκια τους, να γλείφουν εκστασιασμένα τα τόσο δύσκολα και με πείσμα κερδισμένα παγωτά τους. Με τις σοκολατένιες γλωσσίτσες τους να τρυγούν την απόλαυση, θα αναρρωτηθείς γιατί  ξέχασες πώς να γίνεσαι ευτυχισμένος. Και πριν προλάβεις να χαμογελάσεις, θα σου επιτεθεί η ηδονή τους κραυγάζοντας.. Σε μια άλλη ζωή. Θα περικυκλωθείς παράλληλα από την καρδιά του γέρου, που πάει να σπάσει, και το ηχηρό λαχάνιασμα και το ρόγχο και την εξάντληση. Θα σε διατρήσει το θολό βλέμμα του, καθώς θα έχει νικήσει το μέσον της ανηφόρας και ετοιμάζεται να μαζέψει τις υπόλοιπες αναπνοές. Κι σαν ταχύνεις το βήμα ασυνήθιστα πολύ να διαψεύσεις τη δική σο...

Συμβουλές για ανώριμα αγοράκια  Δρ Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Σύντροφοι, μπορεί η επιφανειακή ανάλυση των νέων συνθηκών να υποδεικνύει ότι ως φύλο έχουμε πτωχεύσει, πως οι γυναικείοι αγώνες μάς εξοβέλισαν από το θώκο της παντοδυναμίας και πως η χειραφέτηση αλλοτρίωσε ολοκληρωτικά και αμετάκλητα τις αρμονικές για μας σχέσεις ιεραρχίας, αλλά παρόλα αυτά αφιερώστε λίγα λεπτά, για να κ αταλάβετε πως δυνητικά η θηλυκότητα μπορεί να εξελιχθεί σε ευτυχία ή μιζέρια. Κάθε γυναίκα κουβαλά αναλλοίωτες τις προπατορικές ενοχές του κόσμου τούτου και τελευταία, μετά την επίσημη είσοδό τους στο παραγωγικό σύστημα, επωμίζεται και τη δική μας κατάρα. Το συναίσθημα αυτό είναι καταπιεσμένη οργή, σύγχυση ρόλων, ανεστραμμένη επιθετικότητα, αντινομία. Αν γλιτώσουν από τις δικές μας σατραπείες, μπορούν με την ορμή της εμμονής, να εφεύρουν χίλιους τρόπους, για να υποδουλώνονται σε φανταστικούς ή πραγματικούς τυράννους: από το μακιγιάρισμα (μην αυταπατάσθε, δεν καλλωπίζονται για σας, αλλά κυρ...

Συμβουλές για ανώριμα κοριτσάκια. Δρ Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Μπορεί να ζούσατε καταπιεσμένες από τους πατριαρχικούς τύπους οικογένειας και η αδικία να σας κάνει να αγανακτείτε,αλλά, κυρίες μου, μην προσπαθείτε να εκτονώσετε το μένος των αιώνων σε αυτήν την υπό διωγμό γενιά αγοριών..Έτσι κι αλλιώς η αρρενωπότητα διακυβεύεται, χωρίς καν να παρεμβαίνετε εσείς.. Διατηρήστε το μύθο της θηλυκότητας..Η κυριαρχία και η επίδειξη δύναμης οδηγούν στη μοναξιά.Τα πρότυπα και οι συλλογικές μνήμες δεν ξεχνιούνται εύκολα.. Παρόλα αυτά μην υποκύπτετε στα δευτερογενή οφέλη και τη γοητεία της κατάθλιψης. Από ένα σημείο και έπειτα η παρατεταμένη κλάψα και γκρίνια ενοχλεί. Μην επαναφέρετε όλα τα κακώς κείμενα της σχέσης σας, όταν συζητάτε για ένα τωρινό πρόβλημα, μη γενικεύετε και μη χρησιμοποιείτε χαρακτηρισμούς, που τον πληγώνουν. Τα προσχήματα δεν είναι υποκρισία..Τις περισσότερες φορές διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον και απαλύνουν από τις ενοχές. Αναζητήστε τα, ειδικά αν είστε ...

Απεγνωσμένα Σαγαπώ Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Τα πιο απεγνωσμένα σαγαπώ μάς καταδιώκουν, όταν δεν μπορούν πια να ειπωθούν. Και επαίσχυντα εκείνα, που λησμόνησαν να θυσιάσουν στην πράξη, όταν εκστομίστηκαν. Εκκωφαντικά από ματαιοδοξία, υποτονικά από συνήθεια, βεβαρημένα από ενοχή, αν φτάσουν στα χείλη, μιαίνουν την ευτυχία και σκιάζουν την προοπτική.  Στα νερά της Στυγός βαπτισμένα,  όμως, και ιδανικά αυτά, που στην απελπισία πάνω ή στην αποδοχή του τέλους, σα ληρωδία διαμελίσουν την αδιαφορία. Πότε εξεγέρθηκαν για τελευταία φορά οι αισθήσεις σας, όταν συνειδητοποίησατε πως δεν γνωρίζετε πραγματικά, όσους η απουσία τους κάποτε θα στιγματίσει τη μοναξιά σας. Σε ποιες στιγμές απερίσκεπτες και επιδερμικές διακυβεύσατε το ακριβό και το πολύτιμο Με τι κίβδηλα νομίσματα εξαργυρώσατε την περιουσία της ανθρωπότητας. Πόσοι εμπνευστήκατε από τις ονειροπολήσεις της κόρης σας και σιγοτραγουδήσατε τα τραγούδια, που της αρέσουν. Πόσοι συμμεριστήκατε τους στοχασμούς της μητέρας...

Η μυστική λειτουργία Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Στην εκκλησία του χωριού μου κάποιες χειμωνιάτικες βραδιές, την ώρα που ο εσπερινός τελειώνει και οι πόρτες της κλειδώνουν απέξω το κρύο και την ακινησία, ξεκινά η μυστική λειτουργία.  Κίτρινα φώτα στους δρόμους διυλίζουν τη βροχή, τους φόβους, την ερημιά. Από νωρίς έχουν κλειστεί στα σπίτια τους οι κάτοικοι μαζί με τις έγνοιες τους κα ι ο αέρας διαπερνά τα σοκάκια,τις αυταπάτες, τις γρίλιες και τις κερκόπορτές τους. Μα ο νους, που ερωτεύτηκε τα άυλα, ακούει στο σφύριγμά του ανέμου τα αόρατα σήμαντρα να καλούν για το μεγάλο απόδειπνο. Ιερείς από αλλοτινές εποχές ντύνονται τα άμφια των αιώνων και παίρνουν τις θέσεις τους στο ιερό, στα εξαπτέρυγα, που λαμποκοπούν ζωντανεμένα, στο θυσιαστήριο, στην πρόθεση. Στα στασίδια γνώριμες μορφές, που από καιρό έχουν πεθάνει. Οι γέροντες και οι γριές των παιδικών μου χρόνων, όσοι εξαλείφθηκαν τόσο αιφνίδια μες τη ζωή μου και λιγόστεψαν στη μνήμη, πρόσωπα, που ξεθώριασαν στον ασβέστη ...

Ο Θεός των παιδιών και της αδυνασίας Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Υπάρχει ένα προαιώνιο συμβόλαιο κάθε άνθρωπος να συναντά μια φορά στη ζωή τούτη το Θεό. Είτε πιστεύει είτε όχι. Είτε ενάρετος ή αμαρτωλός. Παιδί ή γέροντας πριν ξεψυχήσει. Και σε άλλους τυχαίνει να εμφανιστεί, ενόσω ευτυχούν, στους περισσότερους, όταν τους θωπεύει η απελπισία, στον κίνδυνο η επίκληση η στερνή. Σε κάποιο υς σε μια ασήμαντη στιγμή, στο μεγαλείο μιας θυσίας η καρτερία, αχτίδα την ώρα τη χαμένη στην αχλή, στο γέλιο το κελαρυστό ορμή, απόδραση στην αγωνία της αρρώστιας και του θανάτου. Σχεδόν πάντα παίρνει τη μορφή της αναίτιας ελπίδας, της ανεξήγητης βεβαιότητας, όταν οι πιθανότητες επικυρώνουν το αντίθετο, της ερμηνείας, όταν η λογική λιποτακτεί, της έμπνευσης, όταν ο νους στερεύει, της έξαψης, τότε που το συναίσθημα ενδίδει. Στην αυταπάτη στίχος εναλλακτικός και στην φενάκη αρμονική ραψωδία. Μέσα στη σύγκρουση αναδύεται και στο θυμίαμα της κατάνυξης σκορπάει. Την υπερβατικότητα της πε...

Σχέσεις και Κατάθλιψη Δρ Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών Μια κοινότατη ερώτηση σε κλίμακες αξιολόγησης των κοινωνικών δικτύων είναι ο αριθμός των φίλων και των γνωστών, που διαθέτει κάποιος και η συχνότητα επαφής μαζί τους. Δυστυχώς, και οι δυο αξιολογούν μη σημαντικές παραμέτρους, το βάθος και το εύρος ή έστω επιχειρούν να τα αποτυπώσουν με λάθος τρόπο. Πολλές πλέον έρευνες έχουν επικυρ ώσει, αυτό το οποίο γνωρίζει ο κοινός νους, ότι δηλαδή η ποσότητα και η τακτικότητα των αλληλεπιδράσεων δεν έχουν τόση σημασία, όσο η ποιότητα και η ειλικρίνεια των σχέσεων. Οι συσχετίσεις με την εμφάνιση κατάθλιψης είναι πια φανερές: -Σύζυγοι που δεν λαμβάνουν συναισθηματική υποστήριξη από τον/την σύντροφό τους έχουν διπλάσια πιθανότητα να βιώσουν κατάθλιψη κατά τη διάρκεια του βίου τους, συγκρινόμενοι με όσα άτομα είναι ελεύθερα ή με παντρεμένους με μεγάλη ικανοποίηση από το γάμο.   -Οι λέξεις κλειδιά σε μια συμβιωτική σχέση, που απομακρύνουν τον κίνδυνο κατάθλιψης είναι η κοινωνική, επ...